Όταν το 2015 η μια Γαλλίδα δημοσιογράφος ερχόταν στη Θεσσαλονίκη για ένα θέμα που αφορούσε τους συμπατριώτες της στρατιώτες που πολέμησαν στα μέρη μας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με αφορμή τις προετοιμασίες της επετείου των 100 χρόνων, δεν φανταζόταν ποτέ πως αυτό το ταξίδι θα εξελισσόταν σε… οικογενειακή υπόθεση.
Η εργαζόμενη στο τηλεοπτικό δίκτυο «France 24» ανακάλυψε πως ο αδελφός του προπάππου της, ο Joseph Gondet, ζουάβος της γαλλικής στρατιάς, έφτασε στη Θεσσαλονίκη τον Νοέμβριο του 1915 για να υπηρετήσει στη Στρατιά της Ανατολής. Κι όχι μόνο υπηρέτησε αλλά έμελλε και να γράψει την τελευταία σελίδα της ζωής του στο μέτωπο αυτό, χιλιόμετρα μακριά από την οικογένειά του.
Από τότε που ανακάλυψε την ύπαρξη του προγόνου της, η Stephanie Trouillard επιδόθηκε σε συστηματική έρευνα προκειμένου όχι μόνο να βρει τον τάφο του αλλά και να ανασυνθέσει τις κουκίδες μνήμης που θα έφερναν στο φως την άγνωστη, ακόμα και για την ίδια του την οικογένεια, ιστορία του.
Βήμα – βήμα, η Γαλλίδα δημοσιογράφος κατόρθωσε να βρει πως ο αδελφός του προπάππου της ήρθε στη Θεσσαλονίκη τον Νοέμβριο του 1915 και περίπου έναν χρόνο αργότερα, στις 13 Νοεμβρίου 1916, έπεφτε νεκρός στη σημερινή Μπίτολα (Μοναστήρι), όπου και βρίσκεται ένας τάφος με όνομα πολύ παρεμφερές με το δικό του.
Ιχνηλατώντας τη ζωή του προγόνου της, η Stephanie Trouillard αντιλήφθηκε πως αυτό που νόμιζε… προσωπική υπόθεση αφορούσε ίσως πολύ περισσότερο κόσμο, αφού, όπως λέει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, είναι πολλοί οι συμπατριώτες του που δεν γνωρίζουν -ή τουλάχιστον δεν γνώριζαν ως πρότινος- την παρουσία Γάλλων στρατιωτών σ’ αυτή τη γωνιά του πλανήτη, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Ούτε κι εγώ δεν το ήξερα καλά – καλά. Είναι πράγματα που δεν διδασκόμαστε στο σχολείο», αναφέρει η Γαλλίδα δημοσιογράφος, η οποία βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα για ακόμα μια φορά στη Θεσσαλονίκη και αφηγήθηκε την ιστορία αυτή σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στο πλαίσιο του κύκλου Ελληνογαλλικών Συζητήσεων.
Ψήγματά της είχε φροντίσει να μοιραστεί καθ’ όλη τη διάρκεια των ερευνών της, με συχνά «τιτιβίσματα» στο δημοφιλές δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης Twitter, από το 2015 έως και το 2016, αισθανόμενη την ανάγκη να κάνει κοινωνούς της ιστορίας της όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.
«Είναι σημαντικό γιατί όλοι είμαστε μέρος της Ευρώπης, όλοι μαζί. Και μέσω αυτής της ιστορίας ανακαλύπτουμε ότι έχουμε κοινή πορεία που ανάγεται στο τόσο μακρινό παρελθόν. Ερχόμενη εδώ ανακάλυψα πόσο ισχυροί είναι οι δεσμοί μας με τους Έλληνες, αλλά ακόμα και με τους Βούλγαρους, οι οποίοι τότε ήταν εχθροί μας. Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι το παρελθόν μας είναι κοινό», εξηγεί.
Η προσπάθειά της φαίνεται, μάλιστα, πως αποδίδει καρπούς αφού ως μέλος, σήμερα, ενός συλλόγου που σχετίζεται με τη μνήμη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, διαβεβαιώνει ότι «ολοένα και περισσότεροι είναι οι Γάλλοι, οι οποίοι έρχονται στον Σύλλογο γιατί έχουν ανακαλύψει ότι κάποιος μακρινός ή κοντινός συγγενής τους ήταν εδώ στο μέτωπο και θέλουν να μάθουν περισσότερα».
«Ήταν δυο φορές θύμα, γιατί τον είχαν ξεχάσει οι δικοί του»
Η Γαλλίδα δημοσιογράφος δεν κρύβει τη συγκίνησή της που κατόρθωσε να ανασυνθέσει μέρος της ιστορίας του προγόνου της, που έχοντας χάσει τη ζωή του χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα πάτρια εδάφη ήταν «δύο φορές θύμα», όπως χαρακτηριστικά λέει.
«Πριν βρω το απόσπασμα θανάτου του δεν ήξερε κανείς την ύπαρξη του ανθρώπου αυτού, δεν ήξερε κανείς ότι είχε έρθει αυτός ο συγγενής μας εδώ και πολέμησε. Είχε χαθεί οποιαδήποτε ανάμνηση σχετικά μ’ αυτόν τον άνθρωπο. Ήταν δυο φορές θύμα, γιατί και είχε χάσει τη ζωή του εδώ και τον είχαν ξεχάσει οι δικοί του», σημειώνει.
«Οι προπαπούδες μου, οι γονείς του συγκεκριμένου ανθρώπου, δεν είχαν ούτε τη δυνατότητα, ούτε τα μέσα να έρθουν εδώ και είμαι πολύ συγκινημένη που εγώ, ως εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς της οικογένειας αυτής, μπόρεσα να το κάνω. Γιατί εδώ και τόσα χρόνια όσοι βρήκαν τον θάνατο εδώ και είναι στο Ζέιτενλικ (το νεκροταφείο των συμμάχων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, στη Θεσσαλονίκη, όπου πάνω από 8.300 Γάλλοι βρίσκονται θαμμένοι πλάι σε Σέρβους, Ρώσους, Βρετανούς και Ιταλούς στρατιώτες) δεν είχαν ποτέ επισκέψεις από δικούς τους ανθρώπους. Κι επειδή ακριβώς ήταν μακριά, τους ξέχασαν και πιο γρήγορα», εξηγεί.
«Να διδάσκονται οι νέοι από την Ιστορία»
Η Stephanie Trouillard θεωρεί χρέος των νέων ανθρώπων να διαβάζουν ιστορία και να διδάσκονται απ’ αυτήν και να θυμούνται πως οι άνθρωποι που είναι θαμμένοι εδώ (στο Ζέιτενλικ) ήταν επίσης νέοι άνθρωποι, οι οποίοι είχαν μια κανονική ζωή πριν ξεσπάσει ο πόλεμος.
«Αυτό πρέπει να έχουν κατά νου, ότι οποιαδήποτε στιγμή κάτι μπορεί να πάει στραβά και να βρεθούν σε παρόμοια θέση», λέει και θυμάται πως σε μια πρόσφατη επίσκεψή της στο Βερολίνο, σε μια συνάντηση νέων από διαφορετικές χώρες, είδε ανθρώπους από έθνη που τότε μάχονταν το ένα το άλλο, να είναι σήμερα ενωμένοι και αγκαλιασμένοι.
Θεωρεί, επίσης, πως «η αναβίωση του εθνικισμού σε όλη την Ευρώπη είναι ένας λόγος που πρέπει να έχουμε κατά νου αυτή τη διάσταση γιατί τα 100 χρόνια δεν είναι και τόσο μακριά» και θυμάται πως στις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Παρίσι, υπήρχε μια κυρία 101 ετών, που τα είχε ζήσει όλα αυτά, «γεγονός που καταδεικνύει ότι δεν είναι και τόσο μακριά μας αυτός ο πόλεμος».
«Πρέπει να βλέπουμε την επικαιρότητα λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία. Πρέπει να αντισταθούμε, να κάνουμε τα πάντα για να διατηρήσουμε αυτή την ενότητα στην Ευρώπη καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ευρώπη χτίστηκε πάνω στα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όλοι πρέπει να το θυμούνται αυτό και να συνεχίσουμε να δουλεύουμε από κοινού», τονίζει καταληκτικά η Γαλλίδα δημοσιογράφος.