Επιχειρώντας να δείξει το μέγεθος του προβλήματος της Κύπρου, ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν προτίμησε να μην τηρήσει τα προσχήματα και να χρησιμοποιήσει βωμολοχίες στον τίτλο του άρθρου του στους New York Times, ο οποίος είναι «Κύπρος: Το άθροισμα όλων των FUBAR», όπου FUBAR σημαίνει F…. Up Beyond All Recognition- Γ…. όλα στην Κύπρο.
 
Στο εν λόγω άρθρο, ο Κρούγκμαν αναφέρει:

«Σε αυτό το σημείο η κατάσταση είναι ξεκάθαρη, κάτι που δεν είναι καθησυχαστικό. Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι η Κύπρος κατάφερε να συνδυάσει σε ένα μέρος όλα όσα πήγαν στραβά αλλού.

1) Τραπεζικό runaway. Η Κύπρος έχει ένα τεράστιο τραπεζικό σύστημα- ενεργητικό σχεδόν οκτώ φορές το ΑΕΠ- βασισμένο σε ένα επιχειρηματικό μοντέλο προσέλκυσης κεφαλαίων offshore με υψηλά επιτόκια και καλές προοπτικές για φοροαποφυγή/φοροδιαφυγή.

Έθεσα κάποια ερωτήματα και ξεκαθάρισα κάτι που με προβλημάτιζε. Επισήμως, μόνο περίπου το 40% των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες προέρχονται από κατοίκους εκτός Κύπρου, που σημαίνει ότι οι καταθέσεις των κατοίκων της αντιστοιχούν περίπου στο 500% του ΑΕΠ, που είναι τρελό. Αλλά η απάντηση είναι ότι δεν θεωρώ ότι η λέξη «κάτοικος» σημαίνει αυτό που νομίζετε ότι σημαίνει. Μερικά από τα κεφάλαια προέρχονται από πλούσιους ξένους που ζουν στην Κύπρο, πολλά από αυτά είναι από πλούσιους που, ενώ θεωρούνται κάτοικοι, δεν ζουν πραγματικά εκεί. Έτσι θα σκεπτόμασταν ότι οι κυπριακές καταθέσεις προέρχονται κυρίως από μη-Κύπρους που προσελκύστηκαν από το επιχειρηματικό μοντέλο.

Και το επιχειρηματικό μοντέλο λειτουργεί έως ότου υπάρξουν μεγάλες απώλειες κάπου αλλού. Εφόσον οι κυπριακές τράπεζες επένδυσαν στην Ελλάδα και στη δική τους φούσκα ακινήτων, το μοιραίο ήταν αναπόφευκτο. Κάτι που με οδηγεί σε:

2) Μεγάλη εγχώρια φούσκα στα ακίνητα, μεγέθους της Ισπανίας ή της Ιρλανδίας, που δεν έχει ακόμα ξεφουσκώσει και που σημαίνει πολύ περισσότερες επερχόμενες απώλειες. Και ο συνδυασμός της φούσκας στα ακίνητα και του εισοδήματος από περίεργες τραπεζικές συναλλαγές οδηγεί επίσης σε:

3) Τεράστια υπερτίμηση, με τις τιμές και τα κόστη της Κύπρου να έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. Το 2008, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ήταν πάνω από 15% του ΑΕΠ!

Τι μπορεί να γίνει; Πρώτα από όλα, οι κυπριακές τράπεζες δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους που δυστυχώς έχει πάρει σε μεγάλες διαστάσεις τη μορφή καταθέσεων. Οπότε είναι αναπόφευκτη η στάση πληρωμών όσον αφορά τις καταθέσεις.

Όπως το κατανοώ τώρα, το αρχικό γ…. ήταν ένα κοινό λάθος των Ευρωπαίων και των Κυπρίων. Η Ευρώπη δεν ήθελε μία ανοικτή τραπεζική εκκαθάριση, η οποία, μεταξύ άλλων πραγμάτων θα έδινε ξεκάθαρη προτεραιότητα σε μικρές ασφαλισμένες καταθέσεις. Αντ’ αυτού, ήθελε αυτό το ουσιαστικά πλασματικό «κούρεμα». Στο μεταξύ, η κυπριακή κυβέρνηση έχει ακόμα την ψευδαίσθηση ότι το τραπεζικό της μοντέλο μπορεί να επιβιώσει και ήθελε να περιορίσει το πλήγμα για τους μεγάλους υπεράκτιους καταθέτες. Για αυτό και η διαμάχη για το «κούρεμα» των μικρών καταθέσεων.

Στο τέλος ίσως έρθει, σε κάποια εκδοχή, αυτό που επρόκειτο να γίνει από την αρχή, ένα μεγάλο «κούρεμα» καταθέσεων πάνω από 100.000 ευρώ.

Αλλά ακόμα και τότε η κατάσταση δεν τίθεται ουδόλως υπό έλεγχο. Υπάρχει ακόμα μία φούσκα ακινήτων για να εκραγεί, υπάρχει ακόμα τεράστιο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας (που καθίσταται χειρότερο λόγω μίας μεγάλης εξαγωγικής βιομηχανίας, των τραπεζών), και το «σχέδιο διάσωσης» θα αφήσει την Κύπρο με δημόσιο χρέους στα επίπεδα της Ελλάδας.

Και τότε τι; Όπως έχουν συμπεράνει κάποιοι άνθρωποι, η Κύπρος είναι σε καλύτερη θέση από την Ισλανδία, καθώς η υποτίμηση ενός κυπριακού νομίσματος που θα καθιερωθεί εκ νέου θα φέρει πολύ τουρισμό.

Οι Κύπριοι όμως, που δεν έχουν ακόμη συμφιλιωθεί με το τέλος της επιχείρησής τους, θα είναι σε θέση να το κάνουν; Πραγματικά υπέροχα πράγματα.

Δείτε εδώ όλες τις δραματικές εξελίξεις στην Κύπρο με συνεχή ενημέρωση από το newsbeast.gr