Αυξάνεται η τάση για διακοπή του καπνίσματος στην Ελλάδα, καθώς 45% των καπνιστών δηλώνουν πως σκοπεύουν να κόψουν το κάπνισμα στους επόμενους 6 μήνες.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), διπλασιάστηκε το ποσοστό των καπνιστών, που επιχείρησαν να κόψουν το τσιγάρο τα τελευταία δύο χρόνια. Ποσοστό 61% αυτών, είναι στο ηλικιακό γκρουπ 30-40 ετών. Ως ο κυριότερος λόγος για τη διακοπή του καπνίσματος καταγράφεται η υγεία, με 66%, ενώ ακολουθεί, με αυξητική τάση, ο οικονομικός παράγοντας (20%).

Συνολικά 60% των καπνιστών δήλωσαν ότι έχουν κάνει τουλάχιστον μία προσπάθεια να κόψουν το κάπνισμα, χωρίς επιτυχία. Αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο τη στιγμή που η εξάρτηση από τη νικοτίνη είναι ισχυρότατη.

Έτσι, η διακοπή του καπνίσματος είναι ιδιαίτερα δύσκολη, όταν γίνεται με ατομική και μόνο προσπάθεια (αναφερόμενα ποσοστά επιτυχίας 3-5%). Επιπλέον, ακόμη και οι λίγοι που τα καταφέρνουν και δηλώνουν αποφασισμένοι να παραμείνουν μακριά από το τσιγάρο, συχνά υποτροπιάζουν.

Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα χαμηλά ακόμη κι όταν υπάρχει ιατρικός λόγος που επιβάλλει τη διακοπή καπνίσματος, όπως στους εμφραγματίες (14%).

Τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται να αγνοούνται από τους καπνιστές, καθώς το 57% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι μπορεί να κόψει το κάπνισμα μόνο με τη δύναμη της θέλησης του, αναφέρει το ΑΜΠΕ.

Τα ποσοστά επιτυχίας, σύμφωνα με την ΕΠΕ, για τη διακοπή του τσιγάρου πολλαπλασιάζονται στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (ΙΔΚ) και αγγίζουν το 65%. Παρόλο που το 54% των καπνιστών δήλωσε ότι γνωρίζει τα ΙΔΚ, λιγότεροι από τους μισούς γνώριζαν την πραγματικότητα, δηλαδή ότι λειτουργούν στα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία της χώρας και απαρτίζονται από ομάδα γιατρών ειδικών στη διακοπή καπνίσματος (μεγάλη μερίδα νομίζει ότι είναι ιδιωτικά κέντρα που πληρώνεις για εναλλακτικές μεθόδους).

Ακόμη κι αυτοί που είχαν καλύτερη εικόνα για τα ΙΔΚ δεν ήξεραν πώς μπορούν να κλείσουν ραντεβού (71%), δηλαδή ότι πρέπει να καλέσεις το 1535 (γραμμή ΙΑΣΙΣ), όπως γίνεται για όλα τα ραντεβού στα νοσοκομεία. Επίσης, μόλις 34% γνωρίζουν ότι πλέον υπάρχει και ασφαλές φάρμακο ειδικό για τη διακοπή του καπνίσματος.

Στο μεταξύ, σε ανακοίνωση, που εξέδωσε ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής κατά του καπνίσματος, πνευμονολόγος – εντατικολόγος, Π. Μπεχράκης, μετά τη σημερινή συνέντευξη Τύπου για το θέμα, τονίζει ότι η επίπτωση του καπνίσματος και η συνολική κατανάλωση τσιγάρων κατά έτος μειώνεται στην Ελλάδα όπως φαίνεται στις εικόνες 1 και 2. Ο αριθμός των τσιγάρων που καταναλίσκεται από κάθε καπνιστή ημερησίως επίσης μειώνεται (εικ.3), ενώ μειώνεται και η μέση σωματιδιακή ρύπανση από το κάπνισμα στους χώρους εστίασης και διασκέδασης (εικ.4). Εντυπωσιακή είναι και η μείωση του καπνίσματος σε νέους ενήλικες (εικ.5) όπου παρατηρείται μείωση από 61,9% σε 46,4% στους άνδρες και ανάκαμψη της αύξησης του καπνίσματος στο γυναικείο πληθυσμό που μέχρι το 2006 ήταν σε ραγδαία άνοδο.

«Τα αποτελέσματα αυτά εκφράζουν τη συνειδητή πορεία των Ελλήνων προς μία ευρωπαϊκού τύπου επαναδιαχείριση του όλου θέματος σύμφωνα με τις διεθνείς συμβατικές δεσμεύσεις της χώρας» υπογραμμίζει ο κ. Μπεχράκης, στην ανακοίνωσή του.

Εκτός από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες κατά του καπνίσματος στα γυμνάσια και τα λύκεια είναι σε εξέλιξη ερευνητικές δραστηριότητες παράγουν νέα γνώση, με τεκμηριωμένα ουσιαστικά επιχειρήματα κρατούν το όλο ζήτημα στην επικαιρότητα και πείθουν την κοινή γνώμη για το μεγάλο κέρδος που προκύπτει στη Δημόσια Υγεία και στην Οικονομία του τόπου από την διακοπή του καπνίσματος.

«Η ενημέρωση, παραδείγματος χάριν, από τους αρμόδιους οικονομικούς παράγοντες του χώρου της Υγείας ότι το κόστος του καπνίσματος βαρύνει τον εθνικό προϋπολογισμό κατά 3 και πλέον δισ ευρώ ετησίως (εικ. 5) και η διαπίστωση ότι το κάπνισμα ουσιαστικά ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό για την οικονομική κρίση της χώρας έχει καταδειχθεί στα πλαίσια της εθνικής δράσης για τον έλεγχο του καπνίσματος. (The Greek Tobacco Epidemic. Harvard School of Public Health, HEART project, December 2011)» επισημαίνει ο καθηγητής.

Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη ή αρχίζουν την εφαρμογή τους πέντε προγράμματα EΣΠΑ (πίνακας 2) με αντικείμενο την ανάπτυξη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων για την διακοπή και μείωση του καπνίσματος.

Η συμμετοχή της Ελλάδας σε διεθνείς οργανισμούς είναι επίσης πολύ ενεργή. Συμμετέχει επίσημα και σταθερά στις εργασίες του Framework Convention for Tobacco Control (FCTC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ελληνική είναι η προεδρεία στο European Network for Smoking and Tobacco Prevention (ENSP), ενώ επίσης ελληνική είναι και η προεδρεία του τμήματος της European Respiratory Society για τον έλεγχο του καπνίσματος.

Όπως επισημαίνει ο κ. Μπεχράκης οι παράμετροι του προβλήματος είναι εντυπωσιακές καθώς η Ελλάδα διαθέτει μία πολύ προηγμένη νομοθεσία, σε ποσοστό μεγαλύτερο από το μέσο όρο της Ευρώπης οι Έλληνες επιθυμούν την εφαρμογή της (eurostat) και η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας γνωρίζει άριστα τα οφέλη που θα προκύψουν στη Δημόσια Υγεία και Οικονομία από την εφαρμογή του νόμου. Παρόλα αυτά, καταλήγει, ο κ. Μπεχράκης, ο νόμος δεν εφαρμόζεται.