Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις της κοινωνίας και των δημοσιογράφων για το τι συνέβη όλη την προηγούμενη εβδομάδα -και συνεχίζει να συμβαίνει- σχετικά με τη διαχείριση των πρωτοφανών πυρκαγιών που πλήττουν τη χώρα, ήρθαν τελικά σήμερα από τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας. Παρ’ όλα αυτά, η κριτική συνεχίζεται και οι υψηλοί τόνοι στη δημόσια συζήτηση παραμένουν.
Την άποψή του για το θέμα έδωσε στο Newsbeast και ο έμπειρος Ανδριανός Γκουρμπάτσης, πρώην υπαρχηγός, αντιστράτηγος της πυροσβεστικής ε.α, Ειδικός Ερευνητής – Δικαστικός Πραγματογνώμονας της Διερεύνησης Εγκλημάτων Εμπρησμού και τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων στο Μάτι.
της Δήμητρας Τριανταφύλλου
« Όσον αφορά τη διερεύνηση που γίνεται για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης για τις μαζικές πυρκαγιές που είδαμε όλη την περασμένη εβδομάδα, προσωπικά, θεωρώ πως αυτό το σενάριο είναι σχεδόν απίθανο» ξεκινάει να μας λέει ο κος Γκουρμπάτσης και εξηγεί τι βλέπει ο ίδιος πίσω από αυτό το ντόμινο των πολλαπλών πυρκαγιών που κατακαίνε τη χώρα εδώ και οκτώ μέρες:
«Πρόκειται είτε για μεμονωμένες περιπτώσεις εμπρηστών (με πρόθεση δηλαδή) είτε για αμέλεια. Δε φταίνε οι πολλαπλές πυρκαγιές μέσα σε μια ημέρα όπως αφήνουν οι ιθύνοντες να εννοηθεί ως βασικός λόγος της κατάστασης. Η Πολιτική Προστασία ανέφερε ότι είχε να αντιμετωπίσει 118 πυρκαγιές μέσα σε μια μέρα. Στο παρελθόν όμως, είχαμε μέρες με 155, ακόμα και 170 πυρκαγιές μέσα σε μια μέρα. Δεν ήταν πρωτόγνωρες οι συνθήκες λοιπόν».
Ο κος Γκουρμπάτσης παραθέτει μάλιστα τα στοιχεία της Πυροσβεστικής για την περασμένη εβδομάδα των πολλαπλών πυρκαγιών – 1η Αυγούστου: 60 πυρκαγιές / 2 Αυγούστου: 58 / 3 Αυγούστου (ημέρα με πυρκαγιά Βαρυμπόμπης και Εύβοιας): 78 / 4 Αυγούστου: 92 / 5 Αυγούστου: 86 / 6 Αυγούστου: 91 / 7 Αυγούστου: 61 / 8 Αυγούστου: 60 και 9 Αυγούστου: 41.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το τρίπτυχο για μια επιτυχημένη αντιπυρική περίοδο είναι το εξής: καλός σχεδιασμός, καλή οργάνωση της αντιπυρικής περιόδου από όλους τους εμπλεκόμενους στην αντιμετώπιση και καλός συντονισμός την κρίσιμη ώρα. « Τίποτα από τα τρία παραπάνω δε συνέβη φέτος» λέει χαρακτηριστικά ο κος Γκουρμπάτσης.
Όπως συνεχίζει να μας εξηγεί, κάθε χρόνο, η Πολιτική Προστασία καταρτά ένα Δασικό Σχέδιο Προστασίας Πυρκαγιών. Το τελευταίο εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 και είχε τον τίτλο « Γενικό Σχέδιο Αντιμετώπιση Έκτακτων Αναγκών Εξ αιτίας Δασικών Πυρκαγιών – ΙΟΛΑΟΣ».
«Στην αναθεωρημένη του έκδοση για τη φετινή αντιπυρική περίοδο ανέφερε ότι τα συναρμόδια υπουργεία, οι δήμοι, οι Περιφέρειες και φυσικά η Πολιτική Προστασία έπρεπε να είναι προετοιμασμένοι σε όλα τα επίπεδα μέχρι τις 31 Απριλίου» σημειώνει ο πρώην υπαρχηγός της Πυροσβεστικής και προσθέτει: «Τελικά, αυτό που συνέβη, είναι ότι στις 19 Μαΐου κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας 18 περιοχές- ανάμεσα τους κι αυτές που τώρα κάηκαν- Βαρυμπόμπη, Διόνυσος, Αρχαία Ολυμπία, αναφέρω μερικές-.
Η Πολιτική Προστασία έδωσε εκ νέου διορία στους δήμους για να μαζέψουν άμεσα την καύσιμη ύλη και ειδικά αυτή που αυτή που είχε αφήσει πίσω της η Μήδεια. Στην ουσία εν μέσω αντιπυρικής περιόδου η Πολιτική Προστασία ακύρωνε τον ίδιο της τον εαυτό παραδεχομένη ότι ο μηχανισμός ήταν απροετοίμαστος. Την ίδια στιγμή, στις 19 Μαΐου, την ημέρα που καιγόταν ο Σχίνος, τα μισθωμένα εναέρια μέσα δεν είχαν φτάσει ακόμα. Κάθε χρόνο, τα παραλαμβάνουμε καθυστερημένα στα μέσα Ιουνίου».
« Οι κάτοικοι της Εύβοιας αντιμετωπίστηκαν ως πολίτες B’ κατηγορίας»
Ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων στο Μάτι μας μίλησε και για το μεγάλο ερωτηματικό αυτής της πρωτοφανούς κατάστασης, που δεν είναι άλλο από την Εύβοια. Όπως σημειώνει: «πολύ λυπάμαι που το λέω, αλλά η φωτιά στο νησί θα κρατήσει σύμφωνα με την εκτίμηση μου και άλλες ημέρες και θα σταματάει μόνο όταν βρίσκει θάλασσα. Εμφανίζονται διάσπαρτες και πολλαπλές αναζωπυρώσεις διαρκώς, τις οποίες δεν είναι εύκολο να δουν έγκαιρα οι δυνάμεις κατάσβεσης σε αυτό το χαοτικό μέτωπο που έχει διαμορφωθεί. Μάλιστα, οι καύτρες στον αέρα ανατροφοδοτούν αυτό το μέτωπο με απίστευτα γρήγορη ταχύτητα μιας και εκτινάσσονται σε απόσταση μέχρι και 1000 μέτρα».
Για τον κο Γουρμπάτση, η συγκεκριμένη πυρκαγιά έπρεπε να έχει αντιμετωπιστεί στις 3 Αυγούστου όταν και ξέσπασε. Όπως το θέτει: «Το παιχνίδι χάθηκε από την πρώτη κιόλας μέρα. Η Βαρυμπόμπη ξεκίνησε στη 13.30 και η Εύβοια περίπου στις 16.00. Όλα τα εναέρια μέσα έπεσαν στη Βαρυμπόμπη και μηδαμινά στην Εύβοια.
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει διαχρονικά στις ταυτόχρονες πυρκαγιές. Ο, τι εκδηλώνεται στην Περιφέρεια δεν έχει την ίδια βαρύτητα με ο, τι συμβαίνει στην Αθήνα. Η Περιφέρεια θεωρείται πάντα περιοχή β’ κατηγορίας».
«Το πρόβλημα δεν ήταν τα εναέρια μέσα, αλλά η κακή διαχείριση»
Για τη μεγάλη πάντως κουβέντα που έγινε όλες τις προηγούμενες μέρες σχετικά με την έλλειψη των εναέριων μέσων, ο κος Γκουρμπάτσης λέει πως το πρόβλημα στις φετινές, απανωτές και ανοικονόμητες πυρκαγιές δεν ήταν τα εναέρια μέσα. Όπως μας εξηγεί: «Για πρώτη φορά, φέτος το καλοκαίρι είχαμε τον μεγαλύτερο εναέριο στόλο αεροπυρόσβεσης. Είχαμε στη διάθεσή μας 71 εναέρια μέσα εκ των οποίων τα 40 είναι δικά μας και τα 31 μισθωμένα. Πέρυσι είχαμε μισθώσει 21. Το 2007 με την τεράστια καταστροφή είχαμε μισθώσει 20 και είχαμε στο σύνολο μας 62 μέσα. Ούτε φταίει ότι τα καναντέρ μας είναι ‘γερασμένα’. Είναι αξιόμαχα εναέρια κατασβεστικά και βοηθούν τα μέγιστα. Το πρόβλημα ήταν η κακή οργάνωση και η ετεροχρονισμένη αντίδραση.
Τέλος, για τον εμπειρογνώμονα των πυρκαγιών, εκτός από το ανεπαρκές σχέδιο σχεδιασμού, πρόληψης και αντιμετώπισης υπάρχει παράλληλα και το ‘ξήλωμα’ μιας πολύ σημαντικής υπηρεσίας, της Διεύθυνσης Εγκλημάτων Εμπρησμού που ιδρύθηκε το 2000. Όπως εξηγεί ο κος Γκουρμπάτσης: «Ήταν ένας διωκτικός μηχανισμός που έφερνε σημαντικά αποτελέσματα στο πλαίσιο της έρευνας και των συλλήψεων των εμπρηστών. Φέτος, αυτός ο ‘αποψιλωμένος’ από προσωπικό μηχανισμός κατάφερε να εξιχνιάσει μόνο το 0, 5% των υποθέσεων στο πλαίσιο του αυτόφωρου για τις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν. Μόνο 2 άτομα κατάφερε να συλλάβει φέτος η συγκεκριμένη υπηρεσία. Η Πολιτική Προστασία αποφάσισε να πάρει τους ανθρώπους αυτής της υπηρεσίας και να τους τοποθετήσει στην ιχνηλάτηση των covid κρουσμάτων.
Πάνω από όλα όμως, θέλω να δηλώσω ότι είμαι υπερήφανος και ευγνώμων για τους ήρωες πυροσβέστες που ακατάπαυστα και με κίνδυνο της ζωής τους μάχονται στο πεδίο των μετώπων, χωρίς όμως τον αναγκαίο σχεδιασμό, οργάνωση και συντονισμό».
