Κάθε διακρατική κρίση, πόσο μάλλον μία που αφορά πολεμική σύρραξη, όπως αυτή στα σύνορα Ουκρανίας – Ρωσίας και την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων και τους βομβαρδισμούς δεκάδων περιοχών στα ανατολικά της χώρας, έχει σοβαρές και πολυποίκιλες συνέπειες. Πέραν του φόρου αίματος που έτσι και αλλιώς είναι το πρωτεύον σε έναν πόλεμο.
Αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το πεδίο των μαχών η κρίση αναμένεται να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις τιμές σε βασικά αγαθά (όπως το ψωμί για παράδειγμα) οι οποίες όπως φαίνεται θα εκτοξευθούν.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η κλιμάκωση των εντάσεων ανάμεσα στις 2 χώρες οι οποίες εκτός των άλλων είναι βασικοί παίκτες ως προμηθευτές τροφίμων παγκοσμίως, είναι πιθανό να υποχρεώσει τους αγοραστές σιταριού, καλαμποκιού και ηλιελαίου να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις. Από το σιτάρι στο κριθάρι και από τον χαλκό στο νικέλιο, πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές λένε ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού πρόκειται να διαταραχθούν καθώς η κρίση παίρνει μια στροφή προς το χειρότερο.
Το αποτύπωμα Ουκρανίας και Ρωσίας στην εφοδιαστική αλυσίδα με νούμερα
Ρωσία και Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 29% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 19% των παγκόσμιων προμηθευτών καλαμποκιού και το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών ηλιελαίου. Όπως είναι φυσικό η πολεμική σύρραξη θα μπορούσε να επηρεάσει την κίνηση των καλλιεργειών και θα υποχρέωνε τους εισαγωγείς να αναζητήσουν σε άλλες χώρες τις προμήθειες τους.
«Οι δυσχέρεια στον εφοδιασμό από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας θα επηρεάσει τη συνολική παγκόσμια διαθεσιμότητα», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Φιν Ζιέμπελ, οικονομολόγος με ειδίκευση στις αγροτικές επιχειρήσεις στην Εθνική Τράπεζα της Αυστραλίας. «Οι αγοραστές στη Μέση Ανατολή και την Αφρική θα αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές».
Η παγκόσμια αγορά σιταριού τρέμει και το μπλόκο στη Μαύρη Θάλασσα
Πολλοί αγοραστές σιταριού από τη Ρωσία έστρεψαν ήδη τα πλοία τους προς άλλες πολιτείες. Το αποτύπωμα αυτού γίνεται πιο ευκρινές αν σκεφτούμε ότι περίπου το 70% των εξαγωγών σιταριού της Ρωσίας κατευθύνθηκε σε αγοραστές στη Μέση Ανατολή και την Αφρική το 2021.
«Τα πλοία αποφεύγουν να διασχίσουν τη Μαύρη Θάλασσα λόγω του κινδύνου πολέμου», είπε ένας οικονομικός αναλυτής με έδρα τη Σιγκαπούρη, προσθέτοντας ότι «ήδη σημειώνονται καθυστερήσεις και διακοπές στον εφοδιασμό». Οι ειδικοί προειδοποίησαν ότι η έλλειψη προμηθειών από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση για το σιτάρι από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.
Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων κυμαίνονται στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, λόγω της έντονης ζήτησης για σιτάρι και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Την Τρίτη, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του σιταριού στο Σικάγο αυξήθηκαν περισσότερο από 12%, και το καλαμπόκι έφτασε σε υψηλό επτά μηνών (14,5% αύξηση), με την τιμή της σόγιας επίσης να κινείται σε άνοδο. Και τα τρία βασικά συστατικά τροφίμων και ζωοτροφών έχουν αυξηθεί κατά 40% από τα χαμηλά του 2021, λόγω της μείωσης της παραγωγής και της έντονης ζήτησης.
«Αν και η περίοδος συγκομιδής απέχει ακόμη λίγους μήνες, μια παρατεταμένη ένταση στη περιοχή θα δημιουργούσε ελλείψεις ψωμιού και θα αύξανε τις τιμές το φθινόπωρο», δήλωσε ο άλαν Χόλαντ, Διευθύνων Σύμβουλος και ιδρυτής της εταιρείας τεχνολογίας Keelvar.
Να σημειώσουμε εδώ ότι η Κίνα είναι ο μεγάλος εισαγωγέας του ουκρανικού καλαμποκιού. Η Ουκρανία πήρε τη θέση των ΗΠΑ, που ήταν ο κορυφαίος προμηθευτής της Κίνας σε καλαμπόκι, το 2021. Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι επίσης μεγάλοι προμηθευτές μεταλλευμάτων και άλλων εμπορευμάτων της Ευρώπης και άλλων ηπείρων. Η Κίνα ωστόσο πλέον είναι και στρατηγικός εταίρων των Ρώσων.
Χαλκός, νικέλιο και αέριο
Η Γερμανία θα ήταν η χώρα της Ευρώπης που θα επηρεαζόταν περισσότερο από την κρίση στην Ουκρανία. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επηρεαστεί κλιμακωτά, η Γερμανία θα πληγεί ιδιαίτερα σκληρά: Η Γερμανία αντλεί το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών της αναγκών για την παραγωγή και την ηλεκτρική ενέργεια από το φυσικό αέριο που εισάγει από τη Ρωσία, ενώ οι κορυφαίες εξαγωγές από τη Γερμανία προς τις δύο χώρες που εμπλέκονται στην κρίση, περιλαμβάνουν αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων, άλλο εξοπλισμό μεταφορών, ηλεκτρονικά είδη, μέταλλα και πλαστικά.
Η Ρωσία ελέγχει επίσης περίπου το 10% των παγκόσμιων αποθεμάτων χαλκού και είναι σημαντικός παραγωγός νικελίου και πλατίνας. Το νικέλιο είναι η βασική πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων και ο χαλκός – που θεωρείται ευρέως ως οικονομικός παράγοντας – χρησιμοποιείται ευρέως στην κατασκευή ηλεκτρονικών και την κατασκευή κατοικιών.
Η βιομηχανία τσιπ των ΗΠΑ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο νέον ουκρανικής προέλευσης και η Ρωσία εξάγει επίσης μια σειρά από στοιχεία κρίσιμα για την κατασκευή ημιαγωγών, κινητήρων τζετ, αυτοκινήτων και φαρμάκων.