«Η κρίση χρέους που μαστίζει την Ελλάδα αποτελεί απότοκο πολλών δεκαετιών σπατάλης, κακοδιαχείρισης και δομικών στρεβλώσεων, με πιο ευάλωτους θεσμούς έναντι της διαφθοράς τη Δικαιοσύνη, τις επιχειρήσεις και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης».
Στο παραπάνω συμπέρασμα καταλήγει η Έρευνα Αξιολόγησης του Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας, την οποία συνέταξε η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Διεθνής Διαφάνεια- Ελλάς» και παρουσίασε σήμερα.
Η έρευνα, που διενεργείται για πρώτη φορά στη χώρα μας, βασίστηκε στην αξιολόγηση 13 θεσμών στην Ελλάδα: της Νομοθετικής, της Εκτελεστικής και της Δικαστικής εξουσίας, του Δημόσιου τομέα, των διωκτικών αρχών, των εκλογών, του Συνηγόρου του Πολίτη, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, των φορέων καταπολέμησης της διαφθοράς, των πολιτικών κομμάτων, των ΜΜΕ, της Κοινωνίας των Πολιτών και των επιχειρήσεων.
Η έρευνα εντοπίζει ουσιαστικές αδυναμίες σε καίριους πυλώνες της ελληνικής κοινωνίας, καθώς οι εννιά από τους παραπάνω θεσμούς έλαβαν βαθμολογία κάτω από τον μέσο όρο.
Τη χαμηλότερη βαθμολογία έλαβαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που λειτουργούν σε καθεστώς έντονης πολιτικοποίησης, η Δικαιοσύνη, που επηρεάζεται σημαντικά από την εκάστοτε κυβέρνηση και ο επιχειρηματικός τομέας, λόγω της αδιαφανούς λειτουργίας των μη εισηγμένων εταιρειών.
Στον αντίποδα βρίσκονται οι εκλογές, που αποτελούν μια από τις πλέον αδιάβλητες και λιγότερο αμφισβητούμενες διαδικασίες, και ο Συνήγορος του Πολίτη, θεσμός που εισήχθη στην Ελλάδα προκειμένου να συμβάλλει στην καταπολέμηση των εκτεταμένων φαινομένων κακοδιοίκησης.
Βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι η διαφθορά στην Ελλάδα πηγάζει πρωτίστως από μια κρίση αξιών, η οποία έχει εμποτίσει τη νοοτροπία και τους θεσμούς της χώρας.
Ως βασικό πόρισμα αναδεικνύεται, εξάλλου και η ανισορροπία μεταξύ του νόμου, που στην πλειοψηφία των θεσμών θεωρείται επαρκής, και της εφαρμογής του. «Στη θεωρία η Ελλάδα φαίνεται να τα πηγαίνει καλά. Στην πράξη όμως, ο νόμος καταστρατηγείται, οι παράνομοι νομιμοποιούνται, οι υποχρεώσεις των διεθνών συνθηκών τίθενται στο περιθώριο», παρατήρησε ο πρόεδρος της «Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος», Κώστας Μπακούρης.
Η «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς» καταθέτει, στο πλαίσιο της αξιολόγησης, συγκεκριμένες προτάσεις, όπως απλοποίηση και κωδικοποίηση της νομοθεσίας, υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας κατά τις συναλλαγές με το Δημόσιο, συγχώνευση φορέων καταπολέμησης της διαφθοράς με συναφείς αρμοδιότητες και κατοχύρωση και προστασία των καταμηνυτών της διαφθοράς, με την ελπίδα να πιέσουν τους εξεταζόμενους φορείς για αλλαγές.
Η μεθοδολογία της έρευνας σχεδιάστηκε από τη Γραμματεία της Διεθνούς Διαφάνειας και η αξιολόγηση γίνεται με την εξέταση τριών διαστάσεων σε κάθε πυλώνα: την επάρκεια (σε πόρους και ανεξαρτησία), τη διακυβέρνηση (διαφάνεια, έλεγχος και ακεραιότητα) και τον ρόλο του κάθε πυλώνα. Σημειώνεται ότι η έρευνα διενεργείται σε 26 χώρες- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την οικονομική υποστήριξη του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Πρόληψη και Καταπολέμηση του εγκλήματος» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.