Αν και τα ποσοστά της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) έπεσαν στις περισσότερες χώρες μεταξύ του 1995 και του 2017, το συνολικό ποσοστό θανάτων από ΧΑΠ αυξάνεται σε πολλές χώρες τα τελευταία 20 χρόνια, σύμφωνα με νέα διεθνή ανάλυση δεδομένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Η συγκεκριμένη έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «European Respiratory Journal», δείχνει ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί τα τελευταία χρόνια για τη μείωση της έκθεσης σε παράγοντες κινδύνου της ΧΑΠ, όπως οι αντικαπνιστικοί νόμοι και οι πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση της φτώχειας, έχουν θετική επίδραση στην πτώση των ποσοστών θανάτου από ΧΑΠ.
Η ΧΑΠ είναι μια χρόνια κατάσταση που προκαλεί φλεγμονή στους πνεύμονες, στενεύοντας τους αεραγωγούς και καταστρέφοντας τον ιστό των πνευμόνων και κάνοντας κατ’ επέκταση τη διαδικασία της αναπνοής ιδιαίτερα δύσκολη. Συνήθως προκαλείται από περιβαλλοντικούς παράγοντες που πυροδοτούν φλεγμονή (π.χ. κάπνισμα, έκθεση σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης). Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για την ΧΑΠ αλλά υπάρχουν τρόποι διαχείρισής της, όπως φάρμακα και συγκεκριμένα προγράμματα γυμναστικής.
Η δρ Ζοανί Λορτέ-Τιουλάν, ερευνήτρια στο Διεθνές Πρακτορείο Έρευνας για τον Καρκίνο του ΠΟΥ και επικεφαλής συντάκτρια της μελέτης, είπε: «Σύμφωνα με δεδομένα του ΠΟΥ, το 2015 υπήρχαν 175 εκατομμύρια άνθρωποι που ζούσαν με ΧΑΠ. Το ποσοστό των ατόμων που πλήττει η ΧΑΠ συνεχίσει να είναι υψηλό αλλά τα υπάρχοντα δεδομένα για τη θνησιμότητα από ΧΑΠ έχουν βασιστεί αποκλειστικά σε στατιστικά στοιχεία από εύπορες χώρες στην Ευρώπη, την Αυστραλία την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ».
Η ίδια υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω έρευνας που θα συμπεριλάβει δεδομένα και από άλλες περιοχές του κόσμου, όπως τη Λατινική Αμερική, την Ωκεανία και τμήματα της Ευρώπης.
Οι μελετητές ανέλυσαν περίπου 3,36 εκατομμύρια θανάτους από ΧΑΠ, βασιζόμενοι σε δεδομένα του ΠΟΥ. Συγκεκριμένα, συλλέχθηκαν δεδομένα από 24 χώρες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων έξι χωρών από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, και δύο από τη Βόρεια Αμερική, την Ωκεανία και την Ασία και δώδεκα χωρών από την Ευρώπη. Οι μελετητές συμπεριέλαβαν άτομα ηλικίας από 50 έως 84 ετών.
Διαπιστώθηκε ότι τα συνολικά ποσοστά θανάτου έπεσαν για όλες τις χώρες κατά 12%. Τα ποσοστά θανάτου στην αρχή της έρευνας ήταν 68 θάνατοι ανά 100.000 άτομα τον χρόνο ενώ μέχρι το τέλος της περιόδου που μελετήθηκε ο αριθμός αυτός έπεφτε στους 60 θανάτους ανά 100.000 ανθρώπους τον χρόνο.
Αντιθέτως, ο συνολικός αριθμός θανάτων αυξήθηκε κατά 12%: υπήρχαν 180.950 θάνατοι από ΧΑΠ στην αρχή της περιόδου που μελετήθηκε για όλες της χώρες που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση και αυτό συνδυάστηκε με μια συνολική αύξηση 203.090 για όλες τις χώρες μέχρι το τέλος της υπό μελέτη περιόδου.
«Πιστεύουμε ότι ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται επειδή σε όλες τις χώρες το προσδόκιμο ζωής έχει επίσης αυξηθεί και οι πληθυσμοί γερνάνε. Παρόλο που τα ποσοστά ΧΑΠ μπορεί να μειώνονται με το πέρασμα του χρόνου, η πτώση είναι πολύ μικρή για να αγνοήσει κανείς το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από ΧΑΠ», είπε ο Λορτέ Τουλάν.
Ο ίδιος τόνισε ότι το γεγονός ότι έπεσαν τα ποσοστά πρόωρου θανάτου των ασθενών με ΧΑΠ είναι ενθαρρυντικό καθώς αυτό ίσως σημαίνει ότι εκτίθενται λιγότερο στους παράγοντες κινδύνου.
Η μειωμένη έκθεση στους παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους τόσο στο σπίτι όσο και στη δουλεία, η μείωση των ποσοστών φτώχειας και η βελτίωση της πρόσβασης στο σύστημα υγείας στις περισσότερες χώρες μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην πτώση των ποσοστών θνησιμότητας από ΧΑΠ.
Παρά τη γενική τάση μείωσης των ποσοστών θνησιμότητας από ΧΑΠ, η ανάλυση έδειξε ότι στις γυναίκες με ΧΑΠ, τα ποσοστά θνησιμότητας παρέμειναν σταθερά στη βόρεια Αμερική και αυξήθηκαν σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ του 2000 και του 2015. Ο Λορτέ ισχυρίζεται ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι όλο και περισσότερες γυναίκες αρχίζουν το κάπνισμα και αυτός είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου εμφάνισης ΧΑΠ.
Ο καθηγητής Τιερί Τρούστερς, από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λουβέν στο Βέλγιο και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αναπνευστικής Εταιρείας εξήγησε ότι δεδομένου ότι όλοι γερνάμε, όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα εμφανίζουν ΧΑΠ, γεγονός που συνιστά πρόκληση τόσο για τους ασθενείς όσο και για τα συστήματα υγείας.
Κατά τον ίδιο, πρέπει να συνεχίσουμε την έρευνα για την εύρεση πιο αποτελεσματικών θεραπειών και τρόπων διαχείρισης της ΧΑΠ. Εμείς πρέπει επίσης να μειώνουμε το στίγμα που περιβάλλει τη νόσο και να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο σε ό,τι αφορά τους παράγοντες κινδύνου.
