Νέους ορίζοντες γνώσης για τις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητες της ελληνικής αιγοτροφίας, ενός κλάδου που εξελίσσεται με ρυθμούς … χελώνας αποτελώντας τον «ξεχασμένο» και λιγότερο εκσυγχρονισμένο κλάδο της ελληνικής κτηνοτροφίας, ανοίγει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SOLID (Sustainable Organic and Low Input Dairying), στο οποίο συμμετέχει ομάδα ερευνητών της Κτηνιατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης.

Τα παραπάνω υποστηρίζει με δηλώσεις του στο ΑΜΠΕ ο αναπληρωτής καθηγητής στην Κτηνιατρική Σχολή του ΑΠΘ Γιώργος Αρσένος, ο οποίος μαζί με το μεταδιδακτορικό ερευνητή Αθανάσιο Γελασάκη, τον επίκουρο καθηγητή Γεώργιο Βαλεργάκη και το μεταπτυχιακό φοιτητή Σοφοκλή Πινόπουλο και τη βοήθεια της κτηνιάτρου Ρεβέκκας Γιαννακού δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο του παραπάνω προγράμματος, που χρηματοδοτείται από το 7ο κοινοτικό πλαίσιο και στο πλαίσιό του γίνεται αξιολόγηση των εκτροφών για εντοπισμό των προβλημάτων και των πλεονεκτημάτων τους.

Μάλιστα, στο πλαίσιο του προγράμματος έχει εκπονηθεί εργασία με τίτλο «Προληπτική κτηνιατρική και προβλήματα υγείας σε αιγοτροφικές εκμεταλλεύσεις χαμηλών εισροών», τα αποτελέσματα της οποίας ανακοινώθηκαν στο Πανελλήνιο Κτηνιατρικό Συνέδριο, στην Αθήνα, ενώ τον προσεχή Σεπτέμβριο, στην Ισπανία, θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα δύο ακόμη ερευνών: «Η γαλακτοπαραγωγός αιγοτροφία στην Ελλάδα» και «Αναπαραγωγική διαχείριση και αποτελεσματικότητα στα ελληνικά ποίμνια αιγών».

Στην πρώτη εργασία χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από 46 εκτροφές γιδιών που επιλέχθηκαν τυχαία από διάφορες περιοχές της Ελλάδας και συμπεριελάμβαναν τις εκτροφές εγχώριων ελληνικών γιδιών με αντιπροσωπευτικές τις εκτροφές των κ. Χατζηπαπαδόπουλου στο Κρυονέρι Θεσσαλονίκης και Παναγιώτη Κεχαγιά στο Καλόκαστρο Σερρών, καθώς και γιδιών της φυλής Δαμασκού, όπου συμπεριλήφθηκαν σημαντικές εκτροφές, όπως το αγρόκτημα Αμάλθεια του Δημήτρη Μηνόπουλου στη Φλώρινα, η εκτροφή της οικογένειας Ναζλόγλου στο Κιλκίς, καθώς και η εκτροφή των αδερφών Τσιότσιου στη Σιάτιστα Κοζάνης και των αδερφών Πάτσιου στο Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης.

Στις επόμενες δύο χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από 60 εκτροφές γιδιών, όπου ιδιαίτερη σημασία είχε η συμμετοχή εκτροφών καθαρόαιμων γιδιών φυλής Σκοπέλου από το ομώνυμο νησί, καθώς και από την Αλόννησο, με αντιπροσωπευτικότερα τα ποίμνια των Ευάγγελου Παχύ και Γιώργου Αθανασίου.

Το σύνολο των παραπάνω εκτροφών έχουν ενταχθεί στο δίκτυο εκτροφών που συνεργάζονται με το Εργαστήριο Ζωοτεχνίας της Κτηνιατρικής Σχολής.

Επιπλέον, έχουν επιλεγεί συγκεκριμένες εκτροφές, στις οποίες η ερευνητική ομάδα πραγματοποιεί μηνιαίες επισκέψεις για αξιολόγηση της δεικτών ευζωίας του ποιμνίου, καθώς και μεμονωμένων ζώων, τα οποία στη συνέχεια αποτελούν αντικείμενο λεπτομερούς εξέτασης, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούνται και μία σειρά από δειγματοληψίες γάλακτος και κοπράνων για περεταίρω αναλύσεις.

Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν μία μεγάλη διακύμανση στο μέγεθος των ποιμνίων (κυμαινόταν από 50 έως 1200 ζώα), αλλά και σημαντικά περιθώρια βελτίωσης, δεδομένου ότι υπάρχουν ήδη εκτροφές που λειτουργούν σε επιχειρηματική βάση, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για το μέλλον της γιδοτροφίας.

«Βασικός και διαχρονικός στόχος του Εργαστηρίου Ζωοτεχνίας της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ είναι η ανάπτυξη της ελληνικής κτηνοτροφίας» λέει στο ΑΜΠΕ ο κ. Αρσένος, επισημαίνοντας πως μέλη του Εργαστηρίου δραστηριοποιούνται ερευνητικά σε όλους τους κύριους τομείς της κτηνοτροφίας.

«Η ελληνική συμμετοχή σε μία τέτοια έρευνα, όπως η παραπάνω, σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι τα γίδια εκτρέφονται κυρίως κατά το ημιεκτατικό σύστημα εκτροφής που είναι συνυφασμένο με το φυσικό περιβάλλον της χώρας μας. Επιπλέον, στον κλάδο αυτό έχουμε την πρωτιά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η εγχώρια παραγωγή γάλατος και κρέατος δεν έχει να αντιμετωπίσει ανταγωνισμό από ομοειδή εισαγόμενα προϊόντα και υπάρχουν τεράστια περιθώρια για ανάπτυξη με τυποποίηση των παραγόμενων προϊόντων και οργανωμένη εμπορία τους» υπογραμμίζει ο κ. Αρσένος.

Βιώσιμη παραγωγή γάλακτος από οικολογικές και εκτροφές χαμηλών εισροών

Το ερευνητικό πρόγραμμα Sustainable Organic and Low Input Dairying, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2011. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 10 ευρωπαϊκές χώρες (Ηνωμένο Βασίλειο, Δανία, Αυστρία, Ιταλία, Βέλγιο, Φιλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Ρουμανία, Γερμανία), με 25 φορείς από τους οποίους 11 είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Οι συμμετέχοντες είναι επιλεγμένοι φορείς από τη γαλακτοβιομηχανία, ακαδημαϊκά ιδρύματα, κτηνοτροφικές επιχειρήσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις, μικρομεσαίες μεταποιητικές επιχειρήσεις και ομάδες συμβούλων επιχειρήσεων, σύμφωνα με το ΑΠΕ.

Οι δράσεις του προγράμματος εστιάζονται στην εκτροφή μηρυκαστικών, τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, τη μεταποίηση των προϊόντων και τη δημιουργία προϋποθέσεων για την μελλοντική εξέλιξη των επιμέρους κλάδων.
Η Ελλάδα επιλέχθηκε ως μέτοχος στο πρόγραμμα αποκλειστικά λόγω της κυρίαρχης θέσης της, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στη γιδοτροφία.

Οι συμμετέχοντες ελληνικοί φορείς είναι το Εργαστήριο Ζωοτεχνίας της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ο Αγροκτηνοτροφικός συνεταιρισμός Ανωγείων η «Πρόοδος».

Από ελληνικής πλευράς, βασική επιδίωξη είναι η ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής γιδοτροφίας, καθώς και η διερεύνηση των συντελεστών παραγωγής και των προβλημάτων σε αντιπροσωπευτικό δείγμα εκτροφών ώστε να δοθεί η δυνατότητα εφαρμογής νέας γνώσης και στήριξης καινοτόμων πρακτικών σε επίπεδο παραγωγής.

Η ελληνική ομάδα θα δημιουργήσει ένα δίκτυο παραγωγών ώστε να μελετηθούν και να αναδειχθούν μεμονωμένες εκτροφές με χαρακτηριστικά που θα τις καταστήσουν πρότυπα ανάπτυξης και βιωσιμότητας.

Το SOLID στοχεύει στην εφαρμογή καινοτομιών και στην υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης των βιολογικών εκτροφών και γενικά των εκτροφών χαμηλών εισροών. Ειδικότερα, στόχος είναι η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού δικτύου με συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων (κτηνοτροφικές και μεταποιητικές, ομάδες παραγωγών, ερευνητικά κέντρα, εμπορικές επιχειρήσεις) στον καθορισμό κοινής στρατηγικής και τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων και η κατάθεση προτάσεων για το μέλλον.

Θα γίνει λεπτομερής διερεύνηση και καταγραφή των χαρακτηριστικών εκείνων που καθιστούν τα ζώα συγκεκριμένων φυλών περισσότερο κατάλληλα για βιολογικά συστήματα εκτροφής και συστήματα χαμηλών εισροών.
Έτσι, θα εξασφαλιστεί η μέγιστη αξιοποίηση του γενετικού δυναμικού των ζώων αυτών για την παραγωγή γάλατος διασφαλίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιοποικιλότητα.

Τέλος, η διασφάλιση ενός συστήματος ανταλλαγών μεταξύ ερευνητών και άλλων ενδιαφερομένων θα δώσει τη δυνατότητα για άμεση διάχυση της τεχνογνωσίας που θα αποκτηθεί και εφαρμογής της σε διάφορες εκτροφές σε διακρατικό.