Τέσσερις κρίσιμοι σταθμοί για την ελληνική οικονομία έως τον Ιούνιο

Τέσσερα χρονικά ορόσημα έως το τέλος Ιουνίου που θα καθορίσουν τις εξελίξεις στο μέτωπο της ανάπτυξης, τα δημοσιονομικά και τα μέτρα στήριξης «τρέχουν» από την επομένη ημέρα ων εκλογών.  Οι επόμενοι «σταθμοί» για την ελληνική οικονομία αφορούν το ρυθμό ανάπτυξης, τη πορεία του προϋπολογισμού και του πληθωρισμού και τα τυχόν αναχώματα στα εισοδήματα καθώς και το στίγμα προθέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τους κανόνες νέου του Συμφώνου Σταθερότητας που θα ενεργοποιηθούν από το 2024 με επίκεντρο το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων. 

Αναλυτικότερα:   

– 24 Μαΐου 2023. Ανακοινώνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική για το 2024. Η βασική ντιρεκτίβα προβλέπει την διασφάλιση της καθοδικής πορείας του χρέους τα επόμενα χρόνια ή την παραμονή του σε συνετό επίπεδο  ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι χαμηλότερο από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα. Η Ελλάδα λόγω του υψηλού χρέους δεν εντάσσεται στον γενικό χάρτη και υποχρεούται από φέτος στην παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων. Ένα πρώτο στίγμα έχει ήδη δοθεί από την Κομισιόν με τις εκθέσεις για βιωσιμότητα του χρέους με την τοποθέτηση του πήχη στο 2,3% του ΑΕΠ, αλλά το πού ακριβώς θα «καθίσει η μπίλια» για τον δημοσιονομικό λογαριασμό θα αποφασιστεί το φθινόπωρο όταν θα εξειδικευθούν οι στόχοι και το χρονοδιάγραμμα, ενώ θα υπάρξουν δεσμεύσεις και στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων που θα υλοποιηθούν την επόμενη τετραετία και συνδέονται ευθέως με το Ταμείο Ανάκαμψης. Πάντως με βάση το Πρόγραμμα Σταθερότητας η Αθήνα εμφανίζεται να έχει προεξοφλήσει το μέγεθος της προσαρμογής θέτοντας τον πήχη για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,1% του ΑΕΠ το 2023, ανεβάζοντάς τον ακόμα υψηλότερα στο 2,1% του ΑΕΠ το 2024, στο 2,3% του ΑΕΠ το 2025 και στο 2,5% του ΑΕΠ το 2026, με τη λιτότητα στο τελευταίο έτος να ξεπερνά σε ύψος τα 6 δισ. ευρώ. Τα νέα πλεονάσματα αλλά και οι οροφές στις πρωτογενείς δαπάνες που μπαίνουν στο νέο Σύμφωνο Σταθερότητας καθιστούν δύσκολο στην πράξη το πρόγραμμα παροχών της επόμενης κυβέρνησης, καθώς μόνο αν γίνουν αλλαγές στο μείγμα των φόρων με ανατροπές μέτρων και αυξήσεις εσόδων θα υπάρξει η δυνατότητα για αντίστοιχες παροχές.

–  7 Ιουνίου 2023. Δίνεται ένα πρώτο στίγμα για το που θα κυμανθεί η ανάπτυξη το 2023 καθώς η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει τα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας στο πρώτο τρίμηνο. Όλα δείχνουν ότι η ταχύτητα θα είναι αισθητά υψηλότερη σε σχέση με την πρόβλεψη του προϋπολογισμού για 1,8% και την επικαιροποιημένη του Προγράμματος Σταθερότητας για 2,3% καθώς θα ξεπεράσει το 3%, διευκολύνοντας τους δημοσιονομικούς χειρισμούς για την αποκλιμάκωση του ελλείμματος και του χρέους. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας το χρέος της γενικής κυβέρνησης από 356,2 δισ. ευρώ ή 171,3% του ΑΕΠ το 2022 θα αυξηθεί στα 360 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023 αλλά ως ποσοστό του ΑΕΠ θα υποχωρήσει στο 162,6%. Μεσοπρόθεσμα, προβλέπεται περαιτέρω μείωση στο 150,8% του ΑΕΠ το 2024, στο 142,6% το 2025 και στο 135,2% το 2026. Καθοδικά θα κινηθεί και ο πληθωρισμός, ο οποίος από το 4,5% φέτος θα επιβραδυνθεί στο 2,4% το 2024 και στο 2% το 2025 και το 2026.

–  9  Ιουνίου 2023. Θα υπάρξουν νεότερα στοιχεία από το μέτωπο του πληθωρισμού. Παρά τις υψηλές ταχύτητες των τιμών στα τρόφιμα εκτιμάται ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση του δείκτη στη περιοχή του 4% για το σύνολο του έτους από 5% που έχει εγγραφεί στο προϋπολογισμό για να υποχωρήσει στο 2,4% το 2024. Επισημαίνεται ότι τον Απρίλιο ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 3% από 4,6% τον Μάρτιο,  6,1% τον Φεβρουάριο και 7% τον Ιανουάριο και όλα δείχνουν ότι περνάει σε τροχιά σταθερής αποκλιμάκωσης μετά την εκρηκτική αύξηση το 2022. Βέβαια οι ανατιμήσεις στην ομάδα των τροφίμων εξακολουθούν να τρέχουν με υψηλούς ρυθμούς πάνω από 11,4% επιτείνοντας την «αιμορραγία» στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

–  Τέλος Ιουνίου 2023. Θα υπάρχει εικόνα για τη πορεία του προϋπολογισμού και την δυναμική των εσόδων στο πρώτο εξάμηνο του 2023. Ο Απρίλιος έκλεισε με υπερ εισπράξεις 1,63 δις. ευρώ για τα ταμεία ενώ τα μηνύματα που λαμβάνουν στο Γενικό Λογιστήριο είναι ότι θα υπάρξει νέα υπέρβαση τον Μάιο καθώς η κούρσα στα έσοδα από φόρους συνεχίζεται και όλα δείχνουν ότι ο Μάιος θα κινηθεί πάνω από τον στόχο του προϋπολογισμού για άντληση 4,7 δισ. ευρώ. Το πρώτο εξάμηνο του έτους οι εισπράξεις υπολογίζονται σε 25,06 δισ. ευρώ και σε 32,36 δισ. ευρώ στο δεύτερο εξάμηνο. Η καλύτερη εκτέλεση του προϋπολογισμού σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη ανάπτυξη επιτρέπει στη νέα κυβέρνηση να προχωρήσει στην επέκταση του «Market pass» έως τον Οκτώβριο ή ως τα τέλη του έτους σε περίπτωση που η κούρσα στις τιμές των τροφίμων συνεχιστεί.