Σαφή μηνύματα για τη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού στο 8,1% του ΑΕΠ, που προβλέπει ο προϋπολογισμός, αναμένουν οι αγορές, προκειμένου να ξεκινήσει η αποκλιμάκωση του spread των ελληνικών ομολόγων, που βρίσκεται στα ύψη, παρά το ότι δεν εκδίδονται τίτλοι.
Σύμφωνα με τη Ναυτεμπορική, ιδιαίτερα κρίσιμο στο σημείο αυτό είναι το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου, στη διάρκεια του οποίου θα κριθεί η πορεία των φορολογικών εσόδων, που αποτελούν μέχρι τώρα την «αχίλλειο πτέρνα» του προϋπολογισμού. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιώργος Προβόπουλος, εκτιμά ότι, εφόσον πειστούν οι αγορές για την τήρηση των στόχων που περιγράφει το μνημόνιο και συγκεκριμένα όταν διαφανεί πειστικά ότι το έλλειμμα φέτος μειώνεται στο 8,1%, θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση των spreads δανεισμού.
Το διάστημα μέχρι και το Νοέμβριο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς, στη διάρκειά του, θα λάβουν χώρα:
1. Η έγκριση από το Eurogroup και το Ecofin σήμερα και αύριο, της καταβολής της β’ δόσης των 9 δισ. ευρώ, από το μηχανισμό στήριξης, καθώς η τρόικα, κατά τον έλεγχο που πραγματοποίησε στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου, έκρινε ότι η ελληνική κυβέρνηση τηρεί το μνημόνιο. Η εκταμίευση θα γίνει στις 14 – 15 Σεπτεμβρίου.
2. Στα μέσα Σεπτεμβρίου επανέρχεται στην Αθήνα κλιμάκιο των ελεγκτών Ε.Ε. – ΕΚΤ και ΔΝΤ προκειμένου να πραγματοποιήσουν έναν άτυπο έλεγχο επί των οικονομικών εξελίξεων και θα δημοσιοποιήσουν τα συμπεράσματά τους, τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία.
3. Στις 4 Οκτωβρίου, το υπουργείο Οικονομικών καταθέτει στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011. Από τους πίνακες που θα περιέχει, θα πρέπει να προκύπτει η βεβαιότητα για τη μείωση του ελλείμματος στο 8,1% του ΑΕΠ φέτος και στο 7,6% το 2011, με συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές. Το περιεχόμενο του προσχεδίου του προϋπολογισμού θα τεθεί υπόψη και της τρόικας.
4. Στις 15 Οκτωβρίου, η τρόικα επανέρχεται για τακτικό έλεγχο αυτή τη φορά, τσεκάροντας τόσο τα δημοσιονομικά μεγέθη όσο και την πορεία υλοποίησης των θεσμικών και διαρθρωτικών αλλαγών που έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση.
5. Μέχρι τις 19 Νοεμβρίου, το υπουργείο Οικονομικών θα υποβάλει προς ψήφιση στη Βουλή το οριστικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2011, το περιεχόμενου του οποίου αναγκαστικά θα έχει εγκριθεί από την τρόικα και θα ενσωματώνει όλα τα μέτρα που θα ληφθούν το επόμενο έτος.
6. Την ίδια περίοδο, η τρόικα θα πραγματοποιήσει και νέο έλεγχο, εν όψει της εκταμίευσης της τρίτης δόσης του δανείου, ύψους 9 δισ. ευρώ, μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου. Με το ποσό αυτό, το συνολικό ύψος του δανεισμού από το μηχανισμό στήριξης θα φτάσει στα 38 δισ. ευρώ, το 2010.
Εφόσον η ελληνική οικονομία περάσει με επιτυχία τις αλλεπάλληλες εξετάσεις που θα υποστεί, θα καμφθεί η δυσπιστία των αγορών, που διατηρεί το spread των δεκαετών ομολόγων στα επίπεδα των 930 μονάδων βάσης πάνω από το γερμανικό, παρότι η χώρα έχει ενταχθεί στο μηχανισμό στήριξης και δεν δανείζεται από τις αγορές.
Από την πλευρά του και ο υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, εκτιμά ότι, εντός του 2011, οι συνθήκες των αγορών θα έχουν βελτιωθεί και η Ελλάδα θα μπορέσει να δανειστεί ξανά μέσω ομολόγων, νωρίτερα από το 2012 που προβλέπει το μνημόνιο. Την αισιοδοξία του την αντλεί από τη βεβαιότητά του για την υλοποίηση των δημοσιονομικών στόχων.
Δεν θα είναι εύκολο ωστόσο, καθώς απαιτείται η επιβολή και νέων επώδυνων φορολογικών και εισοδηματικών μέτρων. Για να μειωθεί το έλλειμμα του 2011 στο 7,6% του ΑΕΠ, απαιτείται αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων κατά 4,5 δισ. ευρώ και η περαιτέρω συμπίεση των πρωτογενών δαπανών. Οι έμμεσοι φόροι θα αυξηθούν κατά 2,58 δισ. ευρώ και θα διαμορφωθεί το ύψος τους σε 33,61 δισ. ευρώ, από 31,03 δισ. ευρώ, φέτος. Οι άμεσοι φόροι θα αυξηθούν κατά 1,93 δισ. ευρώ (10,8%) και θα διαμορφωθούν σε 19,70 δισ. ευρώ, από 17,78 δισ. ευρώ, που εκτιμάται ότι θα φτάσουν φέτος.
Στοίχημα η ανάπτυξη
Την άμεση προώθηση συγκεκριμένων αναπτυξιακών σχεδίων σε τομείς που η ελληνική οικονομία πλεονεκτεί, θεωρεί απαραίτητη η Τράπεζα της Ελλάδος, προκειμένου να δοθεί αναπτυξιακή διάσταση στην οικονομική πολιτική, που λόγω των δημοσιονομικών ελλειμμάτων είναι αναγκαστικά περιοριστική.
Η κεντρική τράπεζα τονίζει ότι, με την κατάρτιση συγκεκριμένων αναπτυξιακών σχεδίων, λ.χ. για τον τουρισμό, τη ναυτιλία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη μεταποίηση κ.λπ. κλάδους, σε συνδυασμό και με την απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων από το ΕΣΠΑ, μπορεί να περιοριστεί ο ρυθμός της ύφεσης της οικονομίας και να περάσουμε συντομότερα από ό,τι προβλέπει το μνημόνιο σε αναπτυξιακή τροχιά.
Επίσης, απαιτείται αναπροσανατολισμός του παραγωγικού προτύπου, με έμφαση σε δύο αλληλένδετα στοιχεία: πρώτον, τις επενδύσεις που αυξάνουν την παραγωγικότητα και, δεύτερον, τον εξαγωγικό προσανατολισμό.
Η αύξηση του εθνικού προϊόντος αποτελεί τον κεντρικό στόχο, αφού, πέραν των θέσεων απασχόλησης, που θα δημιουργήσει, θα βελτιώσει και την απεικόνιση των βασικών δημοσιονομικών μεγεθών, ελλείμματος και δημόσιου χρέους, ως ποσοστών του ΑΕΠ, οδηγώντας σε ταχύτερη αποκλιμάκωσή τους.
