Θέτοντας ανοικτά πλέον ζήτημα απολύσεων στο Δημόσιο, έστω και «στοχευμένων», αλλά και περαιτέρω περικοπής των κοινωνικών παροχών (όπως είναι το επίδομα ανεργίας, το ΕΚΑΣ, τα επιδόματα τέκνων, κ.λπ.), το ΔΝΤ ζητεί, παράλληλα, μετ’ επιτάσεως την ουσιαστική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, ειδάλλως θα υπάρξουν νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις.

Επίσης, στην έκθεσή του για την ελληνική οικονομία που δημοσιοποιήθηκε σήμερα, το ΔΝΤ ζητεί την επέκταση της εισφοράς αλληλεγγύης και μετά το 2015, καθώς και την επιτάχυνση στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ακόμη και με αντικατάσταση της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ από ξένους μάνατζερ, εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος για το α΄ εξάμηνο εφέτος. Εμφανίζεται απαισιόδοξο για την πορεία της ανεργίας, καθώς, σύμφωνα με τους αναλυτές του, θα συνεχίσει να αυξάνεται, στο 24,4% το 2013 και στο 25,1% το 2014. Ενώ, εμμένει στη θέση του για νέο «κούρεμα» του δημοσίου χρέους που κατέχουν οι Ευρωπαίοι εταίροι.

Ταυτόχρονα, δεν διστάζει να «εμπλακεί» και στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Ειδικότερα, αρχικά αξιολογεί θετικά την υλοποίηση των περισσότερων προαπαιτούμενων δράσεων τους τελευταίους μήνες και την προσήλωση που επιδεικνύει η κυβέρνηση στην εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, ύστερα από τον προεκλογικό «εκτροχιασμό» του. Όμως, στη συνέχεια, τα στελέχη του ΔΝΤ εντοπίζουν καθυστερήσεις στις αποκρατικοποιήσεις, το άνοιγμα επαγγελμάτων και την αύξηση της αποδοτικότητας του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Και προσθέτουν ότι οι κίνδυνοι παρεκκλίσεων παραμένουν μεγάλοι και μπορεί να προέλθουν από πιθανή πολιτική κρίση («οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν αυξανόμενη υποστήριξη προς τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλα αντιμνημονιακά κόμματα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο καθυστερήσεις στην εφαρμογή τού προγράμματος αλλά και πολιτική κρίση, πυροδοτώντας χρεοκοπία και/ή έξοδο από το ευρώ», αναφέρεται στην έκθεση) και καθυστέρηση στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα.

Πάντως, το ΔΝΤ προχωρά και σε «αυτοκριτική»: Σύμφωνα με την έκθεση, ένας ακόμη κίνδυνος είναι να έχουν αποτύχει- εκ νέου- οι υπολογισμοί των αναλυτών του Ταμείου σχετικά με τις επιπτώσεις στο σκέλος της ύφεσης από τις περικοπές που έχουν αποφασιστεί («το πρόγραμμα λαμβάνει υπόψη τώρα μια πιο συντηρητική άποψη για τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές, αλλά αυτοί μπορεί και πάλι να είναι υψηλότεροι απ’ ό,τι υπολογίζεται», αναφέρεται χαρακτηριστικά).

Αναλυτικά, η έκθεση αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής:

1. Απολύσεις στο Δημόσιο

Για πρώτη φορά το ΔΝΤ δηλώνει ρητά ότι «τώρα απαιτείται να τεθούν στόχοι για απολύσεις υπαλλήλων», επισημαίνοντας ότι «οι στοχευμένες απολύσεις είναι σημαντικές για να υλοποιήσουν οι αρχές τούς στόχους για μείωση του λειτουργικού κόστους και να διασφαλίσουν το κατάλληλο μείγμα ικανοτήτων στο μελλοντικό εργασιακό δυναμικό του δημόσιου τομέα». Το Ταμείο ζητεί, οι αποχωρήσεις υπαλλήλων να φθάσουν αθροιστικά τις 27.000 έως το τέλος του 2013, συμπεριλαμβανομένων των 2.000 υπαλλήλων που τέθηκαν εκτός Δημοσίου πέρυσι. Οι επιμέρους στόχοι, σύμφωνα με το ΔΝΤ, πρέπει να καθοριστούν κατά τον επόμενο έλεγχο της τρόικας, στα μέσα Φεβρουαρίου. Οι πρώτοι που τίθενται στο «στόχαστρο» της τρόικας είναι οι υπάλληλοι του Δημοσίου με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.

2. Προσδιορισμός των πρόσθετων μέτρων, ύψους 4 δις. ευρώ, για την περίοδο 2015- 2016

Τα μέτρα πρέπει να συμφωνηθούν μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου και, σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν την επέκταση υφιστάμενων μέτρων, όπως η εισφορά αλληλεγγύης, η οποία προβλεπόταν να σταματήσει το 2015. Η συγκεκριμένη αναφορά της έκθεσης, μπορεί, επίσης, να αφορά στον νέο ενιαίο φόρο στα ακίνητα, όπως και στη μονιμοποίηση του φόρου πολυτελείας στα ΙΧ. Αλλά, και σε νέα περικοπή των παροχών υγείας και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, τις μεγαλύτερες μειώσεις στα εφάπαξ, τις νέες αυξήσεις των εισιτηρίων στα μέσα μεταφοράς και των τιμολογίων στις ΔΕΚΟ, καθώς και την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών σε ετήσια βάση, ώστε αυτές να προσεγγίσουν τις εμπορικές τιμές. Ταυτόχρονα, το ΔΝΤ απαιτεί ευθέως αλλαγές (ήτοι περικοπές) στο σύστημα κοινωνικών επιδομάτων και άλλων βοηθημάτων, το οποίο «εξακολουθεί να είναι σύνθετο και ανεπαρκές».

3. Φοροδιαφυγή

Το ΔΝΤ διαπιστώνει μεγάλη υστέρηση σε σχέση με τους στόχους και στέλνει το μήνυμα «αντιμετωπίστε τη φοροδιαφυγή, για να μην μειωθούν περαιτέρω μισθοί και συντάξεις». Το Ταμείο καυτηριάζει το γεγονός ότι δεν προχώρησαν όσο έπρεπε οι έλεγχοι στους «μεγάλους φορολογουμένους» και σε άτομα υψηλού εισοδήματος. Ακόμη, διαπιστώνει ότι δόθηκε υπερβολικό βάρος στις περικοπές μισθών και συντάξεων και στην αύξηση της φορολογίας των μισθωτών, ενώ οι πλούσιοι και οι αυτοαπασχολούμενοι φορολογούμενοι εξακολουθούν να φοροδιαφεύγουν, και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι «οι απώλειες του κράτους από τη φοροδιαφυγή είναι τεράστιες» και υιοθετούνται εκτιμήσεις για «εξαιρετικά διαδεδομένη φοροδιαφυγή στις τάξεις των αυτοαπασχολούμενων (γιατρών, δικηγόρων, μηχανικών, λογιστών), των οποίων το πραγματικό εισόδημα υπολογίζεται ότι είναι 1,25- 2,5 φορές μεγαλύτερο από το δηλούμενο».

4. Αποκρατικοποιήσεις

Οι επιδόσεις της Ελλάδας κρίνονται, στην έκθεση, πολύ χαμηλότερες των στόχων και το ΔΝΤ ζητεί:

*Σε περίπτωση που σημειωθούν αποκλίσεις από το πρόγραμμα, τόσο στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις όσο και στον αριθμό των περιουσιακών στοιχείων που θα ιδιωτικοποιηθούν, θα πρέπει: (α) να καταργηθεί η πρόσφατη νομοθετική αλλαγή που προβλέπει ότι η Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής θα έχει λόγο για σημαντικές αποκρατικοποιήσεις (ΔΕΚΟ του τομέα των υποδομών) πριν από την υλοποίησή τους, και (β) να αντικατασταθεί η διοίκηση του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).

*Εάν ο έλεγχος της τρόικας το α΄ εξάμηνο εφέτος δείξει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα, η κυβέρνηση «θα πρέπει να εξετάσει δραστικές διοικητικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της αντικατάστασης των σημερινών μάνατζερ από ξένους ειδικούς».

*Έως το τέλος του 2013, να μεταβιβαστούν στο ΤΑΙΠΕΔ 3.150 ακίνητα.

*Να εντοπιστούν ακόμη 10.000 ακίνητα, συνολικής αξίας 8 δις. ευρώ, για μελλοντική αξιοποίηση.

*Να ολοκληρωθούν 21 αποκρατικοποιήσεις έως τον προσεχή Ιούνιο.

5. Τιμές προϊόντων και υπηρεσιών

Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι αυτές μειώνονται με πολύ αργό ρυθμό, παρά το γεγονός ότι οι μισθοί έχουν υποχωρήσει σημαντικά (-7,5% κατά μέσο όρο, ενώ μέσω των ατομικών συμβάσεων η μείωση έφθασε στο 20%). Αποδίδει το πρόβλημα στις μεγάλες καθυστερήσεις στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και την άρση των εμποδίων στον ανταγωνισμό.

Σχετικά με το νέο «κούρεμα» του δημοσίου χρέους, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι το 2015- εφόσον η Ελλάδα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2014- οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να προσδιορίσουν τα πρόσθετα μέτρα που θα διασφαλίσουν ότι το δημόσιο χρέος θα περιοριστεί στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και κάτω από το 110% του ΑΕΠ το 2022. Για τον σκοπό αυτό, αναφέρει, χρειάζεται να βρεθούν τρόποι περαιτέρω μείωσης του χρέους κατά 5,5- 9,5 δις. ευρώ τη διετία 2015- 2016. Τα μέτρα που εισηγείται το ΔΝΤ είναι: «κούρεμα» του 1ου δανείου από την ευρωζώνη και μείωση των επιτοκίων του σχεδόν στο 0%, καθώς και μείωση των επιτοκίων στο 2ο δάνειο από τον EFSF. Κατά το Ταμείο, εάν δεν εφαρμοστεί επιτυχώς το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, θα απαιτηθεί «κούρεμα» της τάξης του 25% σε όλα τα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα από την ευρωζώνη ή δραστική μείωση των επιτοκίων δανεισμού.

Τέλος, αν και τονίζει τη δέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη και διαβλέπει επιστροφή στις αγορές (έστω και με μικρά ποσά δανείων) από το 2018, εντοπίζει ακόμα κινδύνους που έχουν ως αποτέλεσμα να μην έχει εκλείψει τελείως η συγκεκριμένη πιθανότητα. Όμως, το ΔΝΤ εκτιμά ότι «η παραμονή της χώρας στο ευρώ είναι η καλύτερη πορεία για την Ελλάδα και την Ευρώπη», διότι, στην αντίθετη περίπτωση το δημόσιο χρέος θα καθίστατο μη βιώσιμο, λόγω μιας απότομης υποτίμησης του νέου νομίσματος και της επακόλουθης βαθιάς συρρίκνωσης της οικονομίας. Επιπλέον, τον πρώτο χρόνο μετά την έξοδο, η ευρωζώνη θα είχε απώλειες της τάξης του 2%- 6% του ΑΕΠ της.