«Ναι, η Ελλάδα μπορεί και η Ευρώπη είναι δίπλα της, προκειμένου να τη στηρίξει τόσο στη δημοσιονομική προσαρμογή, όσο και στις διαρθρωτικές αλλαγές και στις αναπτυξιακές της προσπάθειες» δηλώνει σε συνομιλία του με το ΑΜΠΕ ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, Πάνος Καρβούνης, αποτυπώνοντας το θετικό κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη μετά το ταξίδι του πρωθυπουργού σε Βερολίνο και Παρίσι.
Παράλληλα, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί από την κυβέρνηση αυτό το «μομέντουμ», προκειμένου οι προσπάθειές της να αποτυπωθούν σε μια θετική αξιολόγηση της τρόικας, που θα ανάψει το πράσινο φως για τη δόση των 31 δισ. ευρώ.
Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελέσει και διαπραγματευτικό ατού για τον πρωθυπουργό, προκειμένου να ζητήσει παράταση για μια ηπιότερη δημοσιονομική προσαρμογή, η οποία αναμένεται να δώσει την πολυπόθητη αναπτυξιακή «ανάσα» στη χώρα και την πρώτη αχτίδα για έξοδο από το τούνελ.
Η καγκελάριος της Γερμανίας, ερωτηθείσα σχετικά, κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Βερολίνο, απάντησε: «θέλω να δω πρώτα τι θα πει η τρόικα».
«Τα μέτρα των 11,5 δισ. για τη μείωση του ελλείμματος είναι ειλημμένη δέσμευση βάσει του Β΄Μνημονίου και έπρεπε να είχαν ληφθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2012» υπενθυμίζει ο κ. Καρβούνης, σημειώνοντας ωστόσο ότι «αν τα δημοσιονομικά μέτρα είναι βραχείας απόδοσης, τα διαρθρωτικά αφορούν το μέλλον της χώρας και είναι πολλαπλάσιας απόδοσης των δημοσιονομικών.
Σ’ αυτά περιλαμβάνονται η απελευθέρωση επαγγελμάτων και κλειστών αγορών, ο έλεγχος και η είσπραξη φόρων, οι αποκρατικοποιήσεις, η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, θέματα τα οποία θα συνυπολογιστούν στην έκθεση αξιολόγησης της τρόικας».
Η αρχή της αλλαγής του ευρωπαϊκού κλίματος έναντι της Ελλάδας έγινε, σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, με την επίσκεψη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μανουέλ Μπαρόζο, ο οποίος έκανε την πρώτη πτήση για την Αθήνα έπειτα από τρία χρόνια και ακολούθησε το ταξίδι τού επικεφαλής του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος αυτοσυστήθηκε ως «παλιός φίλος της Ελλάδας».
Η παρουσία τους και η τοποθέτησή τους υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, ήταν πολύτιμη, καθώς ήρθαν σε στιγμή που πλήθαιναν οι φωνές για έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη, εκπορευόμενες όχι μόνον από διάφορα χρηματοοικονομικά κέντρα, ινστιτούτα και ακαδημαϊκά ιδρύματα, αλλά και από κυβερνητικούς αξιωματούχους και μάλιστα επωνύμως.
Παράλληλα, οι κκ. Μπαρόζο και Γιούνκερ τόνισαν κατ’ επανάληψη την υποχρέωση της Ελλάδας να τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έναντι των εταίρων της, οι οποίες είχαν καθυστερήσει και πολυαμφισβητηθεί στη διάρκεια της διπλής προεκλογικής περιόδου.
Το ταξίδι του Αντώνη Σαμαρά στις δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ήρθε να επισφραγίσει ακριβώς τη βούληση της Αθήνας, σημειώνει ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι αποτελεί «αξιόπιστο εταίρο» και ο πρωθυπουργός απάντησε στην «καρδιά» των Γερμανών φορολογουμένων με συνέντευξή του σε γερμανική εφημερίδα που κυκλοφόρησε λίγο πριν την άφιξή του, με τίτλο «Οι Γερμανοί θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω».
Αλλά όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν και κάθε κέρδος μπορεί να εξανεμιστεί αν η χώρα δεν μετατραπεί σύντομα και χειροπιαστά από βαρίδι σε θετικό παίκτη για την Ευρώπη, η οποία κινείται σε περιβάλλον έντονα ανταγωνιστικής παγκοσμιοποίησης και βλέπει τα πρώτα σημάδια μιας νέας ύφεσης.
Η Ελλάδα να μετατραπεί σε παίχτη με θετική συνεισφορά
Η ΕΕ ωστόσο, παρά το δύσκολο εξωτερικό και εσωτερικό περιβάλλον, στο οποίο βρίσκουν έδαφος και εθνικιστικές φωνές, στη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου διαμόρφωσε μια «ατζέντα» για περισσότερη και πιο αλληλέγγυα Ευρώπη, αποφασίζοντας μέτρα «προς την κατεύθυνση της πολιτικής, της δημοσιονομικής, της οικονομικής και της τραπεζικής ενοποίησης».
Ήδη, βλέπουμε να συγκροτείται μια γαλλο-γερμανική «entente», όπως έγραψαν οι Financial Timeς και είναι υπό σύσταση Ομάδα Εργασίας υπό τους υπουργούς Οικονομικών Βόλφανγκ Σόιμπλε και Πιέρ Μοσκοβισί.
Στο πλαίσιο της επιδιωκόμενης εμβάθυνσης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και της δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης «εξετάζεται η προσθήκη νέων μέσων στο οπλοστάσιο στήριξης κι ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σε αυτό το πνεύμα εξετάζεται η αγορά από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας εθνικών κρατικών ομολόγων, η απευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών (από τον μηχανισμό αυτό) καθώς και η ανάθεση του ουσιαστικού εποπτικού ρόλου όλων των τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».
Η ηγετική ευρωπαϊκή τετράδα Μπαρόζο, Ρομπάι, Γιούνκερ και Ντράγκι έχουν αναλάβει να παρουσιάσουν προτάσεις για την εμβάθυνση της ΕΕ τον Οκτώβριο, ώστε οι αποφάσεις να ληφθούν τον Δεκέμβριο.
Αυτές τις ημερομηνίες, λοιπόν, του Eurogroup του Οκτωβρίου και των συνόδων κορυφής του Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου, πρέπει να «πιάσει» και η Ελλάδα, με την έννοια ότι η χώρα πρέπει να παρακαθίσει στο τραπέζι αυτών των διαπραγματεύσεων ως αξιόπιστος εταίρος έχοντας εκπληρώσει τις ανειλημμένες υποχρεώσεις της, υπογραμμίζει ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το πρώτο καλό βήμα θα είναι μια θετική αξιολόγηση από την τρόικα. Οι επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ φτάνουν στην Αθήνα στο τέλος της επόμενης εβδομάδας (7 Σεπτεμβρίου πιθανότατα) «με ανοικτή ημερομηνία επιστροφής» προκειμένου να συμπεριλάβουν, όπως αναφέρουν ευρωπαϊκές πηγές, «όσο το δυνατόν περισσότερες ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης στην έκθεσή τους», ώστε τελικά αυτή να λάβει θετικό πρόσημο. Πάντως η αξιολόγηση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος Σεπτεμβρίου, ώστε να υποβληθεί στο «κανονικό» Eurogroup στις Βρυξέλλες στις 8 Οκτωβρίου, το οποίο αναμένεται να ανάψει το πράσινο φως, εάν η έκθεση της Τρόικας είναι θετική, για τη δόση των 31δισ. ευρώ.
Ευρωπαϊκές πηγές συζητούν και το ενδεχόμενο η δόση να μη δοθεί ολόκληρη αλλά τμηματικά, στην περίπτωση που η έκθεση της τρόικας δεν κριθεί επαρκώς ικανοποιητική.
Στο «άτυπο» Eurogroup που θα προηγηθεί, στις 14 Σεπτεμβρίου στην Κύπρο, δεν αναμένεται να γίνει ενδελεχής εξέταση του ελληνικού ζητήματος και πιθανότατα να περιοριστεί σε μια σύντομη προφορική αναφορά (oral report) αφού η έκθεση της τρόικας δεν θα έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αρχή ενός ανοδικού σπιράλ ανάπτυξης
Από τα 31 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος του ποσού προβλέπεται να δοθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με στόχο να ενισχύσει τη ρευστότητα στην αγορά, καθώς οι ελληνικές τράπεζες αναμένεται να ξαναγίνουν φερέγγυες και να χρηματοδοτηθούν και πάλι από την ΕΚΤ, η οποία έχει πάψει να δέχεται ελληνικά κρατικά ομόλογα ως εγγυήσεις. Για τον λόγο αυτό η χρηματοδότηση γίνεται προς το παρόν από τον μηχανισμό έκτακτης ενίσχυσης ELA (Emergency Liquidity Assistance), μέσω της Τράπεζας της Ελλάδας, με υψηλότερο όμως επιτόκιο.
Η καλύτερη θέση που θα διασφαλίσει η ανακεφαλαιοποίηση στις ελληνικές τράπεζες θα τους επιτρέψει επίσης, σε συνδυασμό με ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), να ρίξουν λεφτά στην αγορά, χρηματοδοτώντας την ανάπτυξη της χώρας. Ο συνδυασμός αυτός «θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ανοδικό σπιράλ για την ανάπτυξη της οικονομίας, εφόσον προχωρούν παράλληλα οι διαρθρωτικές αλλαγές και υλοποιούνται τα έργα που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ».
Η κυβέρνηση θεωρεί, ότι μια θετική εισήγηση της τρόικας θα έδινε επίσης στον πρωθυπουργό το διαπραγματευτικό πλεονέκτημα να ζητήσει την παράταση της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο έτη, προσδοκώντας ότι θα συνέβαλε στην αναπτυξιακή προσπάθεια και την έξοδο από την κρίση.
Στα διαρθρωτικά, καθώς και στην αναπτυξιακή μάχη η Ελλάδα έχει την αρωγή της Ομάδας Δράσης, υπό τον Χορστ Ράιχενμπαχ, ο οποίος αναμένεται στην Ελλάδα πριν το τέλος Σεπτεμβρίου, προκειμένου να καταγράψει σε σχετική έκθεση που θα συντάξει μέσα στο Φθινόπωρο, την πρόοδο που έχει γίνει στους διάφορους τομείς της δημόσιας διοίκησης και στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Η Ομάδα του κ. Ράιχενμπαχ έχει αναλάβει, κατόπιν αιτήματος της ελληνικής κυβέρνησης, να παράσχει τεχνική βοήθεια, για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης -που αποτελεί και διακηρυγμένη προσωπική δέσμευση του πρωθυπουργού- καθώς και για την ταχύτερη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Υπενθυμίζεται ότι, μεταξύ άλλων, ομάδα Ολλανδών εμπειρογνωμόνων παρέχει τεχνική βοήθεια για το κτηματολόγιο. Γάλλοι παρέχουν τεχνογνωσία για τον εκσυγχρονισμό της κεντρικής δημόσιας διοίκησης. Γερμανοί για την περιφερειακή διοίκηση. Σουηδοί για τον τομέα της υγείας.
Στις προτεραιότητες για την απορρόφηση κονδυλίων περιλαμβάνεται η επανεκκίνηση τεσσάρων αυτοκινητοδρόμων, στην οποία θα συμβάλει η επανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και η εμπλοκή της ΕΤΕπ. Μια άλλη προτεραιότητα είναι η διαχείριση των απορριμμάτων, για τα οποία η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και απειλείται με βαριά πρόστιμα από τα ευρωπαϊκά όργανα, υπενθυμίζει ο αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η ΕΕ ανασυγκροτείται, παίρνει μέτρα για εμβάθυνση, που είχαν παραμεληθεί υπέρ της διεύρυνσης τα τελευταία χρόνια, τείνοντας προς μεγαλύτερη αλληλεγγύη και ολοκλήρωση. Στο μεταξύ, λέει, συνοψίζοντας, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «η Ελλάδα πρέπει να δράξει την ευκαιρία για να εκσυγχρονιστεί και να μετατραπεί σε παίχτη με θετική συμβολή παραμένοντας στον σκληρό πυρήνα μιας από τις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου και ενός άνευ προηγουμένου εγχειρήματος πολιτικής ενοποίησης».
