Πέντε χρόνια αφότου η Ελλάδα πυροδότησε μια κρίση του κρατικού χρέους που απείλησε την επιβίωση του ευρώ, η χώρα μπορεί και πάλι να προκαλέσει αναταραχή στους νομισματικούς εταίρους της αν οι Έλληνες χρειαστεί να εκλέξουν τον ερχόμενο μήνα μια νέα κυβέρνηση, αναφέρει σε σχετική ανάλυσή του το πρακτορείο Ρόιτερ.
Τούτη τη φορά ωστόσο, οποιαδήποτε επίπτωση για την ευρωζώνη μπορεί να είναι περισσότερο πολιτική απ’ ό,τι οικονομική. Θα μεταφραζόταν σε μια αυξανόμενη υποστήριξη προς μαχητικά πολιτικά κόμματα μάλλον, παρά σε αύξηση του κόστους δανεισμού.
Αυτό συμβαίνει επειδή σχεδόν το 90% του ελληνικού χρέους κατέχουν τώρα επίσημοι πιστωτές –κυβερνήσεις της ευρωζώνης– και, μετά την αναδιάρθρωση, το 2012, του ελληνικού χρέους που κατείχαν ιδιώτες, ουδείς στην Ελλάδα κάνει λόγο για άλλον ένα γύρο για τον ιδιωτικό τομέα.
«Δεν πιστεύω ούτε στο ελάχιστο ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να προκαλέσει άλλη μια ‘μεγακρίση'”, δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ ο οποίος συμμετείχε στη λήψη οικονομικών αποφάσεων στη διάρκεια της κρίσης του χρέους. “Οτιδήποτε συμβεί τώρα, συνιστά πρωταρχικά ανησυχία για τα υπουργεία Οικονομικών της ευρωζώνης και όχι για τους ιδιώτες επενδυτές».
Αντίθετα απ’ ό,τι το 2010, όταν άρχισε η κρίση, οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης έχουν τώρα την προστασία του ταμείου στήριξης των 500 δισεκ. ευρώ. Οι κυβερνήσεις ανέπτυξαν επίσης στη διάρκεια της κρίσης εργαλεία και διαδικασίες με τα οποία μπορούν πλέον να αντιδρούν στην αναταραχή στις αγορές.
Όμως η μεγαλύτερη άμυνα έναντι οποιασδήποτε μετάδοσης της κρίσης είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία δήλωσε το 2012 πως θα κάνει οτιδήποτε χρειαστεί για να προστατεύσει το ευρώ.
«Το ‘οτιδήποτε χρειαστεί’ του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά ισχυρό. Δεν θα αμφισβητηθεί από τις αγορές, αν κάτι πάει στραβά στην Ελλάδα», λέει ο οικονομολόγος του ING Κάρστεν Μπρζέσκι.
Εντούτοις η αβεβαιότητα μεταξύ των χωρών που μετέχουν μαζί με την Ελλάδα στην ευρωζώνη είναι έντονη επειδή, αν η Αθήνα αναγκαστεί να διεξαγάγει πρόωρες εκλογές, η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά που τάσσεται υπέρ των μεταρρυθμίσεων μπορεί να χάσει από τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, αναφέρει το Ρόιτερ.
Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θέλουν η Ελλάδα, η οποία έχει μόλις αρχίσει να αναπτύσσεται έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης, να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις ώστε η χώρα να μπορέσει τελικά να τις ξεχρεώσει. Όμως, σύμφωνα με το Ρόιτερ, ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο υπόσχεται ότι θα σταματήσει τη δημοσιονομική σταθεροποίηση και θα ανατρέψει μερικές ιδιωτικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις, αλλά έχει επίσης ζητήσει μια παραγραφή χρέους από τους επίσημους δανειστές.
Μια τέτοια παραγραφή θα ήταν απίθανη επειδή οι αξιωματούχοι πιστεύουν πως, τώρα που η Ελλάδα αναπτύσσεται ξανά, μπορεί να αποπληρώσει τα χρέη της. Μια παραγραφή θα έθετε επίσης την ευρωζώνη σε επικίνδυνη θέση έναντι άλλων οφειλετών.
«Αν η ευρωζώνη έλεγε τελικά ΟΚ, η Ελλάδα θα κέρδιζε πολλά, αλλά μετά τι θα κάναμε με τις χώρες με δημόσιο χρέος πάνω από το 100% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος; Η Ιταλία και η Πορτογαλία βρίσκονται πάνω από το 120%. Πώς μπορούμε να περιμένουμε από τους πολίτες τους να το αποπληρώσουν αν χαριστεί στην Ελλάδα; Και πώς μπορούμε να περιμένουμε σε μια τέτοια κατάσταση να πληρώσουν οι χώρες του Τρίτου Κόσμου;», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης.
Ενώ αξιωματούχοι της ΕΕ και οικονομολόγοι πιστεύουν πως τα ριζοσπαστικά συνθήματα του ΣΥΡΙΖΑ ενδέχεται να μετριασθούν αν έρθει στην εξουσία, μια νίκη στην Ελλάδα του κόμματος που τάσσεται κατά της ΕΕ, θα ενίσχυε έτσι κι αλλιώς ομοϊδεάτες ευρωσκεπτικιστές της άκρας αριστεράς και της άκρας δεξιάς σε όλη την Ευρώπη.
«Οι περιφερειακές χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιρλανδία αναπτύσσονται αρκετά γρήγορα, αλλά το ίδιο συμβαίνει στις χώρες αυτές και με τον πολιτικό κίνδυνο», δήλωσε ο Μαρκ Βαλ, επικεφαλής των οικονομολόγων της Ντόιτσε Μπανκ για την περιοχή του ευρώ. «Αυτή είναι πιθανόν μια πλευρά στην οποία θα μπορούσαν να επικεντρώσουν σ’ έναν βαθμό οι αγορές — ποια είναι η πολιτική δέσμευση σε μερικές απ’ αυτές τις περιφερειακές χώρες».
Μια εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να ενισχύσει τη δημοτικότητα εξτρεμιστικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, με αποτέλεσμα πιθανόν κακές επιλογές πολιτικής, λένε οικονομολόγοι.
«Θα μπορούσε να προκαλέσει μια πιο θεμελιώδη συζήτηση για το μίγμα πολιτικής, για το πώς μπορούμε να βγούμε από τη χαμηλή ανάπτυξη κλπ., η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει ένα εκρηκτικό μίγμα», δήλωσε ο Μπρζέσκι του iNG.
Προς το παρόν, τέτοιες ανησυχίες αποτελούν απλώς εικασίες. Πρόωρες εκλογές μπορεί να μην γίνουν στην Ελλάδα, αν ο Σαμαράς πείσει αρκετούς ανεξάρτητους και αντιπολιτευόμενους βουλευτές να ψηφίσουν τον υποψήφιό του στις ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου που θα διεξαχθούν αυτό το μήνα στο κοινοβούλιο.
Και αν γίνουν τον Ιανουάριο εκλογές, αξιωματούχοι και οικονομολόγοι επισημαίνουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ ενδέχεται να μην πάρει αρκετές ψήφους για να κυβερνήσει μόνος και να χρειασθεί να σχηματίσει έναν συνασπισμό ο οποίος μπορεί να μετριάσει τις αξιώσεις του, σημειώνεται στην ανάλυση του Ρόιτερ,
«Στην πολιτική συμπεριφέρεσαι διαφορετικά πριν και μετά τις εκλογές”, δήλωσε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης. “Υπάρχει ένας βαθμός ανησυχίας, αλλά το τι θα συμβεί είναι δύσκολο να το προβλέψει κανείς”.
