Υπό τη δαμόκλειο σπάθη της εξαίρεσης της χώρας από τη Συνθήκη Σέγκεν η Ελλάδα υποχώρησε στο αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάπτυξη δυνάμεων της Frontex στα σύνορα με την πΓΔΜ με σκοπό την καταγραφή των μεταναστών. Το αίτημα αυτό είχε διατυπωθεί στη μίνι Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό τον Οκτώβριο στις Βρυξέλλες, ωστόσο αρχικά είχε απορριφθεί από την ελληνική πλευρά για να γίνει πλέον αποδεκτό εξαιτίας της ραγδαίας επιδείνωσης της κρίσης. Η νέα δύναμη της Frontex αναμένεται να αναπτυχθεί άμεσα εντός της εβδομάδας στα σύνορα. Με τις εξελίξεις αυτές εντείνεται ο κίνδυνος εγκλωβισμού στην Ελλάδα όλων των οικονομικών μεταναστών, οι οποίοι δεν επιτρέπεται από τις Αρχές των Σκοπίων να περάσουν τα σύνορα. Ενδεικτικό είναι ότι την Πέμπτη εν μέσω εκτεταμένων επεισοδίων στην Ειδομένη μεταξύ μεταναστών προσφύγων και Σκοπιανών αστυνομικών, από την Αθήνα αναχώρησαν τρένα για να μεταφέρουν όσους οικονομικούς μετανάστες δεν θέλουν να περιμένουν άλλο μάταια στα σύνορα με την πΓΔΜ πίσω στην πρωτεύουσα. Μέσα στα ασφυκτικά πλαίσια που έχουν δημιουργηθεί από την προσφυγική- μεταναστευτική κρίση, η κυβέρνηση υπέβαλε παράλληλα αίτημα για ενεργοποίηση του Κοινοτικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, με σκοπό την υλικοτεχνική υποστήριξη κρατών-μελών που αντιμετωπίζουν ανθρωπιστικά προβλήματα.
Διαβάστε αναλυτικά την ανακοίνωση της Frontex
«Ο οργανισμός Frontex συμφώνησε σήμερα με την Ελλάδα να επεκτείνει τις δραστηριότητές του στα σύνορα της χώρας με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπου ο οργανισμός θα συνδράμει με την καταγραφή των μεταναστών. Η ανάπτυξη των υπαλλήλων του οργανισμού θα ξεκινήσει την επόμενη εβδομάδα. Με την κοινή επίσκεψη που διεξήχθη μεταξύ των ελληνικών αρχών και εκπροσώπων του Frontex θα λάβει χώρα το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να επεξεργαστεί τις τεχνικές λεπτομέρειες της εγκατάστασης. Η ενίσχυση των λειτουργιών του οργανισμού Frontex στα ελληνικά νησιά και τη βοήθεια στην καταχώριση και λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων των μεταναστών στα χερσαία σύνορα της Ελλάδας ήταν μεταξύ των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της “Οδού των Δυτικών Βαλκανίων” τον Οκτώβριο. Η Frontex βοηθά τις ελληνικές αρχές για τον εντοπισμό και την καταγραφή των εισερχόμενων μεταναστών. Ο οργανισμός έχει σήμερα 195 υπάλληλους στα νησιά του Αιγαίου που πλήττονται περισσότερο από τις μεταναστευτικές ροές, αναλαμβάνοντας την αναγνώριση και τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με δίκτυα διακίνησης λαθρομεταναστών. Μόνο στο hotspot της Λέσβου, Frontex αναπτύσσει επί του παρόντος περίπου 83 αξιωματικούς. Τον Οκτώβριο, η Frontex κάλεσε τα κράτη μέλη να παράσχουν 775 συνοριοφύλακες για τις δραστηριότητές της, με 600 που θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Τα κράτη μέλη έχουν μέχρι στιγμής προσφέρει 447 υπαλλήλους». Το βράδυ της Πέμπτης η Κομισιόν τόνισε πως η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στην υλοποίηση τριών από τα πέντε αιτήματα της ΕΕ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, αναφερόμενη επιμέρους στο αίτημα για ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, τη συμφωνία με τη Frontex σε ένα επιχειρησιακό σχέδιο στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ και το αίτημα για την ανάπτυξη της Ομάδας άμεσης Επέμβασης της Frontex (RABIT) στα νησιά του Αιγαίου.
Έγγραφο για διετές «πάγωμα» της Σένγκεν για την Ελλάδα
Λίγο νωρίτερα, από το πρωί της Πέμπτης είχε αποκαλυφθεί εσωτερικό έγγραφο σύμφωνα με το οποίο ηγέτες επεξεργάζονται σχέδιο που θα επιτρέπει το «πάγωμα» της Συνθήκης Σένγκεν για έως και δύο χρόνια. Το συγκεκριμένο έγγραφο επεξεργάζεται η Κομισιόν και οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ που συνεδριάζουν σήμερα στις Βρυξέλλες και θα συζητήσουν το σχέδιο που θα δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να επαναφέρουν τους συνοριακούς ελέγχους. Στο πλαίσιο των προτάσεων που θα συζητηθούν, οι κυβερνήσεις θα συμφωνήσουν να ενεργοποιήσουν έκτακτη ρήτρα που θα επιτρέπει την «επανεφαρμογή εσωτερικών συνοριακών ελέγχων στην περιοχή Σένγκεν για έως και δύο χρόνια». Αυτό οφείλεται στις «έκτακτες συνθήκες που συνιστούν σοβαρή απειλή στη δημόσια πολιτική ή την εσωτερική ασφάλεια». Το εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Η ακεραιότητα της Συνθήκης Σένγκεν» αποκαλύπτει την πρόθεση αρκετών κρατών μελών της Ε.Ε. να επαναφέρουν τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα του χώρου για δύο χρόνια, την άμεση αποστολή επιχειρησιακής ομάδας της FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας και την ανάπτυξη ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα με τρίτες χώρες (rapid border intervention teams – (RABITs), ιδιαίτερα στα Βαλκάνια. Ουσιαστικά το έγγραφο αυτό αφορά την Ελλάδα που βρίσκεται στο επίκεντρο και σύμφωνα με δημοσιεύματα του ξένου τύπου έχει προκαλέσει την οργή των Ευρωπαίων. Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν πει πως η αποτυχία της Ελλάδας να καταγράψει τους μετανάστες αντιστοιχεί σε «σοβαρή ανεπάρκεια» στα εξωτερικά σύνορα της Σένγκεν. «Δεν έχει ειπωθεί επίσημα αλλά υπάρχει πίεση», παραδέχεται ο αρμόδιος υπουργός Γιάννης Μουζάλας μιλώντας χθες, στο Reuters, σχολιάζοντας το δημοσίευμα των Financial Times που αποκάλυψε ότι υπάρχει οργή και η Ελλάδα ενδέχεται να βρεθεί εκτός Σένγκεν. «Υπάρχουν πολύ κοινά ψέματα για την Ελλάδα… αυτό το blame game είναι άδικο» λέει ο υπουργός. Ο υπουργός Μετανάστευσης τονίζει, όπως μεταδίδει το Reuters πως όσο η Τουρκία δεν καταστέλλει τα δίκτυα διακινητών που δρουν στις ακτές της, η Αθήνα δεν μπορεί να σταματήσει τις βάρκες που είναι γεμάτες πρόσφυγες από το να αποβιβαστούν στα ελληνικά νησιά. Όπως είπε, έχει πάρει μαζί του πρέσβεις της ΕΕ στη θάλασσα, για να δουν τις αφίξεις και τους ρώτησε τι πρέπει να κάνει η Αθήνα. «Δεν τολμούν να μας ζητήσουν να τους πνίξουμε, αλλά αν προσπαθήσεις να εμποδίσεις μια πλαστική βάρκα στο μέσο της θάλασσας με 50 ή 70 πρόσφυγες, είναι σαν να ζητάς να τους πνίξω», ανέφερε. Σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες, η αναστολή συμμετοχής στη ζώνη Σένγκεν μπορεί να συζητηθεί σε συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών την Παρασκευή. Η κρίσιμη ημερομηνία όμως είναι στα μέσα Δεκεμβρίου και στη Σύνοδο Κορυφής. Ωστόσο, μεταδίδει το Reuters, κάποιοι Ευρωπαίοι είπαν επίσης ότι η Ελλάδα εμφανίζεται να δραστηριοποιείται τώρα για να εφαρμόσει τα μέτρα της ΕΕ για τον έλεγχο των μεταναστών και έτσι κοινό έδαφος κατά της Αθήνας δύσκολα θα διαμορφωθεί αυτή την εβδομάδα. Ο Γ. Μουζάλας υποστηρίζει ότι η Ελλάδα έχει ξοδέψει 1 δισ. ευρώ σε επιπλέον (εκτός προϋπολογισμού) κονδύλια για να αντιμετωπίσει τις προσφυγικές ροές και έλαβε μόλις 30 εκατ. ευρώ από την ευρωπαϊκή βοήθεια εξαιτίας της γραφειοκρατίας και των δύο πλευρών. Γεροβασίλη: Αναληθή τα δημοσιεύματα Στο μεταξύ την αντίδραση της κυβερνητικής εκπροσώπου Όλγας Γεροβασίλη προκάλεσαν τα δημοσιεύματα που αναφέρουν πως η Ευρώπη απειλεί την Ελλάδα με έξοδο από τη συνθήκη του Σένγκεν. Η κα Γεροβασίλη ξεκαθάρισε ότι στο πλαίσιο της Ε.Ε ουδέποτε έχει τεθεί ζήτημα εξόδου της Ελλάδος από τη Συνθήκη Σένγκεν, χαρακτηρίζοντας «αναληθή» τα δημοσιεύματα, τα οποία αναφέρονται σε αυτό, προσπαθώντας να επιρρίψουν ευθύνες στην Ελλάδα για τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Όπως λέει η κα Γεροβασίλη, «η χώρα υλοποιεί, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις, δηλαδή τη δημιουργία κέντρων ταυτοποίησης – των λεγόμενων hot spots- την κατασκευή κέντρων φιλοξενίας, καθώς και την αποτελεσματική διαχείριση των συνόρων». Σύμφωνα με την κυβερνητική εκπρόσωπο, το γεγονός αυτό αναγνωρίσθηκε σαφώς και κατά την πρόσφατη συνάντηση 8 κρατών-μελών ΕΕ, στο περιθώριο της Συνόδου ΕΕ-Τουρκίας. Όπως διευκρίνισε η ίδια, η Ελλάδα αναμένει την εκπλήρωση των δεσμεύσεων των εταίρων. «Δυστυχώς υπάρχουν ευρωπαϊκοί κύκλοι που επιμένουν να διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα και να πιστεύουν ότι το μέλλον της Ευρώπης μπορεί να χτιστεί με φοβικά αντανακλαστικά, φράχτες και αποκλεισμούς. Οι ίδιοι κύκλοι αναπαράγουν τις τελευταίες μέρες το εχθρικό κλίμα προς την Ελλάδα με την απαράδεκτη απειλή περί εξόδου από τη Συνθήκη Σένγκεν. Και δυστυχώς, κάποιοι στην Ελλάδα υιοθετούν άκριτα αυτές τις προσεγγίσεις» τόνισε η κα Γεροβασίλη. Δείτε το έγγραφο