Η ακτινογραφία της συμφωνίας με την τρόικα

Εκλεισε χθες ο πιο μακρόσυρτος και επίπονος γύρος διαπραγμάτευσης με την τρόικα και άνοιξε ο δρόμος για την εκταμίευση μιας δόσης που υπολογίζεται συνολικά να φτάσει τα 10 ή τα 11,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις πληροφορίες.

To Eurogroup της 1ης Απριλίου στην Αθήνα, όπως γράφουν σήμερα «Τα Νέα», αναμένεται να εγκρίνει περίπου 8 δισ. ευρώ, που θα εκταμιευθούν πιθανότατα σε δύο δόσεις, ανάλογα με την εκπλήρωση προαπαιτουμένων. Το ΔΝΤ αναμένεται να εκταμιεύσει 1,8 ή 3,6 δισ. ευρώ, τον Απρίλιο.

Οι φτωχότεροι Ελληνες, αυτοί στους οποίους χρωστάει το Δημόσιο και οι πιστωτές της χώρας θα μοιραστούν το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013, που έφτασε τελικά στο εντυπωσιακό ύψος των 2,7 – 3 δισ. ευρώ.

Η σχετική ανακοίνωση από τον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά σηματοδότησε το τέλος της διαπραγμάτευσης των 178 ημερών με την τρόικα, με πρωταγωνιστή τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, που επέτρεψε τελικά στην κυβέρνηση να σημειώσει κάποιες «νίκες», παράλληλα βεβαίως με αντίστοιχους συμβιβασμούς.

ΠΟΥ ΠΑΝΕ ΤΑ ΛΕΦΤΑ. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα, η τελική διανομή του έχει ως εξής:

– Ενα εκατομμύριο Ελληνες θα μοιραστούν περίπου 500 εκατ. ευρώ τον Μάιο, δηλαδή περίπου 500 ευρώ ο καθένας κατά μέσο όρο. Μεταξύ αυτών θα περιλαμβάνονται και περίπου 64.000 ένστολοι με μισθό κάτω από 1.500 ευρώ, οι οποίοι θα μοιραστούν 30 εκατ. ευρώ. Οι υπόλοιποι, χαμηλόμισθοι και συνταξιούχοι θα μοιραστούν 475 εκατ. ευρώ, με βάση κριτήρια ανάλογα αυτών που ισχύουν για τα οικογενειακά επιδόματα.

– Για την ενίσχυση υπηρεσιών που προσφέρονται σε αστέγους, όπως στέγη και τροφή, θα διατεθούν 20 εκατ. ευρώ.

– Για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους εργασίας θα δοθούν 350 εκατ. ευρώ. Η μείωση θα ισχύσει από 1ης Ιουλίου, θα είναι 3,9% επί της συνολικής αμοιβής του εργαζομένου και θα επιμερίζεται μεταξύ εργοδοτών (2,9%) και εργαζομένων (1%). Πρόκειται για σημαντική ελάφρυνση, δεδομένου ότι οι εισφορές συνολικά αντιστοιχούν στο 44% του μισθού του εργαζομένου και θα μειωθούν περίπου στο 40%. Ετσι, για κάθε 100 ευρώ που πλήρωνε ο εργοδότης ως εισφορά θα πληρώνει τώρα 89 ευρώ, ενώ για κάθε 100 ευρώ που πλήρωνε ο εργαζόμενος θα πληρώνει 94 ευρώ.

– Ενα δισ. ευρώ θα δοθεί για την εξόφληση παλαιών ληξιπρόθεσμων οφειλών, επιπλέον εκείνων που είχαν προβλεφθεί από το πρόγραμμα, ώστε συνολικά να πέσουν στην αγορά 2,8 δισ. ευρώ. Αυτό εξυπηρετεί τον αναπτυξιακό στόχο που επεδίωκε η τρόικα.

– Άλλο ένα δισ. ευρώ θα διατεθεί για την αποπληρωμή του χρέους.

ΟΙ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ. Απέμεναν, όμως, χθες τα ξημερώματα ακόμη δύο θέματα στα οποία είχε σκαλώσει η διαπραγμάτευση: οι ομαδικές απολύσεις, για τις οποίες η τρόικα ήθελε νομοθέτηση τον Ιούλιο, και οι απολύσεις στον δημόσιο τομέα για τις οποίες ήθελε δεσμευτικό στόχο για το 2014. Τελικά, για τις ομαδικές απολύσεις συμφωνήθηκε μια δοκιμαστική περίοδος έως τον Οκτώβριο, ενώ για τις απολύσεις στον δημόσιο τομέα το 2015 η κυβέρνηση δέχθηκε να δώσει κάποια στιγμή ενδεικτικά νούμερα, με βάση τις παραπομπές στο πειθαρχικό, τα πλαστά πιστοποιητικά κ.ά., χωρίς όμως σύνδεση με την κινητικότητα.
Ανάλογος συμβιβασμός με μεταβατική περίοδο υπήρξε για τα φάρμακα, ενώ για το φρέσκο γάλα η απόφαση στηρίχθηκε στην πρόταση Χατζηδάκη για πλήρη απελευθέρωση.

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ. Η ανακοίνωση της συμφωνίας συνοδεύτηκε από θετική ανταπόκριση των αγορών, καθώς τα spread των ελληνικών δεκαετών ομολόγων έπεσαν κατά 23 μονάδες στις 524 μονάδες βάσεις, ενώ σε δημοπρασία που διενήργησε το Δημόσιο για έντοκα γραμμάτια τρίμηνης διάρκειας 2,379 δισ. ευρώ το επιτόκιο υποχώρησε στο 3,1% έναντι 3,6% στην προηγούμενη δημοπρασία.
Η κυβέρνηση ετοιμάζεται τώρα για το επόμενο βήμα, την έξοδο στις αγορές. Την Παρασκευή ή το αργότερο τη Δευτέρα αναμένεται να ανακοινώσει τη νέα αξιολόγησή της η Standard & Poor’s και θα ακολουθήσει στις 4 Απριλίου η Moody’s. Εφόσον δοθεί στη συνέχεια και η έγκριση της δόσης από το ΔΝΤ, είναι πολύ πιθανό να αποφασιστεί η πολυαναμενόμενη έξοδος στις αγορές για ποσό 1,5 – 2,5 δισ. ευρώ.

Φάρμακα
Τρίμηνη δοκιμή για τα χωρίς συνταγή
Μόνο από τα φαρμακεία θα πωλούνται τελικά τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, καθώς η τρόικα έκανε δεκτή την πρόταση της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Ανάπτυξης, αποφασίστηκε ότι θα υπάρξει απελευθέρωση του περιθωρίου κέρδους των φαρμακοποιών – σε ό,τι αφορά τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα – το οποίο σήμερα περιορίζεται διά νόμου στο 33%. Παράλληλα, για τα φάρμακα αυτά θα ισχύσει έως και το 2016 ως ανώτατη τιμή αυτή που σήμερα ορίζει το υπουργείο Υγείας στο δελτίο τιμών φαρμάκων.

Το πλαίσιο αυτό θα ισχύσει δοκιμαστικά για τρεις μήνες και στη συνέχεια θα επανεξεταστεί σχετικά με τα αποτελέσματά του αναφορικά με την επίπτωση στις τιμές και με το αν έχει οδηγήσει σε μειώσεις. Εάν δεν υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, τότε η κυβέρνηση θα επανέλθει και θα επανεξετάσει το θέμα και ενδέχεται να προχωρήσει σε νέες παρεμβάσεις. Μάλιστα το υπουργείο Υγείας θα εγκαταστήσει σύστημα παρακολούθησης των τιμών των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων ώστε να ελέγχει την αποδοτικότητα των παρεμβάσεων. Αναφορικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των φαρμακειών παραμένει το δικαίωμα να διατηρούν φαρμακεία μόνο οι φαρμακοποιοί. Ωστόσο, στο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται αλλαγές ως προς τα ποσοστά συνιδιοκτησίας που μπορούν να έχουν οι φαρμακοποιοί.

Βιβλία
Απελευθέρωση πλην λογοτεχνικών
Απελευθέρωση στις τιμές των μη λογοτεχνικών βιβλίων συμφώνησε τελικά η τρόικα, υιοθετώντας την πρόταση της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα για τα ξενόγλωσσα βιβλία, τα σχολικά βοηθήματα αλλά και για κάθε μη λογοτεχνικό βιβλίο άμεσα απελευθερώνονται οι τιμές. Για δε τα λογοτεχνικά βιβλία αποφασίστηκε να διατηρηθεί η καθορισμένη μέγιστη έκπτωση του 10% στην τιμή των νέων βιβλίων, μόνο όμως για την πρώτη τους έκδοση. Στο μέτρο αυτό είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους οι εκδότες και οι συγγραφείς.

Ψωμί
Πώληση με το ζύγι
Ψωμί με το ζύγι θα αγοράζουν σύντομα οι έλληνες καταναλωτές, καθώς το υπουργείο Ανάπτυξης θα προχωρήσει σε αλλαγή του ισχύοντος καθεστώτος με βάση την πρόταση του ΟΟΣΑ και τη σύμφωνη γνώμη της τρόικας. Παράλληλα, σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης, δεν πρόκειται να προχωρήσει σε καμία αλλαγή αναφορικά με την ονομασία των καταστημάτων, διατηρώντας το ισχύον πλαίσιο που θέτει περιορισμούς στο ποιο κατάστημα μπορεί να ονομάζεται αρτοποιείο και ποιο όχι. Πάντως οι εκπρόσωποι των αρτοποιών έχουν εκφράσει αντιρρήσεις για την εφαρμογή του μέτρου αυτού, υποστηρίζοντας ότι δεν θα έχει καμία επίδραση στις τιμές των προϊόντων.

Εργασια
Τι αλλάζει σε εισφορές και τριετίες
Μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9%, διατήρηση του σημερινού καθεστώτος στις ομαδικές απολύσεις τουλάχιστον ώς τον Οκτώβριο και μείωση κατά 50% των μισθολογικών ωριμάσεων για τους μακροχρόνια ανέργους προβλέπει η συμφωνία για τα εργασιακά, για την οποία το υπουργείο Εργασίας εξέφραζε χθες την ικανοποίησή του σημειώνοντας ότι τηρήθηκαν οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης.
Ειδικότερα:
– Το ισχύον καθεστώς για τις ομαδικές απολύσεις παραμένει για μια μεταβατική περίοδο, έως τον ερχόμενο Οκτώβριο, ώστε να δοθεί χρόνος για να δοκιμαστεί το μοντέλο στο οποίο συμφώνησαν οι κοινωνικοί εταίροι. Αυτό σημαίνει ότι η έγκριση ή μη των ομαδικών απολύσεων ανατίθεται στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, στο οποίο προεδρεύει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου.

– H μείωση των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνει εφάπαξ από τον ερχόμενο Ιούλιο και θα κατανεμηθεί κατά 2,9 ποσοστιαίες μονάδες στις ασφαλιστικές εισφορές των εργοδοτών και κατά μία μονάδα στις εισφορές των εργαζομένων, ενώ θα μειωθούν κατά μία ακόμη μονάδα από το 2016. Το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι η μείωση των εισφορών θα ανακουφίσει τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις μικρές και τις μεσαίες και θα δημιουργήσει τουλάχιστον 30.000 νέες θέσεις εργασίας.

– Αλλάζει το καθεστώς για τους μακροχρόνια ανέργους με μείωση των μισθολογικών ωριμάσεών τους κατά 50%, ώστε να έχουν οι επιχειρήσεις κίνητρο για προσλήψεις από ανέργους αυτής της κατηγορίας.

Γάλα
Ελεύθερη η διάρκεια ζωής
Ανατροπές στην αγορά του παστεριωμένου γάλακτος φέρνει η συμφωνία μεταξύ υπουργείου Ανάπτυξης και τρόικας καθώς απελευθερώνεται η διάρκεια ζωής του από τις πέντε ημέρες που είναι σήμερα. Η αλλαγή αυτή είχε δημιουργήσει ένταση μεταξύ των υπουργείων Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ την αντίθεσή τους έχουν εκφράσει και οι αγελαδοτρόφοι.

Συγκεκριμένα αποφασίστηκε ότι για το γάλα εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που προβλέπουν ότι κάθε γαλακτοβιομηχανία θα μπορεί να παράγει παστεριωμένο γάλα του οποίου η διάρκεια ζωής θα καθορίζεται με ευθύνη της ίδιας, βάσει της τεχνολογίας που χρησιμοποιεί στο στάδιο της παστερίωσης.
Σήμερα, σε άλλες χώρες της ΕΕ η διάρκεια ζωής του γάλακτος φτάνει έως και τις 11-12 ημέρες. Επιπλέον θεσμοθετείται μια νέα κατηγορία που θα ονομάζεται «γάλα ημέρας» και θα έχει διάρκεια ζωής συνολικά τρεις ημέρες, από τη συλλογή, την παστερίωση έως και την κατανάλωση. Το γάλα αυτό θα φέρει και την ένδειξη «γάλα ημέρας». Αναφορικά με την ένδειξη «φρέσκο», που σήμερα η ισχύουσα νομοθεσία έδινε το δικαίωμα στις γαλακτοβιομηχανίες να τη χρησιμοποιούν για το γάλα των πέντε ημερών, δεν θα υπάρχει αναφορά στη νέα διάταξη που θα φέρει στη Βουλή το υπουργείο Ανάπτυξης, ωστόσο δεν θα απαγορεύεται η χρήση της από όποιον θέλει να το αναγράφει στη συσκευασία του προϊόντος του.

Φόροι
Μειώνονται τα πρόστιμα
Στα 250 και 500 ευρώ, από 1.000 και 2.500 ευρώ αντίστοιχα, προσγειώνονται τα πρόστιμα της Εφορίας για φορολογικές παραβάσεις όπως για παράδειγμα μη έκδοση αποδείξεων ή μη υποβολή δηλώσεων.
Οι λεπτομέρειες για τις αλλαγές σε πρόστιμα και φόρο υπεραξίας αναμένεται να διευθετηθούν σήμερα σε τηλεδιάσκεψη ανάμεσα σε αρμόδιους παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών και στα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας.

Παρότι η τρόικα αρχικά δεν ήθελε να συζητήσει καν το ενδεχόμενο να μειωθούν έως και κατά 80% τα πρόστιμα για φορολογικές παραβάσεις, τελικά φαίνεται να αποδέχθηκε τις ελληνικές θέσεις, κάτι που δεν μπορεί να θεωρηθεί 100% οριστικό πριν κλείσουν και οι εκκρεμότητες στον φόρο υπεραξίας ακινήτων, ο οποίος επίσης είχε εγείρει σοβαρές ενστάσεις από την τρόικα.

Φόρος υπεραξίας. Μέχρι σήμερα η τρόικα επιμένει να μην υπάρχει αποπληθωρισμός των τιμών μεταβίβασης των ακινήτων (για την ακρίβεια να πληθωρίζεται η τιμή πώλησης και να αποπληθωρίζεται η υπεραξία) ενώ δεν αποδέχεται την εξαίρεση από τον φόρο υπεραξίας για όσους ιδιοκτήτες μεταβιβάζουν ακίνητο το οποίο έχουν διακρατήσει για διάστημα μεγαλύτερο των 25 ετών. Η συμβιβαστική πρόταση προβλέπει ότι θα εξαιρούνται του φόρου ακίνητα τα οποία έχουν αποκτηθεί πριν από το 1994.

Δημόσιο
Χωρίς ποσοτικό στόχο για τις απολύσεις
Φρένο στην υποχρέωση για συγκεκριμένο ποσοτικό στόχο απολύσεων το 2015 μπήκε τελικώς με την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Δεν αποφεύχθηκαν ωστόσο οι αναφορές – έστω και χωρίς αριθμό – για απομακρύνσεις δημοσίων υπαλλήλων.

Αυτές θα προκύψουν σύμφωνα με όσα συμφωνήθηκαν από επίορκους υπαλλήλους, που θα απομακρυνθούν μετά την εκδίκαση των υποθέσεών τους από τα πειθαρχικά συμβούλια, από όσους εντοπιστούν να έχουν διοριστεί με πλαστά δικαιολογητικά, καθώς και από συμβασιούχους η μονιμοποίηση των οποίων έγινε με παράτυπο τρόπο.

Μία τέταρτη δεξαμενή απομακρύνσεων θα προκύψει και από το λουκέτο σε μικρά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου καθώς και από τη μείωση προσωπικού σε μεγαλύτερους φορείς.

Σε κάθε περίπτωση, η ηγεσία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης εμφανιζόταν πλήρως ικανοποιημένη από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων καθώς δεν συνδέθηκε η κινητικότητα δημοσίων υπαλλήλων που προωθείται με συγκεκριμένο αριθμό αποχωρήσεων ορισμένων από αυτούς.

«Δεν θα υπάρξουν αναγκαστικές αποχωρήσεις υπαλλήλων το 2015» σημείωναν στελέχη του υπουργείου, υποστηρίζοντας πως ούτως ή άλλως επίορκοι και όσοι διορίστηκαν με παράνομες διαδικασίες πρέπει να αποχωρούν από το Δημόσιο.