Στην αύξηση των εσόδων κατά 2,42 δισ. ευρώ και στη μείωση των δαπανών κατά 3,123 δισ. ευρώ στηρίζονται οι στόχοι του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2014 που προβλέπει τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 2,8 δισ. ευρώ.
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για δεύτερο συνεχόμενο έτος το 2014 (πλεόνασμα 340 εκατ. ευρώ προβλέπεται για φέτος) σε συνδυασμό με την επαναφορά τής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (0,6%), την προβλεπόμενη μικρή μείωση της ανεργίας και την οριακή αποκλιμάκωση του Δημόσιου Χρέους, αποτελούν σύμφωνα με την κυβέρνηση τις «πρώτες θετικές ενδείξεις το 2013» για την ελληνική οικονομία ύστερα από τις μεγάλες θυσίες που υπέστη η ελληνική κοινωνία, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα κατά την παρουσίαση του προσχεδίου του προϋπολογισμού.
Ειδικότερα, το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει σημαντική αύξηση των καθαρών εσόδων κατά 4,6% τα οποία εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν σε 54,546 δισ. ευρώ, έναντι 52,126 δισ. ευρώ φέτος. Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, τα οποία δεν περιλαμβάνουν τα έσοδα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,554 δισ. ευρώ και να διαμορφωθούν σε 49,544 δισ. ευρώ, ενώ τα τακτικά έσοδα που αφορούν κυρίως τα έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους θα σημειώσουν αύξηση 2,422 δισ. ευρώ και θα διαμορφωθούν στα 48,728 δισ. ευρώ. Η αύξηση αυτή αναμένεται να προέλθει από την αύξηση κατά 2,163 δισ. ευρώ των εσόδων από τους άμεσους φόρους τα οποία αναμένεται να ανέλθουν σε 21,335 δισ. ευρώ. Τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους προβλέπεται να παρουσιάσουν εκ νέου μείωση και να διαμορφωθούν στα 24,529 δισ. ευρώ (- 99 εκατ. ευρώ).
Σημειώνεται ότι σημαντική συμβολή στην αύξηση των εσόδων από τους άμεσους φόρους θα έχουν οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος που ισχύσουν για τα φετινά εισοδήματα και οι οποίες αναμένεται να εμφανίσουν αυξημένες εισπράξεις με την εκκαθάριση των δηλώσεων το 2014 (νέος τρόπος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, ενοικίων, περιορισμός φοροαπαλλαγών κα).
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού η αύξηση των εσόδων θα προέλθει από:
– Τις εκτιμήσεις για σταδιακή αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης (tax compliance) καθώς και τις εκτιμήσεις της φορολογικής διοίκησης για την απόδοση συγκεκριμένων δράσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων των τελευταίων ετών για την είσπραξη ληξιπροθέσμων οφειλών και καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
– Τις ευνοϊκότερες προβλέψεις συγκεκριμένων μακροοικονομικών μεγεθών (πχ ιδιωτική κατανάλωση) και την επαναφορά της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς που θα επηρεάσουν θετικά τα έσοδα από τον ΦΠΑ.
Ισοσκελισμένα τα έσοδα του 2013
Σε ότι αφορά την απόκλιση ύψους 805 εκατ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα εμφανίσουν σε ταμειακή βάση οι εισπράξεις των εσόδων το 2013 από τον στόχο του προϋπολογισμού αυτές προβλέπεται να υπερκαλυφθούν (σε δημοσιονομική βάση) από τις εξής πηγές:
– Την τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων που θα εισπραχθεί τον Ιανουάριο 2014, λόγω της παράτασης που είχε δοθεί στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, ύψους περίπου 100 εκατ. ευρώ.
– Τις εισπράξεις των φόρων περιουσίας (ΦΑΠ 2013) και των φόρων περιουσίας παρελθόντων οικονομικών ετών (ΦΑΠ 2011 και 2012) τους δύο πρώτους μήνες του 2014, καθώς δόθηκε η δυνατότητα αποπληρωμής των φόρων αυτών σε δόσεις που ολοκληρώνονται τον Φεβρουάριο 2014, ύψους περίπου 350 εκατ. ευρώ.
– Τις εισπράξεις του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων (ΕΕΤΑ 2013) μέχρι και τον Μάρτιο 2014, ύψους περίπου 180 εκατ. ευρώ.
– Την απόδοση από την Τράπεζα της Ελλάδος στο Ελληνικό Δημόσιο του εναπομένοντος υπολοίπου κερδών της για τη χρήση 2013, με την καταβολή μερίσματος 480 εκατ. ευρώ.
Έτσι, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, τα έσοδα (σε δημοσιονομική βάση) κινούνται στο πλαίσιο των στόχων που είχαν τεθεί, γεγονός που συμβαίνει για πρώτη φορά την τελευταία πενταετία. «Η εξέλιξη αυτή καταγράφεται σε ένα έτος που για πρώτη φορά τα τελευταία έτη, επήλθαν στοχευμένες ελαφρύνσεις σε φόρους, όπως είναι η μείωση κατά 15% στο ΕΕΤΑ 2013 και η μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση» σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Μείωση πρωτογενών δαπανών
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού προβλέπεται να μειωθούν κατά 2,7 δισ. ευρώ ενώ αντίστοιχη θα είναι η μείωση και για τις πρωτογενείς δαπάνες οι οποίες εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 41,947 δισ. ευρώ, έναντι 44,726 δισ. ευρώ φέτος.
Ειδικότερα σε ότι αφορά τις πρωτογενείς δαπάνες
– Οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις θα είναι μειωμένες κατά 133 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις για το 2013, λόγω των παρεμβάσεων που είχαν προβλεφθεί στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Σταθερότητας ( ΜΠΔΣ) όπως ο περιορισμός των προσλήψεων αναπληρωτών καθηγητών λόγω της αύξησης των ωρών διδασκαλίας, ο περιορισμός του προσωπικού που υπηρετεί με συμβάσεις και η μείωση του αριθμού των εισακτέων στις παραγωγικές σχολές.
Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός δεν περιλαμβάνει την περικοπή -που είχε προβλεφθεί στο πρόγραμμα- ύψους 336 εκατ. ευρώ σε ακαθάριστη βάση (144 εκατ. ευρώ στους μισθούς και 192 εκατ. ευρώ στις συντάξεις) από την εφαρμογή νέου μισθολογίου στους ένστολους.
– Οι δαπάνες για κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 13,3 δισ. ευρώ από 15,9 δισ. ευρώ φέτος (μείωση 2,6 δισ. ευρώ) και αφορούν τις επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων και των νοσοκομείων, καθώς και την κοινωνική προστασία.
– Οι λειτουργικές δαπάνες και οι επιχορηγήσεις προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 5,4 δισ. ευρώ, χαμηλότερες κατά περίπου 1,2 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος.
– Για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων και έκτακτου χαρακτήρα δαπανών έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 1,120 δισ. ευρώ (όσο είχε προβλεφθεί και στο επικαιροποιημένο ΜΠΔΣ) έναντι 100 εκατ. ευρώ φέτος.
– Οι δαπάνες για τόκους προβλέπονται στα 6,150 δισ. ευρώ ή το 3,4% του ΑΕΠ, από 6,1 δισ. ευρώ ή 3,3% του ΑΕΠ το 2013.
– Οι δαπάνες για την υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων Υπουργείου Εθνικής Άμυνας θα περιορισθούν και θα φθάσουν στα 583 εκατ. ευρώ, από 650 εκατ. ευρώ στο 2013.
Αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων
Αυξημένες κατά 350 εκατ. ευρώ θα είναι οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και θα διαμορφωθούν στα 7 δισ. ευρώ έναντι 6,650 δισ. ευρώ φέτος.
Οι δαπάνες αυτές κατανέμονται σε 6,3 δισ. ευρώ για την προώθηση των έργων που συγχρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε 0,7 δισ. ευρώ για τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
Μικρή αποκλιμάκωση του Δημοσίου Χρέους
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης στο τέλος του 2013 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 321 δισ. ευρώ ή 175,5% του ΑΕΠ, έναντι 303,925 δισ. ευρώ ή 156,9% του ΑΕΠ το 2012. Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης του 2014 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 319,4 δισ. ευρώ ή 174,5% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 1% του ΑΕΠ έναντι του 2013. Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά προβλέπεται ότι το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης θα μειωθεί το 2014 σε απόλυτες τιμές, σε σχέση με το 2013, λόγω, κυρίως, της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος, της συγκράτησης των δαπανών για τόκους και της υλοποίησης του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων.