Με την μετάλλαξη «Όμικρον» να επελαύνει και να υποχρεώνει την κυβέρνηση να λάβει πρόσθετα μέτρα στήριξης για επιχειρήσεις και εργαζόμενους που πλήττονται από τα νέα περιοριστικά μέτρα η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλες αβεβαιότητες και προκλήσεις από τις πρώτες κιόλας ημέρες του 2022. Οι απειλές για την οικονομία συνδέονται με τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας και των ανατιμήσεων που εκτοξεύουν στον πληθωρισμό και αδειάζουν τις τσέπες των καταναλωτών.
Το οικονομικό επιτελείο ποντάρει στην ώθηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την επιτάχυνση του ΑΕΠ υπό την προϋπόθεση ότι θα ενυδατώσουν εγκαίρως την πραγματική οικονομία. Η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία τον Ιούνιο σε συνδυασμό με τα χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα συγκροτούν τη λίστα με τα μεγαλύτερα στοιχήματα της χρονιάς.
Ειδικότερα η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με τις εξής προκλήσεις:
1. Εξέλιξη πανδημίας: Η ραγδαία εξάπλωσης της Ομικρον επιβεβαιώνει αναλυτές και οικονομολόγους ότι η πανδημία εξακολουθεί να αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία, ενώ πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι δεν έχει ακόμα φανεί φως στην άκρη του τούνελ που θα αλλάξει την ψυχολογία και τη διάθεση σε ολόκληρη την οικουμένη.
2. Ανάπτυξη: Στο 4,5% τοποθετείται ο πήχης της ανάπτυξης για το 2022, ωστόσο αν υπάρξουν εκτεταμένα περιοριστικά μέτρα στην οικονομία για την αναχαίτιση των μολύνσεων από το στέλεχος της Ομικρον, που είναι ένα πιθανό σενάριο, οι εκτιμήσεις για τον στόχο της ανάκαμψης θα αναθεωρηθούν επί τα χείρω. Η δυσμενέστερη εκδοχή του προϋπολογισμού που συνδέεται με τους κινδύνους της πανδημίας και την ενεργειακή ακρίβεια κατεβάζει μία μονάδα κάτω, στο 3,5%, τον ρυθμό μεγέθυνσης για το 2022. Σε ό,τι αφορά το 2021 ο ακριβής ρυθμός για το σύνολο του έτους θα κλειδώσει τον Μάρτιο με την ανακοίνωση από την ΕΛΣΤΑΤ των στοιχείων για την πορεία της οικονομίας το τέταρτο τρίμηνο. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου εκφράζουν αισιοδοξία ότι η τάση, παρά την πληθωριστική καταιγίδα που πυροδοτούν οι απότομες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και στα είδη διατροφής, θα παραμείνει ανοδική, με το ΑΕΠ να προσπερνά την πρόβλεψη του προϋπολογισμού για αύξηση 6,9% το 2021. Σημειώνεται ότι η εκτίμηση της Κομισιόν είναι για ανάπτυξη 7,1% και της Τραπέζης της Ελλάδος για 8%.
3. Έξοδος από ενισχυμένη εποπτεία: Ο κυβερνητικός στόχος είναι για απαγκίστρωση από την ενισχυμένη εποπτεία με την αξιολόγηση του Ιουνίου που θα ξεκλειδώσει διπλή δόση από ANFA’s για την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι μεταμνημονιακές μεταρρυθμίσεις θα έχουν παραδοθεί μέχρι εκείνη την ημερομηνία. Διαφορετικά θα υπάρξει παράταση της ενισχυμένης εποπτείας μέχρι τον Οκτώβριο.
4. Ταμείο Ανάκαμψης – ΠΔΕ -ΕΣΠΑ: Κονδύλια άνω των 18 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμάται ότι θα διοχετευθούν φέτος στην οικονομία και θα κρίνουν το στοίχημα για αύξηση των επενδύσεων κατά 21,9%. Οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις θα ανέλθουν σε 7,8 δισ. ευρώ -εκ των οποίων τα 6,5 δισ. ευρώ θα έρθουν από κοινοτικούς πόρους και 1,3 δισ. ευρώ από εθνικούς- ενώ σε αυτόν τον λογαριασμό θα πρέπει να προστεθούν και τα 3,5 δισ. ευρώ που αποτελούν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τα οποία η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει τάχιστα. Αλλα 3,1 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα πέσουν στην οικονομία μέσω του νέου ΕΣΠΑ και θα αρχίσουν να εκταμιεύονται το πρώτο τετράμηνο του 2022 δίνοντας προτεραιότητα στις πράσινες επενδύσεις. Σε ό,τι αφορά τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι μέσα στο πρώτο δίμηνο του έτους θα τρέξουν οι προκηρύξεις για τρία μεγάλα έργα που αφορούν τον τουρισμό, την ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων και ειδικά προγράμματα για τον αγροτικό τομέα, έτσι ώστε μέχρι το τέλος Μαρτίου να ξεκινήσουν οι πρώτες εκταμιεύσεις για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων των επιχειρήσεων. Τον Μάρτιο του 2022 αναμένεται να εκταμιευτεί η πρώτη δόση ύψους 3,9 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μετά τις προκαταβολές του καλοκαιριού.
