Στην «κόψη του ξυραφιού» το ΚΕΘΕΑ

Σε «οριακό σημείο» και αντιμέτωπο «με προβλήματα και δυσκολίες» βρίσκεται το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), σε μία εποχή που η οικονομική κρίση οδηγεί σε αύξηση της κατάθλιψης, των αστέγων, της παραβατικότητας και της χρήσης νόμιμων και παράνομων ουσιών. Αιτίες για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το ΚΕΘΕΑ είναι η μείωση της κρατικής επιχορήγησης, η συρρίκνωση του απασχολούμενου προσωπικού, η απουσία εθνικού σχεδιασμού στον τομέα των εξαρτήσεων και η πολιτική πριμοδότησης των προγραμμάτων υποκατάστασης.

«Κατά τη διάρκεια του 2011, τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και η ακολουθούμενη πολιτική έφεραν τη λειτουργία του ΚΕΘΕΑ σε οριακό σημείο. Η κρίση δημιούργησε νέες ανάγκες στον πληθυσμό των χρηστών και στις οικογένειές τους, ωστόσο το ΚΕΘΕΑ και οι άλλοι φορείς απεξάρτησης και κοινωνικής φροντίδας, αντί να υποστηριχθούν, βρέθηκαν αντιμέτωποι με προβλήματα και δυσκολίες, απόρροια μιας ισοπεδωτικής πολιτικής με πολλές αντιφάσεις, κενά και συνεχή αβεβαιότητα» παρατήρησε ο πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, Γεράσιμος Νοταράς, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τον απολογισμό του Κέντρου, για το 2011.

Συγκεκριμένα, η κρατική επιχορήγηση προς το ΚΕΘΕΑ μειώθηκε κατά 21%, από το 2009 έως το 2011, ενώ περαιτέρω μείωση προβλέπεται για το 2012. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, το 2009, η επιχορήγηση προς το ΚΕΘΕΑ ήταν 24 εκατ. ευρώ, ενώ, το 2011, η εγγεγραμμένη επιχορήγηση ήταν 23 εκατ. ευρώ, με την καταβληθείσα να είναι ακόμα χαμηλότερη (18.870.000 ευρώ). Για το 2012, η επιχορήγηση είναι 18,5 εκατ. ευρώ, ωστόσο κανείς δεν γνωρίζει εάν θα καταβληθεί στο σύνολό της.

Σε ό,τι αφορά το προσωπικό, η τελευταία έγκριση προσλήψεων για το ΚΕΘΕΑ έγινε το 2006, με αποτέλεσμα ο αριθμός των εργαζομένων να υφίσταται συνεχείς μειώσεις. Το 2011 απασχολήθηκαν 511 εργαζόμενοι, συνολικά 31 λιγότεροι σε σχέση με το 2010. Αυτή τη στιγμή, μάλιστα, εκκρεμούν περισσότερα από 15 αιτήματα προς το ΚΕΘΕΑ για νέες μονάδες, που είναι δύσκολο να υλοποιηθούν εξαιτίας της αδυναμίας στελέχωσής τους.

Προβλήματα στον τομέα των εξαρτήσεων δημιουργεί, όπως υποστηρίζουν οι υπεύθυνοι του ΚΕΘΕΑ και η απουσία εθνικού σχεδιασμού, με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, που εκπονήθηκε με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων πριν από δύο χρόνια, να μην έχει εφαρμοστεί. «Αντιθέτως, εδώ και ένα χρόνο, η στρατηγική του υπουργείου στον τομέα των ναρκωτικών φαίνεται να εξαντλείται στην επέκταση των προγραμμάτων υποκαταστάτων και τη μεταφορά τους στα νοσοκομεία, βιαστικά, χωρίς σχέδιο, χωρίς προδιαγραφές, χωρίς μέριμνα να καλυφθούν οι πολύπλευρες ανάγκες των χρηστών», όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ.

Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν σε μία περίοδο που η ελληνική κοινωνία διανύει μια περίοδο οικονομικής κρίσης, «οι δραματικές συνέπειες της οποίας στη σωματική και ψυχική υγεία του πληθυσμού και την κοινωνική συνοχή είναι πλέον αδιαμφισβήτητες. Η ανεργία και η σημαντική μείωση των εισοδημάτων έχουν οδηγήσει σε αύξηση της κατάθλιψης και των αυτοκτονιών, των αστέγων, των ανθρώπων που υποσιτίζονται, της παραβατικότητας, της κοινωνικής έντασης και της χρήσης νόμιμων και παράνομων ουσιών», σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ, Μπάμπης Πουλόπουλος.

Το 2011, το ΚΕΘΕΑ παρείχε υπηρεσίες σε 2.000 χρήστες στον δρόμο, μέσω ειδικών παρεμβάσεων, σε 3.200 χρήστες νόμιμων και παράνομων ουσιών στα Συμβουλευτικά Κέντρα, σε 1.500 άτομα στις μονάδες ψυχικής απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης, σε 2.300 φυλακισμένους και αποφυλακισμένους με πρόβλημα χρήσης και σε 6.000 μέλη οικογενειών που αντιμετωπίζουν στους κόλπους τους πρόβλημα χρήσης.

Ωστόσο, η πολιτική πριμοδότησης των προγραμμάτων υποκαταστάτων, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, έχουν οδηγήσει, από τα τέλη του 2011, σε μείωση της προσέλευσης στα «στεγνά προγράμματα»- στα οποία δεν χορηγούνται υποκατάστατα ουσιών- κατά περίπου 200 άτομα, η οποία φαίνεται να συνεχίζεται και το 2012.

Παρά τις δυσχέρειες, το ΚΕΘΕΑ υλοποιεί σχέδιο με στόχο την αντιμετώπιση, στο κέντρο της Αθήνας, φαινομένων, όπως η εγκληματικότητα και την κάλυψη των αυξημένων αναγκών περίθαλψης και φροντίδας των εξαρτημένων που είναι άστεγοι ή διαβιούν κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» θα χρηματοδοτήσει τη δημιουργία Κέντρου Άμεσης Πρόσβασης, προϋπολογισμού 950.000 ευρώ, στην περιοχή της Ομόνοιας και τη λειτουργία δύο νέων κινητών μονάδων street-work (προγράμματα προσέγγισης χρηστών στον δρόμο) σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για τρία χρόνια, προϋπολογισμού 1.387.660 ευρώ.

Το προφίλ του χρήστη

Το προφίλ του χρήστη δεν είχε σημαντική διαφορά το 2011, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Η πλειονότητα των χρηστών που προσέγγισαν, πέρυσι, τα Συμβουλευτικά Κέντρα του ΚΕΘΕΑ είναι άνδρες ελληνικής υπηκοότητας, με μέση ηλικία τα 29,5 χρόνια. Το μεγαλύτερο ποσοστό προσήλθε στις μονάδες με δική του πρωτοβουλία. Περισσότεροι από έξι στους δέκα είναι άνεργοι. Οι μισοί είναι απόφοιτοι λυκείου, ενώ ένας στους πέντε δεν είχε ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση. Κύρια ουσία κατάχρησης παραμένει η ηρωίνη και τα οπιοειδή, παρατηρείται ωστόσο σταδιακή μείωση της χρήσης τους τα τελευταία χρόνια. Η ηπατίτιδα C αποτελεί την επικρατέστερη μολυσματική ασθένεια, με έναν στους τέσσερις χρήστες να γνωρίζει ότι πάσχει, ενώ ένα περίπου αντίστοιχο ποσοστό δεν έχει εξεταστεί ποτέ για τις ηπατίτιδες (B και C) ή τον HIV.

Παγκόσμια Ημέρα κατά Ναρκωτικών

Το ΚΕΘΕΑ υποδέχεται την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών με πλήθος εκδηλώσεων, σε όλη την Ελλάδα, και κεντρικό μήνυμα «Στην κρίση, είμαστε όλοι μαζί. Στην κρίση, απαντάμε με αλληλεγγύη». Θα πραγματοποιηθούν, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, θεατρικά και εικαστικά δρώμενα, περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, αθλητικοί αγώνες, ενημερωτικές δράσεις και παρεμβάσεις ενημέρωσης- υποστήριξης για τους χρήστες, στον δρόμο και σε σωφρονιστικά καταστήματα.