Η συνολική μας αξιολόγηση είναι ότι το πρόγραμμα παραμένει σε γενικές γραμμές σε καλό δρόμο. Όλα τα ποσοτικά κριτήρια που είχαν τεθεί για το τέλος Σεπτεμβρίου πληρούνται. Παρά τις προκλήσεις που παραμένουν, σημαντική πρόοδος έχει συντελεστεί κυρίως όσον αφορά στη δημοσιονομική προσαρμογή.
Όσον αφορά στις προοπτικές, αναμένεται ότι η κατάσταση της οικονομίας θα αρχίσει να αναστρέφεται εντός το 2011. Οι πληθωριστικές πιέσεις από τιμές και μισθολογικό κόστος αρχίζουν να μετριάζονται θέτοντας τις βάσεις για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Όσον αφορά στο δημοσιονομικό τομέα, η μείωση του ελλείμματος κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες είναι μεγαλύτερη από τον αρχικά επιδιωκόμενο στόχο. Ταυτόχρονα, η ασθενέστερη από την προβλεπόμενη είσπραξη εσόδων και η πρόσφατη αναθεώρηση των δημοσιονομικών στοιχείων του 2009, σημαίνουν ότι θα χρειαστεί περαιτέρω προσπάθεια προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για ένα έλλειμμα 7,5% του ΑΕΠ το 2011, γεγονός το οποίο επαναβεβαιώθηκε από την κυβέρνηση. Συμφωνήθηκαν νέα μέτρα για την διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την εξάλειψη της σπατάλης από την πλευρά των δαπανών, ιδιαίτερα στους τομείς:
* Δαπάνες Υγείας, που είναι αποτελεσματικές σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης.
* Δημόσιες επιχειρήσεις, πολλές των οποίων αποτελούν δυσβάσταχτο βάρος για την οικονομία με πολυετείς ζημίες για τον Έλληνα φορολογούμενο.
* Φορολογική διοίκηση η οποία τώρα θέτει σε εφαρμογή μέσα που ενισχύουν την φορολογική συμμόρφωση και δικαιοσύνη.
Η δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης συνεχίζει να αποσκοπεί στην μείωση του ελλείμματος κάτω του 3% του ΑΕΠ του 2014. Το σχέδιο μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής της κυβέρνησης, το οποίο θα συζητηθεί κατά την επόμενη αξιολόγηση θα προσδιορίζει τα χρονικά όρια δράσης για καίριες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για να επιτευχθεί η υπολειπόμενη δημοσιονομική προσαρμογή, και τούτο με ένα κοινωνικά ισορροπημένο τρόπο.
Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, το πρόγραμμα υπήρξε αποτελεσματικό στο να στηρίξει την σταθερότητα. Η ενεργοποίηση της επέκτασης κατά 25 δις ευρώ του κυβερνητικού προγράμματος εγγύησης των τραπεζικών ομολόγων, που εγκρίθηκε τον Αύγουστο, θα συμβάλλει στην στήριξη της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών. Μερικές ιδιωτικές τράπεζες κατάφεραν πρόσφατα με σχετική επιτυχία να αυξήσουν την χρηματοδότηση τους και να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές. Παρόλο που το τραπεζικό σύστημα παραμένει υπό πίεση, τα κεφάλαια είναι επαρκή και όπως προβλέπεται στο πρόγραμμα το Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας είναι τώρα διαθέσιμο να παρέχει στήριξη εάν υπάρξει ανάγκη. Η κυβέρνηση έχει εξετάσει διάφορες επιλογές για τις τράπεζες υπό τον έλεγχό της και επινόησε ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης της σταθερότητας και της αποτελεσματικότητας των τραπεζών.
Χρειάζονται διαρθρωτικές αλλαγές για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, την αναζωογόνηση της παραγωγής και την αύξηση της απασχόλησης. Παρά την σημαντική πρόοδο που επετεύχθη ως σήμερα σε τομείς μεταρρυθμίσεων, με κεντρικό σημείο αναφοράς την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, το πρόγραμμα έχει φτάσει σε κρίσιμη καμπή. Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για να μετατρέψουν την Ελλάδα σε μία δυναμική και εξαγωγική οικονομία απαιτούν επιδέξιο σχεδιασμό και πολιτική βούληση προκειμένου να ξεπεραστούν εδραιωμένα συμφέροντα. Η τωρινή πρόκληση είναι να εφαρμοστεί ένα φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα για αυτές τις επόμενες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες μεταξύ των άλλων αφορούν:
* Ευθυγράμμιση των μισθών με την παραγωγικότητα στον επίπεδο της επιχείρησης, επίσης μέσω μεταρρύθμισης των συστημάτων συλλογικών διαπραγματεύσεων και διαιτησίας.
* Άνοιγμα της πρόσβασης σε υπηρεσίες, εμπόριο και επαγγέλματα.
* Ξεκλείδωμα του δυναμικού της ελληνικής βιομηχανίας μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας και των φραγμών εισόδου στην αγορά.
Περιληπτικά: Οι μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για να επιστρέψει η Ελλάδα σε αυτοδύναμους ρυθμούς ανάπτυξης είναι σε εξέλιξη όμως οι μέχρι σήμερα εξελίξεις αποκαλύπτουν ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν τα διαρθρωτικά θέματα προκειμένου η προσαρμογή να γίνει βιώσιμη.
Επόμενα βήματα: Η έγκριση των συμπερασμάτων της δεύτερης αξιολόγησης θα επιτρέψει την εκταμίευση εννέα δισ. ευρώ (6,5 δισ. ευρώ από τις χώρες της ευρωζώνης και 2,5 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ). Η επόμενη αποστολή έχει προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο του 2011.
