Οδηγίες για να προφυλαχθείτε από τις απάτες όταν ψωνίζετε με κάρτα

Στην ασφάλεια των πολιτών που πραγματοποιούν αγορές με κάρτα εστιάζει η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Όπως επισημαίνει σε σχετική της έρευνα οι αγορές μέσω διαδικτύου βρίσκονται στην Ελλάδα σε διαρκή άνοδο, με τους τέσσερις στους δέκα καταναλωτές (41,5%), ηλικίας 16 – 74 ετών να έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία ηλεκτρονική συναλλαγή το 1ο τρίμηνο του 2019.

Η αύξηση σε επίπεδο δεκαετίας (2010 – 2019) είναι της τάξης του 125,5%, ωστόσο ακόμη εκφράζονται φόβοι για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Προβλήματα στις αγορές με κάρτα

Σύμφωνα με τη σχετική έρευνα προβλήματα που αφορούν την ασφάλεια των συναλλαγών μέσω Διαδικτύου εντοπίζουν τέσσερις στους δέκα καταναλωτές, ενώ το 16,8% αντιμετώπισε προβλήματα ασφάλειας.

Από την έρευνα συλλέχθηκαν πληροφορίες αναφορικά με θέματα ασφάλειας, που μπορεί να προκύψουν κατά την πρόσβαση στο διαδίκτυο από οποιαδήποτε συνδεδεμένη συσκευή (επιτραπέζιο υπολογιστή, laptop, tablet, «έξυπνο» κινητό τηλέφωνο κ.ά.), και συγκεκριμένα για δόλια χρήση τραπεζικών καρτών, απώλεια εγγράφων ή άλλων στοιχείων, κακή χρήση προσωπικών πληροφοριών, παραλαβή δόλιων ή παραπλανητικών μηνυμάτων (phishing / pharming).

Περίπου 2 στα 10 άτομα (16,8%) ηλικίας 16 – 74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το χρονικό διάστημα Απριλίου 2018 – Μαρτίου 2019, αντιμετώπισαν προβλήματα ασφάλειας.  Σε σχέση με το χρονικό διάστημα Απριλίου 2014 – Μαρτίου 2015, οπότε και είχαν συλλεγεί, πιο πρόσφατα, οι σχετικές πληροφορίες, το ποσοστό όσων αντιμετώπισαν προβλήματα ασφάλειας παρουσίασε μείωση 35,1% (2015: 25,9%, 2019: 16,8%).

Τα προβλήματα ασφάλειας που αναφέρθηκαν περισσότερο είναι η παραλαβή δόλιων μηνυμάτων (phishing, 10,4%) και η εκτροπή σε ψεύτικες ιστοσελίδες που ζητούν προσωπικά στοιχεία (pharming, 7,6%).

Περίπου 1 στα 100 άτομα (0,8%) που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το χρονικό διάστημα Απριλίου 2018 – Μαρτίου 2019 δήλωσε ότι είχε οικονομική ζημία (απώλεια χρημάτων), είτε λόγω online κλοπής στοιχείων ταυτότητας και πλαστοπροσωπίας είτε λόγω δόλιων μηνυμάτων που
παρέλαβαν (phishing) είτε γιατί οδηγήθηκαν (εξετράπησαν) σε ψεύτικες ιστοσελίδες που ζητούσαν προσωπικά στοιχεία (pharming).

Το πόσο σίγουροι και ασφαλείς νιώθουν όσοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο εκτιμάται μέσω καταγραφής της ανησυχίας των χρηστών για θέματα ασφάλειας, συγκεκριμένα δε, μέσω καταγραφής διαδικτυακών δραστηριοτήτων τις οποίες δεν πραγματοποίησαν εξαιτίας της ανησυχίας αυτής.

• 4 στα 10 άτομα (37,7%) που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το χρονικό διάστημα Απριλίου 2018
  – Μαρτίου 2019 αποτράπηκαν και δεν πραγματοποίησαν συγκεκριμένες δραστηριότητες, εξαιτίας
  της ανησυχίας τους για θέματα ασφάλειας.

Συγκεκριμένα, δεν πραγματοποίησαν τις παρακάτω δραστηριότητες, οι οποίες παρουσιάζονται με
φθίνουσα σειρά ποσοστών:

• Τραπεζικές συναλλαγές: 17,4 %, ποσοστό μειωμένο κατά 21,3% σε σχέση με αυτό του 2015 (22,1%).
• Παροχή προσωπικών πληροφοριών σε ιστοσελίδες κοινωνικής ή επαγγελματικής δικτύωσης: 13,3%, ποσοστό μειωμένο κατά 26,1% σε σχέση με αυτό του 2015 (18,0%).
• Παραγγελίες ή αγορές ειδών ή υπηρεσιών: 12,2 %, ποσοστό μειωμένο κατά 20,8% σε σχέση με αυτό του 2015 (15,4%).
• Επικοινωνία με δημόσιες υπηρεσίες και αρχές: 2,6 %, ποσοστό μειωμένο κατά 10,3% σε σχέση με αυτό του 2015 (2,9%).

Η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας (back up) εγγράφων, εικόνων κ.λπ., σε διαφορετική θέση από εκείνη που βρίσκονται αρχικά, δίνει τη δυνατότητα επαναφοράς των αρχικών δεδομένων, σε περίπτωση βλάβης ή απώλειας. Η αποθήκευση των αρχείων σε εξωτερική συσκευή, όπως flash USB, CD, DVD, εξωτερικό σκληρό δίσκο ή σε διαδικτυακό αποθηκευτικό χώρο (cloud), πραγματοποιήθηκε από το 45,4% του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών, που χρησιμοποίησε το διαδίκτυο κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2018 – Μαρτίου 2019.

Προκειμένου οι διαδικτυακές συναλλαγές να είναι ασφαλείς οι ειδικοί συμβουλεύουν, όπως επισημαίνει σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα»:

• Αποφύγετε να πραγματοποιείτε οικονομικές συναλλαγές μέσω διαδικτύου από internet cafe, δημόσιες βιβλιοθήκες και άλλους χώρους στους οποίους οι πολλοί χρήστες έχουν πρόσβαση στους ίδιους υπολογιστές. Προτιμήστε τον προσωπικό σας υπολογιστή ή κάποιον για τον οποίο είστε σίγουροι πως είναι ασφαλείς.
• Κάνετε αγορές μόνο από γνωστές εταιρίες που σας παρέχουν εγγύηση ασφάλειας
• Αν κάνετε συχνά αγορές από το διαδίκτυο χρησιμοποιείτε μία κάρτα αποκλειστικά για αυτή τη χρήση
• Για τις τραπεζικές σας συναλλαγές και πληρωμές να χρησιμοποιείτε μία αξιόπιστη συσκευή. Ο προσωπικός υπολογιστής ή τo tablet ή το smartphone  μας είναι η καλύτερη επιλογή, καθώς είναι πιο πιθανό να παρατηρήσουμε αν υπήρχε ύποπτη δραστηριότητα
• Αν λάβετε μέσω e-mail κάποια ειδοποίηση με την οποία σας ζητούν κωδικούς πρόσβασης και άλλα προσωπικά στοιχεία ή να συνδεθείτε σε κάποια ηλεκτρονική διεύθυνση μην το κάνετε, αλλά επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον αποστολέα εφόσον είναι τράπεζα, επιχείρηση ή δημόσια υπηρεσία για επιβεβαίωση.
• Μην ξεχνάτε να αποσυνδεθείτε από τον λογαριασμό σας όταν τελειώσετε τη συναλλαγή.
• Μην ανοίγετε τα ηλεκτρονικά μηνύματα για την προέλευση ή τον αποστολέα των οποίων δεν είστε βέβαιοι. Ιδιαίτερα επικίνδυνα είναι τα ηλεκτρονικά μηνύματα άγνωστης προέλευσης που περιέχουν συνημμένα αρχεία με την κατάληξη exe, pif ή vbs.
• Μη στέλνετε ποτέ προσωπικά σας στοιχεία ή στοιχεία των συναλλαγών σας μέσω μιας κοινής διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (webmail).