Βαρύ κλίμα και ψυχολογία ανασφάλειας και φόβου στα νοικοκυριά και τους εργαζόμενους λόγω της έξαρσης της πανδημίας του κορονοϊού και της ακρίβειας καταγράφουν οι πρόσφατες έρευνες του ΙΟΒΕ και του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ.
Πάνω από το 50% των νοικοκυριών δεν βλέπουν φως στον χρονικό ορίζοντα των επόμενων 12 μηνών και μάλιστα οι προσδοκίες για την εξέλιξη της οικονομικής τους κατάστασης επιδεινώθηκαν αισθητά τον Οκτώβριο για πέμπτο συνεχή μήνα, αναδεικνύοντας τους Έλληνες καταναλωτές ως τους πλέον απαισιόδοξους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η υποχώρηση της εμπιστοσύνης αποτελεί πρόδρομο δείκτη για την συγκράτησης των δαπανών για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών το επόμενο διάστημα με την συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών να μην προτίθεται να ξοδέψει χρήματα για να αποκτήσει διαρκή αγαθά όπως έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές κ.α ενώ ένα μικρό ποσοστό προτίθεται να αγοράσει αυτοκίνητο, ακίνητο η να προχωρήσει σε ανακαίνιση κατοικιών.
Την ίδια ώρα περισσότεροι από 8 στους δέκα εργαζόμενους εκτιμούν ότι οι επιβαρύνσεις από το κύμα των ανατιμήσεων θα είναι μεγάλες η πολύ μεγάλες και για τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα δυσβάσταχτες.
Τα στοιχεία της έρευνας του ΙΟΒΕ
Αναλυτικότερα τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας του ΙΟΒΕ για την καταναλωτική εμπιστοσύνη των νοικοκυριών συνοψίζονται στα εξής:
- Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε αισθητά τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις -44,7 (από -38,3) μονάδες, επίπεδο ελαφρώς υψηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-45,5 μονάδες) Η επιδείνωση των προσδοκιών αποδίδεται στην αναζωπύρωση της πανδημίας σε συνδυασμό με τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού και τον αρνητικό αντίχτυπο που έχει η εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων για τους μη εμβολιασμένους σε ένα τμήμα των νοικοκυριών καθώς και στο κύμα ανατιμήσεων στην αγορά
- Οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ με διαφορά από τους υπόλοιπους. Ακολουθούν η Βουλγαρία και η Σλοβενία ενώ στην τέταρτη και πέμπτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Κύπρου και της Σλοβακίας. Στις χαμηλότερες θέσεις βρέθηκαν εκ νέου η Μάλτα και η Δανία όπου καταγράφεται μικρή αισιοδοξία από τους καταναλωτές ενώ ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ήταν θετικός στην Σουηδία, στη Φιλανδία και στην Ιρλανδία
- Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες επιδεινώθηκαν σημαντικά τον Οκτώβριο με το 54% των νοικοκυριών από 48% τον Σεπτέμβριο να αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 8% προβλέπει μικρή βελτίωση.
- Το 60% των καταναλωτών (από 61%) προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 18% το οποίο αναμένει σταθερότητα.
- Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) εξασθένησε αισθητά. Το 58% των καταναλωτών (από 52%) προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 9% (από 8%) αναμένει το αντίθετο.
- Μικρή βελτίωση παρουσίασε τον Οκτώβριο η πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου εντός των επόμενων 12 μηνών με το 94,1% (από 94,4%) των καταναλωτών να δηλώνει ότι δεν είναι πιθανό να αγοράσει αυτοκίνητο εντός του προσεχούς 12μήνου.
- Αισθητή βελτίωση σημειώθηκε τον Οκτώβριο σε σχέση με τον Ιούλιο στην πρόθεση για αγορά ή κατασκευή κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών Το 5,2% (από μόλις 1,8%) των νοικοκυριών δηλώνει ότι ίσως να προβεί σε αγορά ή κατασκευή κατοικίας τον επόμενο χρόνο.
- Οριακή βελτίωση καταγράφηκε στη πρόθεση πραγματοποίησης σημαντικών δαπανών για βελτίωση/ανανέωση της κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών Το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι είναι αρκετά ή πολύ πιθανό να πραγματοποιήσει σημαντικές δαπάνες αυτού του είδους εντός ενός έτους ενισχύθηκε στο 13,0% (από 10,4%).
Πολύ μεγάλη ή μεγάλη η επιβάρυνση του νοικοκυριού λένε οι εργαζόμενοι
Από την έρευνα της ΓΣΕΕ σε συνεργασία με την εταιρεία Alco για τις επιπτώσεις της ακρίβειας στις αποδοχές των εργαζομένων προκύπτει ότι το 82% των εργαζομένων, δηλώνει ότι η μηνιαία επιβάρυνση του νοικοκυριού τους από τις αυξήσεις στις τιμές αναμένεται να είναι «Πολύ μεγάλη» ή «Μεγάλη» με μόλις το 14% να την εκτιμά ως «Μικρή» ή «Πολύ μικρή»
Οι εκτιμήσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με το ύψος των μισθών. Το 100% των εργαζομένων με μηνιαία αμοιβή έως 500 ευρώ δηλώνουν ότι αναμένουν πολύ μεγάλη επιβάρυνσή, με μηνιαία αμοιβή από 1500 ευρώ και πάνω, το 19% αναμένει πολύ μεγάλη επιβάρυνση και το 54% μεγάλη επιβάρυνση.
Ως το αποτελεσματικότερο μέτρο για την προστασία του βιοτικού τους επιπέδου από τις ανατιμήσεις το 48% θεωρεί την αύξηση του μισθού και του κατώτατου μισθού, το 43% την μείωση των ειδικών φόρων και φόρων κατανάλωσης και μόλις το 3% επιλέγει τη λύση των επιδομάτων.
Η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα δηλώνουν απαισιόδοξοι για την εξέλιξη των αμοιβών τους σε ποσοστό 61% σε σχέση με το 49% που κατέγραψε η προηγούμενη μέτρηση.
