Πέντε εστίες κινδύνου για την οικονομία το 2022 με επίκεντρο την αβεβαιότητα για την εξέλιξη της πανδημίας και την κλιματική κρίση καταγράφει το οικονομικό επιτελείο στο σχέδιο προϋπολογισμού που απέστειλε στη Κομισιόν και δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «οι δύο μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις θολώνουν τις προοπτικές ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, είναι η πανδημία και η κλιματική κρίση. Η πανδημία παραμένει απειλητική λόγω της αβέβαιης εξέλιξης του ιού και των μεταλλάξεων του, καθώς μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή νέων περιοριστικών μέτρων σε πολλές χώρες, ειδικά στις αναδυόμενες οικονομίες. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με την πιθανότητα μόνιμου αντίκτυπου που προκαλείται από την πανδημία στην παραγωγικότητα, τη συσσώρευση κεφαλαίου και την απασχόληση (“επιπτώσεις ουλών”). Αυτοί οι κίνδυνοι υποστηρίζονται από διαταραχές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και αυξανόμενες μακροοικονομικές ανισορροπίες»
Η δεύτερη μεγάλη εξωγενής απειλή για την ανάκαμψη της οικονομίας προέρχεται από κλιματικούς παράγοντες. Στο σχέδιο σημειώνεται η αρνητική επίδραση στην ελληνική οικονομία από την αυξανόμενη συχνότητα φυσικών καταστροφών που διογκώνει το οικονομικό και δημοσιονομικό κόστος όπως συνέβη με τις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2021) και υπονομεύει τη διατήρηση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ και την ενίσχυση του τουρισμού.
Ανησυχίες προκαλεί και το ενδεχόμενο μόνιμων πληθωριστικών πιέσεων που θα οδηγούσαν σε περιορισμό της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής για την αναθέρμανση της οικονομίας αν και η εκτίμηση είναι ότι η άνοδος του πληθωρισμού θα είναι προσωρινή.
Οι ενδογενείς κινδύνους για τις οικονομικές προοπτικές σχετίζονται με την έγκαιρη εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και την κληρονομιά της κρίσης της πανδημίας, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει υστέρηση ή ουλές στον παραγωγικό ιστό και στην αγορά εργασίας μετά τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων στήριξης. Επιπρόσθετα ρίσκα συνιστούν οι γεωπολιτικές εντάσεις και η πιθανή επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης με την αύξηση των ροών στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
Συμπερασματικά στο σχέδιο του προϋπολογισμού επισημαίνεται ότι «οι παραπάνω κυρίως εξωγενείς κίνδυνοι δημιουργούν ένα εξαιρετικά αβέβαιο περιβάλλον για τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις, καθώς οι αλλαγές στις συγκεκριμένες εξωτερικές παραδοχές έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο αποτέλεσμα της διαδικασίας πρόβλεψης»
Το 2022 έτος επιστροφής στην κανονικότητα
Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο το 2022 αναμένεται να είναι ένα έτος επιστροφής στην κανονικότητα. Οι απώλειες του ΑΕΠ που προκλήθηκαν από την πανδημία του 2020 αναμένεται να καλυφθούν έως το τέταρτο τρίμηνο του 2022, οδηγώντας σε ετήσιο επίπεδο πραγματικού ΑΕΠ που υπερβαίνει το αντίστοιχο του 2019 κατά 1,7%.
Βασικός παράγοντας για την αύξηση της παραγωγής και την μεγέθυνση του ΑΕΠ είναι το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας που εκτιμάται ότι θα δώσει άμεση ώθηση 2,9 ποσοστιαίων μονάδων στην ανάπτυξη το 2022 συμβάλλοντας στη μείωση του μακροπρόθεσμου επενδυτικού χάσματος και ανοίγοντας το δρόμο για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.
Ένας άλλος παράγοντας αύξησης της ανάπτυξης για το 2022 είναι η εφαρμογή ορισμένων μόνιμων μέτρων όπως η μείωση του συντελεστή φόρου εισοδήματος εταιρειών από 24% σε 22%, η παροχή κινήτρων για συνδυασμούς επιχειρήσεων πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η εισαγωγή φορολογικών κινήτρων για τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών, η κατάργηση του φόρου για γονικές παροχές και δωρεές έως 800.000 ευρώ και η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2%
Με βάση τα παραπάνω το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί το επόμενο έτος κατά 4,5% λόγω της σταθερής αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2,9%, της σημαντικής ώθησης των επενδύσεων κατά 23,4% και της περαιτέρω ανάκαμψης των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 21%, υποστηριζόμενη από την ενισχυμένη εξωτερική τουριστική δραστηριότητα. Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης βασίζεται στην αναμενόμενη αύξηση της απασχόλησης κατά 2,7% καθώς και στην αύξηση του ονομαστικού μέσου μισθού κατά 1,1%, η οποία αναμένεται να αυξήσει τις συνολικές αποδοχές των εργαζομένων κατά 4,1% σε ετήσια βάση. Ο ρυθμός πληθωρισμού αναμένεται να είναι θετικός κατά 0,8% το 2022 με αποτέλεσμα να υπάρξει αύξηση κατά 0,2% του πραγματικού μέσου μισθού σε ετήσια βάση.
Στο δημοσιονομικό πεδίο το σχέδιο προβλέπει οριακά υψηλότερο σε σχέση με το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή πρωτογενές έλλειμμα 7,3% του ΑΕΠ για φέτος 7,3% από 7,1% και 1,2% το 2022 από 1,1% ενώ το χρέος της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται στο 197,9% του ΑΕΠ το 2021 και στο 190,4% το 2022 μειωμένο κατά 7,5%.
