Λίγα έπιπλα, ένας βαλιτσάκι με τα βασικά εργαλεία και τριγύρω ερείπια και καταστροφή. Η αίθουσα θυμίζει τα άδεια δωμάτια νοσοκομείων και παραπηγμάτων, στα οποία τα μέλη των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» σώζουν με λιγοστά μέσα ανθρώπινες ζωές. Την αίθουσα ζωντανεύουν οι άνθρωποι: οι γιατροί, οι νοσηλευτές και το υπόλοιπο προσωπικό της ανθρωπιστικής οργάνωσης, οι οποίοι έχουν ως αποστολή τους να βοηθήσουν όσους υποφέρουν.
Μια τυπική εικόνα από αυτές που βιώνουν τα μέλη των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» έχει μεταφερθεί στην αίθουσα «Αποθήκη» της Τεχνόπολης του δήμου Αθηναίων, όπου παρουσιάζεται από σήμερα και μέχρι την Κυριακή έκθεση φωτογραφίας αφιερωμένη στα 25 χρόνια του ελληνικού τμήματος της οργάνωσης.
«Η έκθεση φιλοξενείται σε μια αίθουσα που θυμίζει τους χώρους που δουλεύουν οι “Γιατροί Χωρίς Σύνορα”. Μέσα σε ερείπια και σκηνικό καταστροφής βοηθούν ανθρώπους. Εκεί παραπέμπει το κέντρο της αίθουσας, όπου ανάμεσα από χαλάσματα ξεπηδούν κάποια στοιχεία από τις εμπειρίες των “Γιατρών Χωρίς Σύνορα”. Είναι σημαντικό να νιώσεις την κατάσταση που βιώνουν οι άνθρωποι αυτοί», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επιμελήτρια της έκθεσης, Ελίνα Δάλλα.
Στους τοίχους της έκθεσης δεσπόζουν πορτρέτα 25 ανθρώπων που έχουν συνδράμει το έργο των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» όλα αυτά τα χρόνια. Πορτρέτα αφαιρετικά, όπου κυριαρχούν το πρόσωπο και το χαρακτηριστικό άσπρο μπλουζάκι με το λογότυπο της οργάνωσης. «Φωτογράφισα ανθρώπους που έχουν δώσει χρόνια από τη ζωή τους για τους σκοπούς της οργάνωσης», εξηγεί η φωτογράφος της έκθεσης, Μαριλένα Σταφυλίδου.
«Τα πρόσωπα των “Γιατρών Χωρίς Σύνορα” είναι πρόσωπα που ακολουθούν τη διαδρομή της οργάνωσης από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Όλοι έχουν μια προσωπικότητα, αλλά ήθελα να δείξω ότι τα πρόσωπα δεν ξεχωρίζουν, υπηρετούν την αποστολή της ανθρωπιστικής οργάνωσης. Το χαρακτηριστικό μπλουζάκι μάς ενοποιεί και φέρουμε το σήμα των “Γιατρών Χωρίς Σύνορα” με υπερηφάνεια», προσθέτει η κ. Σταφυλίδου.
Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Στιγμές αλήθειας». «Γιατί ο καθένας έχει τις προσωπικές του στιγμές αλήθειας μέσα στη ζωή του. Και οι 25 αυτοί άνθρωποι μας αφηγούνται μερικές από τις στιγμές αλήθειας που έζησαν με τους “Γιατρούς Χωρίς Σύνορα”», λέει η φωτογράφος.
Στην είσοδο της αίθουσας μια οθόνη προβάλλει αποσπάσματα από μαρτυρίες αυτών των 25 συνεργατών της οργάνωσης. Μία από αυτές μοιράζεται μαζί μας ο επικεφαλής αποστολών των «Γιατρών», Ηλίας Παυλόπουλος. «Εντάχθηκα στους “Γιατρούς Χωρίς Σύνορα” το 1992. Από τότε ταξίδεψα στη Μιανμάρ, το Σουδάν, τη Σιέρα Λεόνε, τη Μοζαμβίκη, τη Σουαζιλάνδη. Από τις αποστολές αυτές θυμάμαι ένα ταξίδι στο Σουδάν την περίοδο μετά τις μεγάλες σφαγές στο Νταρφούρ. Εκεί συνειδητοποίησα πόσο οι αλλαγές του πολέμου επηρεάζουν τους ανθρώπους. Πρόκειται για ανθρώπους κυνηγημένους, διωγμένους που έχουν χάσει μέλη των οικογενειών τους. Βλέπεις ότι το μίσος γεννάει μίσος και η βία γεννάει βία», αφηγείται.
Οι ανθρώπινες ιστορίες των μελών των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» καταγράφονται στο ντοκιμαντέρ «25 χρόνια χωρίς σύνορα- The Untold Stories» του Γιάννη Μαυρογένη. Στιγμιότυπα του ντοκιμαντέρ προβάλλονται σε οθόνη στην είσοδο της έκθεσης, ενώ το σύνολο του ντοκιμαντέρ θα προβληθεί το ερχόμενο Σάββατο, στις 8 μ.μ., στο Αεριοφυλάκιο 1 της Τεχνόπολης.
Τους τοίχους της έκθεσης φωτογραφίας διατρέχει ένα timeline όπου παρουσιάζεται για κάθε χρονιά ένα σημαντικό γεγονός από τη δράση του ελληνικού τμήματος των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα». Στο ταβάνι της αίθουσας κρέμονται καρτέλες με τις βασικές αρχές των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα»: αλληλεγγύη, ανεξαρτησία, μαρτυρία, αμεροληψία, ανθρωπιά, εθελοντισμός, ουδετερότητα. Σήμερα η μεγαλύτερη πρόκληση για την οργάνωση είναι «οι παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου σε εμπόλεμες καταστάσεις», όπως υπογραμμίζει ο κ. Παυλόπουλος, και συνεχίζει: «Είναι απαράδεκτο να δέχονται επιθέσεις μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων και να βομβαρδίζονται νοσοκομεία, να εκτελούνται γιατροί και νοσηλευτές, ειδικά σε περιοχές όπου το μόνο που υπάρχει είναι κάποιες δομές υγείας και χωρίς αυτές οι άνθρωποι πεθαίνουν αβοήθητοι».
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην άκρη της «Αποθήκης» βρίσκονται μερικά από τα μπαούλα που κουβαλούν οι γιατροί στις αποστολές τους, αλλά και σωσίβια που χρησιμοποίησαν οι πρόσφυγες για να περάσουν στην Ελλάδα.
Το προσφυγικό είναι και ένα από τα θέματα που θα αναπτυχθούν στις επετειακές εκδηλώσεις με επίκεντρο τη συζήτηση με θέμα «Προσφυγική κρίση: Προκλήσεις και διλήμματα», που θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Παρασκευή, στις 6 μ.μ,. στο αμφιθέατρο του Αεριοφυλακίου 1.
Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» αναπτύσσουν στην Ελλάδα μια από τις μεγαλύτερες αποστολές τους με στόχο την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Όπως επισημαίνει ο Απόστολος Βεΐζης, διευθυντής προγραμμάτων των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», περισσότερα από 180 άτομα βρίσκονται στα Δωδεκάνησα, τη Σάμο, τη Λέσβο, την Αθήνα και την Ειδομένη για να καλύψουν τις ιατρικές και ανθρωπιστικές ανάγκες των προσφύγων. Ο ίδιος αποκαλύπτει ότι όλες οι αποστολές των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» έχουν ένα κοινό παρονομαστή: τον ανθρώπινο πόνο αλλά και την ελπίδα που δίνει κανείς όταν βρίσκεται κοντά στους ανθρώπους.
Σημειώνεται ότι όλες οι εκδηλώσεις για τα 25 χρόνια του ελληνικού τμήματος των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» φιλοξενούνται στην Τεχνόπολη και η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.