Μια σπουδαία ανακάλυψη έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στο πλαίσιο των αρχαιολογικών ανασκαφών που πραγματοποιούνται στην Ιερά Μονή Κουδουμά.
Όπως παρουσιάστηκε σήμερα στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου στην Περιφέρεια Κρήτης οι αρχαιολόγοι φαίνεται πως βρέθηκαν μπροστά σε ένα βιβλιογραφικό εργαστήριο, που παρόμοιο του δε έχει βρεθεί ξανά στον Ελλαδικό χώρο.
Όπως αναφέρει το prismanews.gr, και σύμφωνα με τα όσα παρουσιάστηκαν, η Αριστοτελική φιλοσοφία ήταν γνωστή στο νησί της Κρήτης κατά τον 14ο αιώνα και είχε ως κέντρο το Μετόχι των Τριών Ιεραρχών Λουσουδίου, της Ι. Μονής Κουδουμά, κοντά στο χωριό Καπετανιανά,κάτω από το Όρος Κόφινα.
Σύμφωνα με τον μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Μακάριο, η μονή Κουδουμά χρηματοδοτεί εξ ολοκλήρου την ανασκαφή της μονής ενώ ο Αθανάσιος Παλιούρας, Ομότιμος Καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων υπογράμμισε τη σημασία της ανασκαφής σε σχέση με το πολιτιστικό επίπεδο της Κρήτης και τη λογοτεχνική της παράδοση.
Τη συγκεκριμένη μονή ίδρυσε ο Ιωσήφ Φιλάγρης (γεν. 1330/35). Ο ίδιος ήταν αριστοτελιστής διδάσκαλος και χρησιμοποίησε την μονή ως διδασκαλείο για την διάδοση της αριστοτελικής φιλοσοφίας, χώρο αντιγραφής χειρογράφων του φιλοσόφου και επίσης, ως χώρο διάδοσης της ελληνικής γλώσσας. Κατά την ενετική περίοδο η διάδοση της ελληνικής γλώσσας των αρχαίων φιλοσόφων και η διδασκαλία τους, ήταν θέμα απαγορευμένο από την Καθολική εκκλησία.
Ο Ιωσήφ Φιλάγρης άσκησε αντιρρητική στάση απέναντι στην Καθολική εκκλησία διαδίδοντας τον Αριστοτέλη στους μαθητές τους. Ο καθηγητής κος Παλιούρας υπογράμμισε το γεγονός πως διασώζεται έως τις μέρες μας το Scriptorium της μονής, δηλαδή ο χώρος όπου αντέγραφαν οι μαθητές τα χειρόγραφα. Η σχολή των αντιγραφέων του άκμασε από το 1350-1650, κάτι το οποίο σημαίνει τρεις αιώνες εργασίας πάνω στο Αριστοτελικό corpus. Η όλη εργασία της σχολής του Φιλάγρη τον κατέστησε τον τρίτο μεγαλύτερο σχολιαστή του Αριστοτέλη παγκόσμια.
