Τα σπίτια και οι πόλεις φορούν τα γιορτινά τους, αποκτώντας φως και χρώμα, ενώ οι κουζίνες πλημμυρίζουν από αρώματα παραδοσιακών εδεσμάτων. Αυτά είναι τα Χριστούγεννα που συνοδεύονται και από περίεργα έθιμα, ενώ τα τελευταία χρόνια δεχόμαστε και τις ευχές από τη Google με ένα doodle αφιερωμένο στα Χριστούγεννα.
Εκτός λοιπόν από τα παραδοσιακά κάλαντα που έχουν την τιμητική τους στο doodle της Google πολλά από τα έθιμα αντικατοπτρίζουν τις αγωνίες των ανθρώπων της υπαίθρου, των γεωργών και των κτηνοτρόφων. Το «καλές γιορτές» και το «χρόνια πολλά» αντηχούν σε κάθε σημείο συνάντησης, ενώ οι ήχοι από τα τρίγωνα και τα κάλαντα των παιδιών δονούν με χαρούμενες νότες την ατμόσφαιρα.
Μπαμπαλιούρια στο Λιβάδι Ελασσόνας
Στο Λιβάδι Ελασσόνας, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά βγαίνουν στους δρόμους τραγουδώντας τα κάλαντα. Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς ο επισκέπτης μπορεί να δει στο δρόμο τα «Μπαμπαλιούρια». Είναι ένα έθιμο που σχετίζεται με τον «εξορκισμό» των κακών πνευμάτων, ο οποίος γίνεται με τον δυνατό θόρυβο των κουδουνιών από νέους που φοράνε μάσκες ζώων.
«Καμήλες και Ντιβιτζήδες» στο Μεγάλο μοναστήρι Λάρισας
Το δρώμενο «Καμήλες και Ντιβιτζήδες» είναι ένα από τα πιο γνωστά πρωτοχρονιάτικα έθιμα της ανατολικής Ρωμυλίας που αναβιώνει και στο Μεγάλο Μοναστήρι της Λάρισας, όπως γράφει το Αθηναϊκό Πρακτορείο. Το έθιμο στόχευε και παλαιότερα στην ανταλλαγή ευχών για καλοχρονιά, γονιμότητα και υγεία.
Ο χοροδιδάσκαλος και Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Χορίαμβος», Νίκος Σαμαρίνας εξηγεί στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πως κατά την διάρκεια του εθίμου χορεύεται ένας από τους πιο δύσκολους και περίτεχνους χορούς. Πρόκειται δηλαδή για μια μορφή ζωναράδικου χορού όπου οι άντρες εκτελούν περίτεχνες φιγούρες. Τα όργανα που παίζονται είναι γκάιντα και νταούλι.
«Σούρβα» στους Γόννους Λάρισας
Το έθιμο αναβιώνει την Πρωτοχρονιά όπου φίλοι του Μορφωτικού Συλλόγου της περιοχής φορώντας κουδούνια ξεκινούν έναν ξέφρενο χορό στους δρόμους του χωριού, αναβιώνοντας το έθιμο για να διώξουν τον παλιό χρόνο και να καλωσορίσουν τον καινούργιο.
Παραδοσιακό φαγητό της Πρωτοχρονιάς παραμένει και το «Σουούσι»
Στον Έβρο, χαρακτηριστική την Πρωτοχρονιά είναι η τυρόπιτα τα κομμάτια της οποίας είναι όσα και τα μέλη της οικογένειας. Στο εσωτερικό της υπάρχουν, εκτός από το γνωστό σε όλους νόμισμα, διάφορα ξυλαράκια το καθένα με τον δικό του συμβολισμό (η κρανιά για την υγεία, το σουσάμι για την πληθώρα των αγαθών και της παραγωγής κ.ο.κ.).
Παλιά το ξυλάκι που θα τύχαινε το κάθε μέλος καθόριζε και την ασχολία του καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Τη μέρα αυτή ετοιμάζεται και το ζυμωτό ψωμί «κεντημένο» περίτεχνα με σχέδια της αγροτικής παραγωγής, το οποίο ο νοικοκύρης κρατά στον αέρα προσκαλώντας τους συνδαιτυμόνες του να κόψουν ένα κομμάτι με το χέρι, σύμβολο υγείας και τύχης.
Παραδοσιακό φαγητό της Πρωτοχρονιάς παραμένει και το «Σουούσι», χοιρινό κρέας ψημένο για αρκετές ώρες σε πήλινα σκεύη με καπάκι που σφραγίζεται με ζυμάρι. Το συγκεκριμένο φαγητό εφόσον δεν αποσφραγιστεί διατηρείται έως και του Αγίου Αθανασίου.
Τα Κρητικά κάλαντα, η μπουγάτσα και εν μέρει η «κρεμμύδα»
Το ποδαρικό, η «καλή χέρα», τα Κρητικά κάλαντα, η μπουγάτσα και εν μέρει η «κρεμμύδα» είναι, μεταξύ άλλων, τα έθιμα που διατηρούνται στο χρόνο τόσο σε περιοχές του Νομού όσο και στην πόλη του Ηρακλείου και ξεχωρίζουν .
Το λεγόμενο ποδαρικό είναι το έθιμο σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος άνθρωπος που θα πατήσει με το πόδι του στο σπίτι, μετά την είσοδο του νέου χρόνου, πρέπει να είναι τυχερός για να φέρει τύχη στο σπίτι και την οικογένεια ενώ σε διάφορα μέρη του Ηρακλείου, την Πρωτοχρονιά συνηθίζεται η οικογένεια να πηγαίνει στην εκκλησία. Μαζί τους παίρνουν μια εικόνα του σπιτιού, η οποία αφού λειτουργηθεί θα κάνει το ποδαρικό στο σπίτι. Εξάλλου την ημέρα της Πρωτοχρονιάς μεταφέρουν νερό από τη βρύση στο σπίτι και ο νοικοκύρης λέει:
«Όπως τρέχει τούτο το νερό ετσά να τρέχουν και τα καλά στο σπίτι μου».
Ακόμη ο νοικοκύρης μεταφέρει μια πέτρα στο σπίτι λέγοντας:
«Όπως είναι γερή τούτη η πέτρα ετσά να είναι γερό και το σπίτι μου».
Εξ άλλου σε ορισμένες περιοχές στο Λασίθι ο πρώτος εκτός της οικογένειας που θα μπει στο σπίτι κάθεται σε μία πέτρα και λέει τρεις φορές: «Κλου κλου στα ορνίθια μας καλοχρονιά στα σπίτια μας μπε-μπε στα πρόβατά μας και υγεία στα παιδιά μας, κι όσο βάρος έχει τούτη η πέτρα, τόσο χρυσάφι να μπει στο σπίτι σας. Και του χρόνου να είμαστε ευτυχισμένοι».
Ένα άλλο έθιμο που διατηρείται όχι όμως ευρύτατα είναι αυτό της κρεμμύδας. Πρόκειται για ένα άγριο φυτό που μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι και δεν τρώγεται και αυτό το κρεμούν έξω από την πόρτα του σπιτιού καθώς εκείνο συνεχίζει να βγάζει νέα φύλλα και άνθη θεωρώντας το ως γούρι για το σπίτι λόγω της μεγάλης ζωτικής δύναμης του.
Ακόμη σε κάποια χωριά βάζουν στα σπίτια ένα φυτό από βολβό και σε άλλα χωριά ένα κλωνάρι χαρουπιάς, γιατί η χαρουπιά είναι ένα δένδρο που δίνει πολλούς καρπούς, πάντα πράσινο το ίδιο και ο βολβός και συμβολίζουν την αφθονία.
Ένα άλλο έθιμο που έρχεται από πολύ παλιά και ζωντανεύει την ημέρα της Πρωτοχρονιάς είναι η «καλή χέρα», όπου οι παππούδες οι γονείς και οι στενοί συγγενείς δίνουν στα παιδιά κάποιο χρηματικό ποσόν καλώντας τους να τους κάμουν την «καλή τους χέρα»
Στην πόλη του Ηρακλείου υπάρχει και ένα γλυκό έθιμο είναι αυτό της μπουγάτσας, όπου οι κάτοικοι καταναλώνουν την παραμονή και ανήμερα της Πρωτοχρονιάς μεγάλες ποσότητες μπουγάτσας, θέλοντας να είναι γλυκιά η πρώτη τους γεύση. Σ όλους τους δρόμου του Ηρακλείου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στήνονται υπαίθριοι πάγκοι για την διανομή μπουγάτσας με αποτέλεσμα η πόλη να μετατρέπεται σε ένα απέραντο μπουγατσατζίδικο.
Κάποιοι παλιοί Ηρακλειώτες λένε πως το έθιμο καθιερώθηκε από χαρτοπαίκτες που επέστρεφαν στα σπίτια τους μόλις έμπαινε ο νέος χρόνος και ήθελαν να γλυκάνουν την οικογένεια με τη χαρά του κέρδους τους ή πριν τους πικράνουν με την είδηση ότι έχασαν στα χαρτιά.
Καλές γιορτές από τη Google με ένα doodle για τα Χριστούγεννα
Τα τελευταία χρόνια, μαζί με την τεχνολογία μπήκε και η Google στο χορό και στις ευχές… Με ένα άκρως χορευτικό και εορταστικό Doodle, η Google εύχεται σε όλο τον κόσμο καλά Χριστούγεννα και μετρά αντίστροφα για την υποδοχή του νέου έτους.
Το συγκεκριμένο Doodle είναι εμπνευσμένο από την παράδοση που θέλει τα παιδιά να γυρίζουν την παραμονή των Χριστουγέννων στις γειτονιές και να λένε τα Κάλαντα, ευχόμενοι χαρούμενες γιορτές.
«Εποχή για τραγούδι! Ο χειμώνας φέρνει μια σειρά από παραδόσεις, αλλά καμία τόσο παλιά όσο τα κάλαντα», αναφέρει η ομάδα της Google.