Υπό τον τίτλο «Μπορεί η ΕΕ να ξεφύγει από έναν ιαπωνικό χειμώνα;» η οικονομική εφημερίδα Les Echos της Γαλλίας δημοσιεύει σήμερα άρθρο γνώμης του Γκι Φέρχοφστατ, πρώην πρωθυπουργού του Βελγίου και πρώην επικεφαλής της ομάδας των Φιλελεύθερων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ο Βέλγος πολιτικός διερωτάται αν η ελαφρά ανάκαμψη του ρυθμού ανάπτυξης που καταγράφηκε στην οικονομική δραστηριότητα στην Ευρώπη σημαίνει ότι μπορεί να αναμένεται μια φάση ταχείας ανάκαμψής της. Αν και όπως γράφει δεν θέλει να παραστήσει τον «μάντη κακών», εξετάζοντας την κατάσταση όσον αφορά τις επενδύσεις του δημιουργούνται αμφιβολίες για το εάν και κατά πόσον η ευρωζώνη εισέρχεται σε μια φάση ταχείας ανάπτυξης• τουναντίον, ανησυχεί για το ενδεχόμενο η Ευρώπη να εισέλθει σε μια φάση «στασιμότητας».

«Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος, εάν η ευρωπαϊκή πολιτική παραμείνει αμετάβλητη, η ΕΕ να γνωρίσει έναν “ιαπωνικό χειμώνα”, δηλαδή μια μακρά περίοδο σχεδόν μηδενικής ανάπτυξης στην οποία μπήκε η Ιαπωνία μετά την χρηματοοικονομική κρίση της δεκαετίας του 1990 και από την οποία δεν βγήκε ποτέ στ’ αλήθεια».

Ανάμεσα στα στοιχεία που του δημιουργούν αυτή την εντύπωση ο Φέρχοφστατ τονίζει «την μείωση της προσφοράς πιστώσεων στην Ευρώπη», το γεγονός ότι «το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι ανεπαρκώς κεφαλαιοποιημένο» και το ότι εξακολουθούν να υπάρχουν «αμφιβολίες από μέρους των επενδυτών».

Ο κίνδυνος αυτός, προσθέτει, «είναι δυνατό να αποφευχθεί», υπό τον όρο όμως ότι «οι ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων να σταματήσουν να παίρνουν πρόσκαιρα μέτρα» και να υιοθετήσουν ριζικές λύσεις. Είναι καιρός να «χαραχθεί μια νέα πορεία του πλοίου Ευρώπη», προσθέτει, και κάνει τρεις προτάσεις, που εκτιμά ότι θα έπρεπε να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης ενόψει των ευρωεκλογών του 2014:

1. «Το πιο επείγον» για τον Φέρχοφστατ είναι η «υλοποίηση μιας πραγματικής τραπεζικής ένωσης στην ευρωζώνη», την οποία χαρακτηρίζει «απόλυτα απαραίτητη για την αποκατάσταση των οικονομικών συνάψεων ανάμεσα στις τράπεζες και στην πραγματική οικονομία» και «τον μόνος τρόπος για την αποκατάσταση της διατραπεζικής εμπιστοσύνης και τον καθησυχασμό των αγορών για τους όρους εκκαθάρισης των μη βιώσιμων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων».

2. Ο Φέρχοφστατ εκτιμά ότι είναι καιρός να ανοίξει το θέμα του «επαναπροσδιορισμού της εντολής», της αποστολής της ΕΚΤ. Αναγνωρίζει την «πολύ καλή δουλειά» που έχει κάνει η τράπεζα τα τελευταία χρόνια, κι επισημαίνει ότι προάσπισε το ευρώ ανακοινώνοντας το πρόγραμμα άμεσων νομισματικών συναλλαγών (OMT) που προβλέπει την αγορά χωρίς περιορισμούς ομολόγων των χωρών που είχαν δυσκολίες, αν και αυτό δεν έχει εφαρμοστεί.

«Ήλθε ο καιρός να διευρυνθεί η αποστολή της ΕΚΤ, προσθέτοντας το κριτήριο της ανάπτυξης στο υπάρχον κριτήριο του πληθωρισμού».

Αυτό κατά τη γνώμη του θα έδινε τη δυνατότητα στην ΕΚΤ να αντιμετωπίσει το μαρασμό που απειλεί την ευρωζώνη.

3. Η τρίτη πρόταση του Φέρχοφστατ αφορά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Εκτιμά ότι η ΕΕ και το κοινό της νόμισμα δεν υπάρχει περίπτωση να επιζήσουν χωρίς μια πολιτική ένωση, ξεκάθαρα θεσμοθετημένη.

Για αυτό απαιτείται «μια πραγματική ευρωπαϊκή κυβέρνηση», που θα βασίζεται σε ένα δημοκρατικό σύστημα, το οποίο θα σέβεται την ισορροπία με τις εθνικές αρχές, έχοντας όμως εξασφαλίσει αποκλειστικές ευρωπαϊκές αρμοδιότητες σε ορισμένους τομείς. Μια τέτοια κυβέρνηση θα πρέπει να διαθέτει «δικό της προϋπολογισμό και η ευρωζώνη θα πρέπει να έχει τη δική της ενιαία αγορά ομολόγων που θα βασίζεται στα ευρωομόλογα», καταλήγει.