Σήμερα συμπληρώνονται ακριβώς 69 χρόνια από την θηριωδία των Ναζί στο Δίστομο. Ήταν 10 Ιουνίου 1944. Τότε ένα γερμανικό απόσπασμα που έψαχνε αντάρτες μπήκε στο χωριό. Η μαρμάρινη πλάκα αναφέρει 228 ονόματα νεκρών, ανάμεσά τους βρέφη και έγκυες.
«Στο Δίστομο έγιναν αυτά. Θα γίνονταν κι άλλα. Μα ήρθε η νύχτα και οι δολοφόνοι φοβήθηκαν και έφυγαν.
Τώρα στο χωριό απλώνεται η γαλήνη του νεκροταφείου για πολλή ώρα. Μα σιγά-σιγά ξύπνησε το Δίστομο. Και τότε ακούστηκαν οι θρήνοι των παιδιών που έρημα έκλαιγαν τους γονείς τους και οι γόοι των γερόντων.
Ακούγονταν ακόμη και κάποια παράξενα γέλια και τραγούδια αυτών που παραφρόνησαν, μπροστά στη φρίκη που έζησαν.
Μέσα στη νύχτα μικρά παιδιά πήραν τους σκοτεινούς δρόμους προσπαθώντας να φτάσουν στα κοντινά χωριά. Ένα καραβάνι παιδιών που γύρευε ένα ανθρώπινο χέρι για να σκουπίσει τα δάκρυα από τα μουτράκια τους και να δώσει απάντηση στο ερωτηματικό: “Γιατί τους σκότωσαν;”
Οι βιαιότητες συνεχίστηκαν τις επόμενες ημέρες με ιδιαίτερη αγριότητα όπου οι Χιτλερικοί πλιατσικολόγησαν ότι είχε απομείνει όρθιο. Στις 26 Ιουνίου επανέρχονται με αποκορύφωμα τον ομαδικό βιασμό μιας 50χρονης τυφλής και πνευματικά ανάπηρης γυναίκας αφού την χτυπούν στο πρόσωπο με τον υποκόπανο σπάζοντάς της τα δόντια και αναίσθητη όπως είναι, ξεσπούν επάνω της, το βρώμικο σαρκικό πάθος τους», είχε πει ο κ. Σταθάς, που επέζησε της σφαγής.
Πώς όμως άρχισαν να σφάζουν όποιον έβρισκαν μπροστά τους οι Γερμανοί; Όλα ξεκίνησαν όταν ο λοχαγός των SS Fritz Laufenbach, πήρε την εντολή να μετακινήσει το λόχο του από τη Λειβαδιά προς το Δίστομο, το Στείρι και το Κιριάκι προκειμένου να εντοπίσουν αντάρτες στη δυτική πλευρά του Ελικώνα. Τότε, οι Γερμανοί, ως δόλωμα, είχαν δύο επιταγμένα ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS που είχαν μεταμφιεστεί σε χωρικούς και προπορεύονταν της κύριας φάλαγγας. Ακριβώς την ίδια στιγμή, ο 10ος και ο 11ος λόχος του 3ου τάγματος με κατεύθυνση από την Άμφισσα το Δίστομο είχε σκοπό να συναντήσει τον 2ο λόχο. Έτσι, οι τρεις λόχοι συναντήθηκαν χωρίς όμως να έχουν εντοπίσει αντάρτες, παρά μόνο 18 παιδιά που κρύβονταν σε στάνες. Τα έξι παιδιά εκτελέστηκαν επειδή προσπάθησαν να αποδράσουν.
Αμέσως, οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και εκφοβίζοντας τους κατοίκους του χωριού, έμαθαν ότι υπήρχαν αντάρτες στο Στείρι. Έτσι, ο 2ος λόχος κατευθύνθηκε προς τα εκεί όμως στη θέση Λειθαράκι (περιοχή του Στειρίου) έπεσε σε ενέδρα ανταρτών του 11ου λόχου του 3ου τάγματος του ΕΛΑΣ. Η μάχη που δόθηκε ήταν αρκετά σκληρή με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να αναγκαστούν σε οπισθοχώρηση. Οι απώλειες που μετρούσαν ήταν περίπου 40 νεκροί και μόνο ένας αντάρτης.
Οι Γερμανοί όμως σε αντίποινα για την ήττα που είχαν υποστεί και σε αντίποινα για τις απώλειές τους, άρχισαν να σφάζουν όσους κατοίκους έβρισκαν στο Δίστομο. Ήταν τέτοια η μανία τους, λένε οι ιστορικές περιγραφές, που δεν ξεχώριζαν ούτε τα γυναικόπαιδα, ούτε τα παιδιά, ούτε τις έγκυες, ούτε κανέναν. Αποκεφάλισαν τον ιερέα του χωριού, εκτέλεσαν βρέφη, βίασαν γυναίκες και στη συνέχεια τις σκότωσαν. Η σφαγή σταμάτησε μόνο όταν έπεσε το σκοτάδι και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη Λειβαδιά, αφού πρώτα είχαν κάψει όλα τα σπίτια του χωριού.
Οι Γερμανοί όμως εκτελούσαν και όποιον άμαχο έβρισκαν κατά τη διάρκεια της επιστροφής προς τη βάση τους. Οι νεκροί του Διστόμου έφτασαν τους 228, εκ των οποίων 117 γυναίκες και 111 άντρες, ανάμεσά τους 53 παιδιά κάτω των 16 ετών με τον απεσταλμένο όμως του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού (έφτασε στο Δίστομο λίγες μέρες αργότερα) να μιλά για περισσότερους από 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή. Αυτή η σφαγή είναι ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα του Γ’ Ράιχ στην τότε κατεχόμενη Ελλάδα.
Έτσι, με αφορμή την επέτειο της ημέρας, έχουν αρχίσει από το περασμένο Σάββατο εκδηλώσεις μνήμης στο χωριό. Αυτές κορυφώνονται σήμερα με μνημόσυνο των σφαγιασθέντων στον Ιερό Ναό Αγ. Νικολάου χοροστατούντος του σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Θηβών και Λειβαδιάς, Γεωργίου.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσει πομπή στο Μαυσωλείο, επιμνημόσυνη δέηση, ομιλία από το δήμαρχο Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας, Ιωάννη Πατσαντάρα, προσκλητήριο νεκρών και κατάθεση στεφάνων. Στη μνήμη των θυμάτων θα ακουστεί ο εθνικός ύμνος και θα κρατηθεί ενός λεπτού σιγή.
Θα παραβρεθούν τόσο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας όσο και ο νέος γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας. Αυτή θα είναι και η πρώτη τους συνάντηση.
