Μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2019, ο Καθεδρικός Ναός της Παναγίας των Παρισίων άνοιξε ξανά αυτόν τον μήνα και έμοιαζε σχεδόν όπως όταν κατασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1163.
Οι προσπάθειες για την αποκατάστασή του απαιτούσαν καινοτόμες τεχνολογίες και εξειδικευμένα εργαλεία, ενώ χάρη στη χρήση λέιζερ, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και προηγμένων 3D τεχνικών, οι ειδικοί κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ακριβές ψηφιακό μοντέλο του καθεδρικού ναού, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την αναστήλωσή του.
Με την καταγραφή ενός δισεκατομμυρίου σημείων λέιζερ, η ιστορική αυτή δομή πήρε ξανά ζωή, διατηρώντας παράλληλα την αυθεντικότητά της.
«Το χρονικό πλαίσιο δεν θα ήταν δυνατό χωρίς την καταγραφή του τι υπήρχε», δήλωσε στο CNN η Amy Bunszel, εκτελεστική αντιπρόεδρος αρχιτεκτονικής, μηχανικής και κατασκευών στην εταιρεία λογισμικού 3D Autodesk. Η εταιρεία της συμμετείχε σημαντικά στη δημιουργία ενός μοντέλου του κτιρίου όπως υπήρχε πριν από την πυρκαγιά, δίνοντας στην προσπάθεια ανακατασκευής ένα είδος οδηγού για το τι πρέπει να γίνει. «Θα χρειαζόταν πολύ περισσότερη εικασία. Φανταστείτε να παίρνετε εκατομμύρια τουριστικές φωτογραφίες (ως σημείο αναφοράς) σε σχέση με το να έχετε μια παγιωμένη τέλεια αναπαράσταση».
Η τεχνολογία επέτρεψε στη Γαλλία να επιτύχει τον φιλόδοξο πενταετή στόχο του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για την ανοικοδόμηση του ορόσημου. Χρειάστηκαν ομάδες σε διάφορες εταιρείες που συνδύασαν γύρους εκτιμήσεων ζημιών, ειδικά δημιουργημένους χάρτες και προηγμένες τεχνικές που χρησιμοποιούνται πλέον σε όλα, από το animation ταινιών μέχρι τις κατασκευές.
Ένα δισεκατομμύριο σημεία λέιζερ
Η ανοικοδόμηση, κατά μία έννοια, ξεκίνησε ακόμη και πριν από την πυρκαγιά. Κατά τύχη, το 2015, ο ιστορικός τέχνης Andrew Tallon σάρωσε προσεκτικά το κτίριο με λέιζερ. Ο Tallon, ο οποίος μελέτησε τη γοτθική αρχιτεκτονική, προσπαθούσε να κατανοήσει πώς οι μεσαιωνικοί οικοδόμοι ανέγειραν μερικούς από τους μεγαλύτερους καθεδρικούς ναούς της Ευρώπης.
Η αρχική του προσπάθεια -τέσσερα χρόνια πριν οι φλόγες καταπιούν τον καθεδρικό ναό- απαιτούσε 12 λέιζερ και μια ομάδα επτά μηχανικών για να σαρώσει το κτίριο και να συλλέξει 46.000 εικόνες, σύμφωνα με την Bunszel. Ο χωρικός χάρτης που δημιούργησε χρησιμοποίησε περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο σημεία που μετρήθηκαν με λέιζερ και αποκάλυψε ορισμένες άγνωστες μέχρι τότε λεπτομέρειες για τον καθεδρικό ναό -όπως το πώς οι εσωτερικοί κίονες στο δυτικό άκρο του καθεδρικού ναού δεν ευθυγραμμίζονται.
Ο Tallon πέθανε το 2018, λίγους μήνες πριν από την πυρκαγιά που συγκλόνισε το Παρίσι τον Απρίλιο του 2019. Μέχρι τη στιγμή που εκατοντάδες πυροσβέστες έσβησαν τις φλόγες, το μεγαλύτερο μέρος της δομής είχε καταστραφεί, συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού πύργου, ο οποίος κατέρρευσε από την οροφή.
Ενώ οι λεπτομερείς σαρώσεις του αποκάλυψαν πολλά για την αρχαία δομή -η οποία έχει υποστεί αμέτρητες τροποποιήσεις και μικρότερες αλλαγές στο πέρασμα των αιώνων- δεν ήταν, από μόνες τους, αρκετές για να δημιουργήσουν το είδος του λεπτομερούς μοντέλου που θα χρειαζόταν για την αποκατάσταση της Παναγίας των Παρισίων.
Σε αυτό το σημείο επενέβη η Autodesk. Μετά την πυρκαγιά, η Autodesk συνεργάστηκε με τη γαλλική εταιρεία λέιζερ AGP για να εγκαταστήσει σαρωτές γύρω από τον καθεδρικό ναό και να καταγράψει δισεκατομμύρια σημεία που χρειάζονταν για τη δημιουργία ενός ψηφιακού μοντέλου πλήρους κλίμακας. Οι εταιρείες δώρισαν τις υπηρεσίες τους στο Rebâtir Notre Dame, το δημόσιο ίδρυμα που ηγήθηκε των προσπαθειών αποκατάστασης.
«Ο καθεδρικός ναός ήταν πολύ ασταθής αμέσως μετά τη φωτιά», δήλωσε η Bunszel. «Έπρεπε να χτίσουν προσωρινές κατασκευές και να σαρώνουν συνεχώς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ανοικοδόμησης».
Αναδημιουργία της ιστορίας
Τελικά, η πλήρης εικόνα αποτυπώθηκε με τη διαστρωμάτωση νέων σαρώσεων λέιζερ και υλικού από drone με τις προηγούμενες σαρώσεις του Tallon.
Λόγω της πολυπλοκότητας, των δομικών λεπτομερειών και του μεγέθους της Παναγίας των Παρισίων, οι εταιρείες χρειάστηκαν πάνω από ένα χρόνο για να δημιουργήσουν το νεότερο τρισδιάστατο μοντέλο. Σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους τεκμηρίωσης ιστορικών δομών, αυτού του είδους οι σαρώσεις επιταχύνουν δραματικά τη διαδικασία. Η Notre Dame απαιτούσε, επίσης, συνεχή σάρωση.
Παρόλο που ο νέος καθεδρικός ναός μοιάζει σχεδόν πανομοιότυπος με τον αρχικό, εκσυγχρονίστηκαν μερικές περιοχές: η προσθήκη συστημάτων καταιονισμού και πυρόσβεσης, η βελτιστοποιημένη τοποθέτηση φωτισμού και μια πιο καθαρή εμφάνιση χάρη στην επί χρόνια λιγότερη αιθάλη από τη χρήση και τη λειτουργία των κεριών.
Η πλατεία έξω από τον καθεδρικό ναό επανασχεδιάστηκε, επίσης, με τη βοήθεια της τεχνολογίας της Autodesk. Η εταιρεία υποστήριξε τέσσερις διαγωνιζόμενες ομάδες για να δημιουργήσουν τρισδιάστατες απεικονίσεις των προτάσεών τους πριν λάβουν τη γνώμη του κοινού και τελικά επιλέχθηκε ένας νικητής.
Η Autodesk, η οποία ιδρύθηκε το 1982, έχει μακρά ιστορία στη χρήση 2D και 3D μοντελοποίησης για τα πάντα, από το animation ταινιών και τα βιντεοπαιχνίδια μέχρι τις κατασκευές. Η τεχνολογία σάρωσής της έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο ιδίως στην αποκατάσταση καταστροφών και στη διατήρηση ιστορικών μνημείων. Αφού ένας μεγάλος σεισμός προκάλεσε ζημιές στον καθεδρικό ναό του Christchurch της Νέας Ζηλανδίας το 2011, η τεχνολογία της βοήθησε στην ανοικοδόμηση της δομής με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ένα ρομποτικό σκύλο -εξοπλισμένο με τοποθετημένο λέιζερ- που χρησιμοποιήθηκε για τη σάρωση μη ασφαλών περιοχών.
Στις ΗΠΑ, η ίδια τεχνολογία βοήθησε στη δημιουργία ενός ψηφιακού αντιγράφου του πολιτειακού καπιτωλίου του Μίσιγκαν και του ιστορικού κέντρου του Μπράουνσβιλ της Πενσυλβάνια, για την υποστήριξη των προσπαθειών διατήρησης.
Για τον Καθεδρικό Ναό της Παναγίας των Παρισίων, το τελευταίο τρισδιάστατο μοντέλο δεν είναι μόνο ως ένας τρόπος να τιμηθεί το παρελθόν, αλλά και μια επένδυση που θα αποδώσει για τα επόμενα χρόνια.
«Στο μέλλον θα έχουν μια τρισδιάστατη αναπαράσταση του κτιρίου που θα μπορούν να χρησιμοποιούν για τη συντήρηση», δήλωσε η Bunszel.
