Με στόχο της μείωση της γραφειοκρατίας και τη διευκόλυνση των πολιτών στις μεταβιβάσεις ακινήτων, η ΑΑΔΕ σχεδιάζει να προχωρήσει στην κατάργηση της προσκόμισης του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ για περιπτώσεις συμβολαίων με αλλαγές στα στοιχεία των ακινήτων οι οποίες όμως δεν επηρεάζουν τη φορολογητέα αξία τους. Παράλληλα δρομολογείται η ανάπτυξη μιας νέας ηλεκτρονικής εφαρμογής για τα πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ τα οποία εκδίδονται σήμερα με χειρόγραφη διαδικασία.
Πρόσφατα η ΑΑΔΕ προχώρησε στην κατάργηση της υποχρέωσης προσκόμισης πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ για τις διορθώσεις τυπικών λαθών, κενών ή παραλείψεων στα συμβόλαια για μεταβιβάσεις ακινήτων. Ειδικότερα, το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ δεν είναι πλέον απαραίτητο σε περιπτώσεις επανάληψης ή διόρθωσης συμβολαίου ως προς την περιγραφή των ορίων, του ονόματος ή του αριθμού ακινήτου, εφόσον δεν μεταβάλλεται κανένα άλλο περιγραφικό στοιχείο, η διεύθυνση και οι προσόψεις αυτού.
Το πιστοποιητικό του ΕΝΦΙΑ αποτελεί το «κλειδί» στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Το συγκεκριμένο πιστοποιητικό επιβεβαιώνει ότι την προηγούμενη 5ετία έχουν πληρωθεί όλοι οι φόροι που αναλογούν στο συγκεκριμένο ακίνητο (ΕΝΦΙΑ), όπως επίσης και ότι τα στοιχεία του ακινήτου είναι σωστά και δεν έχουν απόκλιση τόσο από τα συμβόλαια όσο και τα υπόλοιπα αποδεικτικά έγγραφα. Αν υπάρχουν παραλείψεις, κενά η λάθη στις δηλώσεις φόρου δεν μπορεί να συνταχθεί συμβόλαιο αν προηγουμένως δεν διορθωθούν ενώ σε περίπτωση μεταβολής των δικαιωμάτων ή της φορολογητέας αξίας του ακινήτου θα πρέπει να καταβληθούν ο επιπλέον φόρος, οι τόκοι και τα πρόστιμα.
Πότε απαιτείται
Οι φορολογούμενοι που θέλουν να μεταβιβάσουν ακίνητο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς η προσκόμιση πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ είναι υποχρεωτική στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Μεταβίβαση ακινήτου με επαχθή αιτία.
- Μεταβίβαση ακινήτου με εκούσιο πλειστηριασμό.
- Μεταβίβαση ακινήτου με χαριστική αιτία.
- Συμβολαιογραφικό προσύμφωνο ακινήτου.
- Αποδοχή κληρονομιάς.
- Εγγραφή υποθήκης.
- Σύσταση Οριζόντιας ιδιοκτησίας.
- Σύσταση πραγματικής δουλείας επί ακινήτου.
- Σύσταση προσωπικής δουλείας επί ακινήτου.
- Ανταλλαγή ακινήτου.
- Συζήτηση αγωγής ενώπιον δικαστηρίου, άλλη ενέργεια ενώπιον δικαστηρίου και οποιαδήποτε ενέργεια ενώπιον δημόσιας αρχής. Εξαιρέσεις Ο νόμος προβλέπει ότι δεν απαιτείται πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ για:
- Σύνταξη περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης επί αναγκαστικού πλειστηριασμού καθώς και σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου μετά από τελεσίδικη δικαστική απόφαση καταδίκης σε δήλωση βούλησης.
- Διόρθωση συμβολαίου ως προς την περιγραφή των ορίων ακινήτου (π.χ. τα όρια προς Βορρά, Νότο κ.λπ.), εφόσον δεν μεταβάλλεται κανένα άλλο περιγραφικό στοιχείο, η διεύθυνση και οι προσόψεις αυτού.
- Σύσταση δουλείας διόδου σε κοινόχρηστο χώρο οικοπέδου.
- Συμβολαιογραφικό έγγραφο με το οποίο συμφωνείται η άρση, η απαλοιφή ή η μη ισχύς τεθείσας διαλυτικής αίρεσης (π.χ. εξόφλησης του τιμήματος) και με την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλονται τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου καθώς και το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο ή ο αριθμός φορολογικού Μητρώου συμβαλλομένου.
- Συμβόλαιο μονομερούς αποδοχής πρότασης δωρεάς αιτία θανάτου.
- Αποδοχή της κληρονομιάς οικοπεδούχου, για τα ακίνητα του εργολαβικού ανταλλάγματος, για τα έτη για τα οποία είναι υπόχρεος σε δήλωση ο εργολάβος.
- Δέσμευση ή αποδέσμευση θέσεων στάθμευσης.
- Μονομερής εξάλειψη υποθήκης και προσημείωση υποθήκης ή στην άρση κατάσχεσης.
- Παραχώρηση υποθήκης ή προσημείωσης για εξασφάλιση δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου.
- Σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης κανονισμού πολυκατοικίας, με την προϋπόθεση ότι σε αυτόν δεν ορίζονται αποκλειστικές χρήσεις ή παρακολουθήματα οριζόντιων ιδιοκτησιών ή αλλαγή χρήσης ιδιοκτησίας ή δεν τροποποιούνται οι κοινόχρηστοι χώροι.
- Σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου για παράταση ισχύος προσυμφώνου ή αλλαγής του τιμήματος, με την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο αυτόν το προσύμφωνο είναι σε ισχύ και δεν τροποποιούνται περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου.
- Σύνταξη προσυμφώνου πώλησης μελλοντικού δικαιώματος.
- Μεταγραφή κληρονομητηρίου ή πιστοποιητικού του αρμόδιου δικαστηρίου περί αποποίησης ή μη κληρονομίας.
- Παράταση αποκλειστικά της διάρκειας ισχύος μισθωτηρίου συμβολαίου και συμβολαίου χρηματοδοτικής ή χρονομεριστικής μίσθωσης, ενόσω αυτά είναι ακόμα σε ισχύ και εφόσον δεν επέρχεται καμία άλλη μεταβολή στη σύμβαση.
- Σε περίπτωση που ο μισθωτής χρονομεριστικής μίσθωσης (timesharing) ακινήτου υπεκμισθώνει το ακίνητο σε τρίτο πρόσωπο με συμβολαιογραφικό έγγραφο, χωρίς να συμβάλλεται ο κύριος του ακινήτου.
- Σε περίπτωση που ο μισθωτής ακινήτου υπεκμισθώνει το ακίνητο σε τρίτο πρόσωπο με συμβολαιογραφικό έγγραφο, χωρίς να συμβάλλεται ο κύριος αυτού.
- Μεταγραφή πρακτικού συμβιβαστικής επίλυσης διαφοράς.
- Τροποποίηση συμβολαίου ως προς το τίμημα, εφόσον δεν μεταβάλλεται κανένα περιγραφικό στοιχείο του ακινήτου, το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο ή ο αριθμός φορολογικού Μητρώου συμβαλλόμενου.
- Μεταβίβαση ακινήτου από εργολάβο, μετά από τη μεταβίβαση των ποσοστών του εργολαβικού του ανταλλάγματος προς αυτόν από τον οικοπεδούχο, για τα έτη για τα οποία υποχρέωση δήλωσης του ακινήτου είχε ο οικοπεδούχος.
