Αισιοδοξία προκαλεί το γεγονός ότι εξακολουθεί να καταγράφεται σημαντική μείωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης τσιγάρων στην Ελλάδα από το 2007 μέχρι σήμερα, παρότι ο αντικαπνιστικός νόμος ουσιαστικά δεν εφαρμόζεται.

Η εύκολη εκτίμηση είναι ότι η μείωση του καπνίσματος θα μπορούσε να συνδεθεί με την οικονομική κρίση και με τις περικοπές που κάνει ο καθένας σε προσωπικό επίπεδο.

Όμως, φαίνεται ότι η μείωση αυτή είναι σημαντική και πέρα από την οικονομική κρίση, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής για τον έλεγχο του καπνίσματος τα οποία παρουσιάστηκαν σήμερα.

Σύμφωνα με αυτά, από το 2007 μέχρι το 2012 η κατανάλωση τσιγάρων μειώθηκε πάνω από 30% στην Ελλάδα, με μεγαλύτερη πτώση να καταγράφεται στις ηλικίες 18- 24 ετών, και μεταξύ 35- 44 ετών, ενώ η μόνη ηλικιακή κατηγορία στην οποία παρατηρείται αύξηση του καπνίσματος είναι μεταξύ 45 και 64 ετών.

Όπως προκύπτει και από άλλα στοιχεία του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, μεγαλύτερη μείωση κατανάλωσης των τσιγάρων εμφανίζουν οι καπνιστές που συνήθιζαν να καπνίζουν μέχρι 20 τσιγάρα την ημέρα σε αντίθεση με τους πιο «βαρείς» καπνιστές, όσους δηλαδή κάπνιζαν περισσότερο από ένα πακέτο ημερησίως.

«Επίσης, παρά τη μη εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας έχει μειωθεί και η ρύπανση από το κάπνισμα στους κλειστούς χώρους εστίασης και διασκέδασης, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη γενικότερη μείωση του καπνίσματος αλλά και τη μεταστροφή της κουλτούρας πολλών καπνιστών που σέβονται το δικαίωμα του κάθε πολίτη να αναπνέει καθαρό αέρα σε αυτούς τους χώρους», όπως ανέφερε σήμερα ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής, καθηγητής Π. Μπεχράκης.

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος, 20.000 έλληνες φοιτητές συμμετείχαν σε έρευνα γνώμης που διεξήχθη πανελλαδικά από την Εθνική Επιτροπή σε συνεργασία με το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) σύμφωνα με την οποία το 90% των φοιτητών πιστεύει ότι η κατάσταση στην Ελλάδα εμφανίζεται ανεξέλεγκτη και το κράτος δεν κάνει ό,τι πρέπει για την εφαρμογή του νόμου κατά του καπνίσματος. Επίσης μόνο το 10% των ερωτηθέντων απάντησε ότι αντιμετώπισε δυσκολία να αγοράσει τσιγάρα κατά την παιδική ηλικία.

Τη δυσκολία του κράτους να ελέγξει τους «παράνομους» καπνιστές και να εφαρμόσει τον αντικαπνιστικό νόμο καταδεικνύουν και τα στοιχεία που προκύπτουν από την Γραμμή 1142 για το κάπνισμα. Σύμφωνα με αυτή, στο πρώτο τρίμηνο του 2013 έγιναν περίπου 3.500 έλεγχοι στην Ελλάδα από δημοτικές αστυνομίες, περιφερειακές ενότητες και λιμεναρχεία, ενώ οι αντίστοιχοι έλεγχοι το ίδιο τρίμηνο του 2012 ανέρχονταν σε 13.450 και το 2011 ξεπερνούσαν τους 25.000. Λιγότερα ήταν και τα πρόστιμα όσο περνούν τα χρόνια. Συγκεκριμένα, το συνολικό ύψος προστίμων που επιβλήθηκαν ανερχόταν το πρώτο τρίμηνο του 2011 σε 904.450 ευρώ, την ίδια περίοδο του 2012 σε 346.900 ευρώ και το αντίστοιχο διάστημα του 2013 σε μόλις 76.350 ευρώ.

Όπως τόνισαν οι επιστήμονες, βασιζόμενοι σε άλλη έρευνα, φαίνεται ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού υποστηρίζει την αύξηση κατά 2 ευρώ, της τιμής του κάθε πακέτου αν τα χρήματα πρόκειται να δοθούν στην κοινωνική ασφάλιση, μεταδίδει το ΑΜΠΕ.

Όπως φαίνεται, το 72,1% των Ελλήνων συμφωνεί με τέτοια αύξηση μόνο εάν το ποσό αποδοθεί στον ΕΟΠΥΥ, ενώ αισθητά λιγότεροι, μόνο 43,6%, συμφωνούν να αυξηθεί η τιμή χωρίς να αποδοθούν τα έσοδα στον ΕΟΠΥΥ.
Στην ίδια μελέτη εκτιμάται ότι, αν το πακέτο αυξανόταν κατά 2 ευρώ, θα οδηγούσε σε μειωμένη κατανάλωση κατά 20% και πρόσθετα κρατικά έσοδα ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Παράλληλα 330.000 ενήλικες θα έκοβαν το κάπνισμα, 125.000 νέοι δεν θα το άρχιζαν ποτέ, ενώ θα μπορούσαν να αποφευχθούν 192.000 πρόωροι θάνατοι από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα.

Όπως υπογράμμισε ο Π. Μπεχράκης, οι δράσεις για τη συνέχιση της μείωσης του καπνίσματος στην Ελλάδα στρέφονται σήμερα στην εκπαιδευτική διαδικασία με την ανάπτυξη και εφαρμογή μεγάλης έκτασης επιμορφωτικών προγραμμάτων στα σχολεία.