Επισπεύδονται από το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, οι διαδικασίες για τη δημιουργία υποδομών σε εκατοντάδες οικισμούς Ρομά σε όλη τη χώρα, με άμεσο στόχο τη βελτίωση συνθηκών διαβίωσής τους.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά συνέταξε την απαραίτητη τεχνική βοήθεια την οποία απέστειλε σε περισσότερους από 120 δήμους, η οποία περιλαμβάνει κωδικοποιημένες οδηγίες (πρότυπες τεχνικές εκθέσεις, υποδείγματα αιτιολογικών εκθέσεων και οδηγούς εφαρμογής), ώστε να διευκολυνθούν οι τοπικοί φορείς, να κερδηθεί σημαντικός χρόνος και να επιταχυνθεί η υλοποίηση των δράσεων. Σημειώνεται ότι σε περισσότερους από 50 δήμους και τους αντίστοιχους θύλακες καταυλισμούς έχουν διενεργηθεί υγειονομικές εκθέσεις που καταδεικνύουν την κρισιμότητα της κατάστασης και την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκθέσεων υγειονομικής αναγνώρισης και ελέγχου, όπως προέκυψαν, καταδεικνύονται οι μη αποδεκτές συνθήκες διαβίωσης για την κοινωνία και τον πολιτισμό μας στους καταυλισμούς, μεγάλος μέρος των οποίων αποτελούν παιδιά μικρής ηλικίας, δεν διαθέτουν πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό και ηλεκτρικό ρεύμα και, συνεπώς, κανενός είδους βασική υποδομή. Η τοποθεσία τους κρίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις ακατάλληλη, καθώς γειτνιάζει με ρέματα ή εθνικές οδούς, ενώ συνήθως απέχει χιλιόμετρα από τον αστικό ιστό, χωρίς σύνδεση με μέσα μαζικής μεταφοράς, καθιστώντας τον κοινωνικό αποκλεισμό αναπόφευκτο. Επιπλέον, οι υγειονομικές συνθήκες που επικρατούν ελλοχεύουν μόνιμους κινδύνους για την υγεία των διαμενόντων που συμβιώνουν με τρωκτικά και φίδια, δίπλα σε απορρίμματα και λιμνάζοντα ακάθαρτα ύδατα.
Υγειονομικά containers και πολύκεντρα
Οι παρεμβάσεις θα συγχρηματοδοτηθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) των Περιφερειακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) και αφορούν δράσεις ατομικής και περιβαλλοντικής υγιεινής. Ειδικότερα, οι εγκαταστάσεις ατομικής υγιεινής θα συμπεριλαμβάνουν υγειονομικά containers, τα οποία, ανάλογα με το μέγεθος του οικισμού και των αναγκών του πληθυσμού, μπορεί να διαθέτουν τουαλέτες, νιπτήρες και ντουζιέρες και βοηθητικούς χώρους που είναι απαραίτητοι για αποδυτήρια και αποθήκευση υλικών, καθώς και εγκαταστάσεις καθαρισμού ιματισμού. Η σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας και η δημιουργία βασικής υποδομής αποχετευτικού συστήματος αποτελεί μέρος της συγκεκριμένης παρέμβασης.
Επιπρόσθετα, προβλέπεται η δημιουργία χώρων για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων και μαθησιακής στήριξης. Το σύνολο των δομών θα αποτελεί ένα «Πολύκεντρο», το οποίο θα συνδέεται με συναφείς υπηρεσίες του εκάστοτε δήμου και φορέων για την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών.
Για την υλοποίηση των παραπάνω, απαιτείται η σύσταση και λειτουργία ομάδων βελτίωσης συνθηκών διαβίωσης, οι οποίες θα υποστηρίζουν τη λειτουργία των εγκαταστάσεων, την ασφάλεια των συγκεκριμένων χώρων και τη βιωσιμότητα της παρέμβασης.
Συγκεκριμένα, οι ομάδες βελτίωσης συνθηκών διαβίωσης θα μεριμνούν για την ορθή χρήση, την επιτήρηση και τον καθαρισμό των κοινόχρηστων υποδομών και χώρων, το συντονισμό των ενεργειών για την αποκομιδή των απορριμμάτων, την απολύμανση, τις χαλικοστρώσεις, τις μυοκτονίες, την ορθή λειτουργία των αναγκαίων αποχετευτικών συστημάτων, τη διαχείριση αδρανών/στερεών αποβλήτων και τη διασύνδεση με τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων, τα Κέντρα Κοινότητας των δήμων και με τα Παραρτήματα Ρομά (διευρυμένα Κέντρα Κοινότητας), για τη λήψη ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών για την κοινωνική ένταξη.
Η υλοποίηση της παρέμβασης αποτελεί ένα έκτακτο και προσωρινό μέτρο για την πρόσβαση των κατοίκων των καταυλισμών σε βασικά αγαθά έως την υλοποίηση παρεμβάσεων που θα στοχεύουν στη σταδιακή, αλλά πλήρη ένταξη στον ευρύτερο αστικό και κοινωνικό ιστό, όπως η ανάπτυξη οργανωμένων χώρων μετεγκατάστασης και η επιδότηση ενοικίου. Οι παρεμβάσεις αυτές έχουν ως γνώμονα, κυρίως, τα παιδιά, με την παροχή των αναγκαίων συνθηκών που θα τους επιτρέψουν να ενταχθούν ομαλά στο σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον. Οι απαραίτητες δράσεις περιβαλλοντικής υγιεινής είναι προς όφελος τόσο των κατοίκων των καταυλισμών όσο και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.
«Αντίδοτο στην εξαθλίωση και την παραβατικότητα»
Η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
«Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο και την κυβέρνηση. Έχουμε την πολιτική βούληση και το σχέδιο, για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που σωρεύτηκαν επί σειρά δεκαετιών. Είναι στρατηγική επιλογή μας, αλλά ταυτόχρονα και υποχρέωση, να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την αξιοπρεπή διαβίωσή τους.
Είμαστε σε στενή συνεργασία με τους τοπικούς και τους αυτοδιοικητικούς φορείς, ώστε να υλοποιήσουμε τις αναγκαίες παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν την ένταξη των Ρομά στις τοπικές κοινωνίες. Πρέπει να επιμείνουμε στην κοινωνική ένταξη. Είναι μονόδρομος, για να αποφευχθούν τα φαινόμενα βίας και αυτοδικίας, αντίδοτο στην εξαθλίωση και την παραβατικότητα».
