Το ταξίδι της Μινωικής ελιάς απ’ το Καβούσι Ιεράπετρας με τελικό προορισμό την ένταξή της, μαζί με το γύρω απ’ αυτήν «Μινωικό Άλσος Ειρήνης», στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ξεκίνησε σήμερα, με την εκδήλωση «Ελαίας-ειρήνης, φωτός δρόμοι» που πραγματοποιήθηκε από την Τοπική Κοινότητα Καβουσίου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο, υπό την αιγίδα του δήμου Ιεράπετρας, της Περιφέρειας Κρήτης και της Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του υπουργείου Εξωτερικών. Σκοπός της εκδήλωσης, σύμφωνα με τους διοργανωτές της, ήταν αφενός να σηματοδοτήσει την έναρξη των προσπαθειών ώστε να ενταχθεί στον κατάλογο των μνημείων της UNESCO, αλλά και αφετέρου να κατατεθεί αίτημα να φυτευθεί στην έδρα του ΟΗΕ μια «κόρη» της Μινωικής ελιάς. Και αυτό γιατί η φετινή γενέθλιος ημέρα του ΟΗΕ είναι μεταξύ άλλων αφιερωμένη και στο έδαφος του πλανήτη και στην άμεση εξάρτηση της διατροφικής ασφάλειας και των οικοσυστημάτων από αυτό.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, δόθηκαν τρία φυτώρια της μινωικής ελιάς με σκοπό να μεταφυτευθούν ένα στην έδρα του ΟΗΕ, ένα στο αεροδρόμιο της Σητείας και τέλος ένα να δοθεί στην UNESCO. Tα φυτώρια παρέλαβαν ο γ.γ αποδήμου Ελληνισμού Δημήτρης Πλευράκης, ο δήμαρχος Οροπεδίου Γιάννης Στεφανάκης και η αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Πελαγία Πετράκη.

Η εκδήλωση

Οι ομιλητές της εκδήλωσης αναφέρθηκαν στον συμβολισμό της αρχαιότερης ελιάς σημειώνοντας την σημασία της στο διαχρονικό γίγνεσθαι και στην αναγκαιότητα της ειρήνης στον πλανήτη.

Μεταξύ άλλων μίλησαν o καθηγητής της κλασσικής αρχαιολογίας Λευτέρης Χατζόπουλος, που αναφέρθηκε στις ανασκαφές της Ακρόπολης Αζοριά και στα αρχαιολογικά στοιχεία περιοχής, o οικονομολόγος-συγγραφέας Ματθαίος Παχλιτζανάκης, για την Ελαία-Ειρήνης δρόμοι, και τη «Φωτοκρατία», o ιστορικός-συγγραφέας Γιώργος Παναγιωτάκης με θέμα «Μινωικά μονοπάτια» και o αρχαιολόγος Νίκος Παναγιωτάκης με θέμα «Μινωικές φρυκτωρίες: το πρώτο φως επικοινωνίας και αφύπνισης, ενώ ακολούθησε απονομή τιμητικής πλακέτας για τον Ουίλλιαμ Κούλσον στην Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή.

Κατά την εκδήλωση ο πρόεδρος του Τοπικού συμβουλίου του Καβουσίου Γιάννη Ρεμεδιάκης έκανε μια αναδρομή στην ιστορικότητα της Μινωικής ελιάς, τονίζοντας ότι βρίσκεται στο κέντρο τεσσάρων σπουδαίων αρχαιολογικών χώρων: της Ακρόπολης του Αζοριά, του Βρόντου ή Βροντά, του Πλάι του Κάστρου, αλλά και του αρχαιότατου επίσης οικισμού που είναι το ίδιο το Καβούσι.

Στη συνέχεια αφού έκανε ιδιαιτέρες αναφορές στην προσφορά προς τον τόπο του αρχαιολόγου Ουίλλιαμ Κούλσον τον οποίο, όπως είπε, τιμούμε σήμερα, που τόσο αγάπησε τον τόπο μας, ώστε η τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί εδώ, στο Καβούσι, μίλησε για την προσφορά που συνεχίζει επάξια ο καθηγητής της κλασσικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας Αμερικής Λευτέρης Χατζόπουλος καθώς και τη συμβολή της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής σημειώνοντας ότι «όλα αυτά τα χρόνια είναι καθοριστική».

Ακολούθως αναφέρθηκε στους πρωτεργάτες για την ανάδειξη της Μινωικής Ελιάς, και επεσήμανε: «Η ανάδειξή της μπορεί να γίνει σταθμός ανάπτυξης για το Καβούσι, για το δήμο της Ιεράπετρας αλλά και για όλη την Περιφερειακή Ενότητα».

Παράλληλα ευχαρίστησε θερμά όλους, που με την καθοριστική παρουσία τους στηρίζουν τούτο το όραμα για το ταξίδι της «Ελιάς», με όσα αυτό συμβολίζει.

«Eίθε τούτη η Ελιά, η Βασίλισσα ανάμεσα στις Πριγκίπισσες αρχαίες ελιές και στο αρχαίο κυπαρισσόδασος του «Μινωικού ‘Αλσους Ειρήνης», που η σεμνή και μεγαλόπρεπη παρουσία της είναι δεμένη με τους μύθους και τις παραδόσεις μας, που ευλόγησε και έθρεψε στρατιές ξωμάχων κι ανθρώπων του μόχθου, η σεβαστή και αγαπημένη αειθαλής γερόντισσά μας, να συνεχίσει να διανύει ακατάπαυστα τους αιώνες του μέλλοντος και να στέλνει σ’ όλο τον πλανήτη δονήσεις ειρήνης, αδελφοσύνης, ενότητας και συνεργασίας των λαών» κατέληξε ο κ. Ρεμεδιάκης.

Η ελιά

Η ελιά του Καβουσίου – σύμφωνα με την Τοπική Κοινότητα και τον Πολιτιστικό Σύλλογο – βρίσκεται στην περιοχή “Αζοριάς”, όπου και ο ομώνυμος αρχαιολογικός χώρος και ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού, σε υψόμετρο 252 μέτρων.

Είναι «μπολιασμένη» σε άγριο υποκείμενο και είναι το αρχαιότερο γνωστό δείγμα μπολιάσματος στον κόσμο. Ο κεντρικός κορμός της έχει έντονο εξωτερικό ανάγλυφο, με ιδιαίτερη αισθητική εμφάνιση καθ’ όλη την περίμετρό της. Στη βάση του έχει μέγιστη διάμετρο 7,10 μ. και περίμετρο 22,10 μ. ενώ σε ύψος 0,80 μ. έχει μέγιστη διάμετρο 4,95 μ. και περίμετρο 14,20 μ. Η ελιά αυτή υποδεικνύεται όπως τονίζεται ως η Αρχαιότερη Μινωική αφού περικλείεται από τους εγγύς τέσσερις αρχαίους οικισμούς: «Βρόντος», «Πλάι του Κάστρου», «Ακρόπολη Αζοριά» και από τον οικισμό του Καβουσίου, που χρονολογείται από το έτος 4700 π.Χ. με διαρκή κατοίκηση μέχρι σήμερα. Στον ίδιο το χώρο της ελιάς υπάρχουν μινωικά ερείπια. Σημαντικά ευρήματα των οικισμών αυτών σχετίζονται με την καλλιέργεια της ελιάς κατά τη μινωική περίοδο στην περιοχή όπως ελαιοτριβείο, εργαλεία, αποθήκες, διάφορα αγγεία και πύθοι ελαιολάδου. Επίσης βρίσκεται στο κέντρο του λεγομένου «Μινωικού Άλσους Ειρήνης» που φιλοξενεί και άλλες αρχαίες ελιές και η συγκεκριμένη έχει ανακηρυχθεί ως μνημείο της φύσης ενώ με τα κλαδιά της στεφανώθηκε η νικήτρια του Μαραθωνίου Δρόμου Γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα, ενώ «κόρη» της κόσμησε τη διεθνή διάσκεψη Θρησκευτικός και πολιτιστικός πλουραλισμός και ειρηνική συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή.