Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αποφάσισε χθες να αποχωρήσει από την Ειδομένη λέγοντας ότι δεν συμμετέχει στην εφαρμογή της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία, όπως είχα αρχικά ανακοινωθεί και ότι δεν πρόκειται να βοηθήσει πια στη μεταφορά των μεταναστών και προσφύγων που φτάνουν στην Ελλάδα σε «κέντρα κράτησης».
Η ΕΕ ήρθε σε συμφωνία με την Τουρκία μόνο πριν από τέσσερις μέρες για να σταματήσει η ροή των μεταναστών μέσω της θάλασσας προς στην Ελλάδα, αλλά η Ύπατη Αρμοστεία είπε ότι η συμφωνία είχε αρχίσει να εφαρμόζεται πρόωρα χωρίς τις απαιτούμενες δικλείδες ασφάλειας. Είπε ότι οι μετανάστες κρατούνται ενάντια της θέλησής τους σε κέντρα υποδοχής σε αρκετά ελληνικά νησιά, και ότι δεν θα μεταφέρει άτομα εκεί από τις παραλίες και προς και από τα λιμάνια. Θα συνεχίσει να παρέχει προς τους πρόσφυγες άλλες υπηρεσίες, μεταξύ των και συμβουλευτικής, πρόσθεσε.
Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας αναφέρει συγκεκριμένα τη συμμετοχή της Ύπατης Αρμοστείας, παρότι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη είπαν πως δεν είχε ζητηθεί η γνώμη τους για το θέμα. Η συμφωνία, που μπήκε σε ισχύ από την Κυριακή 20 Μαρτίου σκοπεύει να επιταχύνει την διαδικασία καταγραφής και διευθέτησης των νεοαφιχθέντων στην Ελλάδα μεταναστών που ζητούν άσυλο. Αλλά σημαίνει επίσης πως αυτοί οι μετανάστες και πρόσφυγες κρατούνται έως ότου εξεταστούν οι αιτήσεις των.
«Υπό τους νέους κανονισμούς, αυτά τα λεγόμενα hotspots έχουν τώρα μετατραπεί σε κέντρα κράτησης», είπε η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας Μελίσα Φλέμινγκ. «Παρομοίως, και σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ύπατης Αρμοστείας η οποία αντιτίθεται σε υποχρεωτική κράτηση, έχουμε αναστείλει ορισμένες από τις ενέργειές μας σε όλα τα κλειστά κέντρα του νησιού», πρόσθεσε, αναφερόμενη στη Λέσβο.
Αποχωρούν και οι ΜΚΟ
Η διεθνής ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF) ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από ένα από τα κέντρα στη Λέσβο «επειδή η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας μετατρέπει τα κέντρα υποδοχής σε κέντρα απέλασης. Εάν συνεχίζαμε (στο κέντρο), θα γινόμασταν συμμέτοχοι σε ένα σύστημα που θεωρούμε άδικο και απάνθρωπο», είπε το ελληνικό τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε ανάρτησή του στο Twitter.
Η Μαρί Ελιζαμπέτ Ένγκρ, που διευθύνει το ελληνικό γραφείο, πρόσθεσε ότι η απόσυρση ορισμένων υπηρεσιών «δεν θα επιτρέψει την βοήθειά μας να γίνει όργανο μιας επιχείρησης μαζικών απελάσεων».
Όσοι πιστεύεται ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την παροχή ασύλου θα επιστρέφονται στην Τουρκία από τις 4 Απριλίου. Για κάθε Σύρο που επιστρέφεται, άλλος ένας που βρίσκεται στην Τουρκία θα μετεγκαθίσταται στην Ευρώπη άμεσα, πράγμα το οποίο στην ουσία τιμωρεί όσους έχουν σε πολλές περιπτώσεις ξοδέψει την περιουσία τους για να φύγουν από την εμπόλεμη κατάσταση.
Δύο αξιωματούχοι της ΕΕ είπαν ότι ήλπιζαν πως αυτού του είδους η θεραπεία-σοκ θα συνεισέφερε στη μείωση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών στην Ευρώπη. Ένας από αυτούς δήλωσε ότι οι «άσχημες εικόνες» των υποχρεωτικών κρατήσεων και απελάσεων ήταν κάτι που έπρεπε να δεχθεί η ΕΕ εάν ήθελε να επανακτήσει τον έλεγχο των συνόρων της.
«Ηθικά μπορεί να έχουμε αμφιβολίες. Αλλά νομικά δεν έχουμε καμία», είπε άλλος αξιωματούχος των Βρυξελλών. Και οι δύο έκαναν τις δηλώσεις αυτές πριν ανακοινωθεί η μερική απόσυρση της βοήθειας από την Ύπατη Αρμοστεία. Πάνω από 147.000 άτομα από εμπόλεμες χώρες στη Μέση Ανατολή και Ασία έχουν φτάσει στην Ελλάδα μέσω του Αιγαίου φέτος, με 59% από αυτούς να είναι γυναίκες και παιδιά, είπε η Ύπατη Αρμοστεία.
Τη Δευτέρα έφτασαν στη Λέσβο Τούρκοι παρατηρητές για να βοηθήσουν στην εφαρμογή της συμφωνίας. Χθες, η Τσεχία πρόσφερε 10 ειδικούς ασύλου και 30 αστυνομικούς συν ανθρωπιστική βοήθεια στην Ελλάδα, είπε η γενική γραμματέας της κυβέρνησης της Τσεχίας υπεύθυνη για θέματα ΕΕ.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας, μία ομάδα (task force) 4.000 ατόμων – από ειδικούς για εξέταση αιτήσεων ασύλου μέχρι διαιτητές, διερμηνείς και προσωπικό ασφάλειας – θα πρέπει να έχει αναλάβει καθήκοντα μέχρι τις 28 Μαρτίου. Από αυτούς, οι 2.300 θα πρέπει να έχουν έρθει από άλλες χώρες της ΕΕ εκτός της Ελλάδας.
Εκπρόσωπος της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά (UNICEF) ανέφερε σε ενημέρωση τύπου στη Γενεύη χθες πως η επιτροπή ανησυχούσε για τις επιπτώσεις που θα έχει η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας στα παιδιά.
«Δεν βλέπουμε καμία αναφορά σε παιδιά, παρά το γεγονός ότι τα παιδιά αποτελούν το 40% όσων βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή», είπε, προσθέτοντας ότι 19.000 παιδιά είναι εγκλωβισμένα στην Ελλάδα ενώ περίπου 10% από αυτά είναι ασυνόδευτα.
