Τι ζητά η τρόικα για να συναφθεί η νέα δανειακή σύμβαση

Έναν πλήρη «οδικό χάρτη» για την Ελλάδα- από τη σκοπιά των δανειστών-, αποτελεί το κείμενο των 10 σελίδων, το οποίο επέδωσαν στην κυβέρνηση το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η ΕΚΤ. Σε αυτό αναλύονται τα μέτρα του «νέου μνημονίου» που πρέπει να λάβει η κυβέρνηση, προκειμένου, σε συνδυασμό με το «κούρεμα» των ομολόγων, να συναφθεί η νέα δανειακή σύμβαση προς τη χώρα.

Με τίτλο «Ελλάδα: Προσδιορίζοντας το νέο Πρόγραμμα», στο κείμενο επισημαίνεται ως πρόλογος ότι «τα υπομνήματα του υπάρχοντος προγράμματος, και ιδιαιτέρως της 5ης αναθεώρησης του Μνημονίου, αναμένεται να αποτελέσουν τη βάση του νέου ελληνικού προγράμματος. Με άλλα λόγια, οι στόχοι και οι στρατηγικές προσαρμογής που περιγράφονται σε αυτό, μαζί με τα μέτρα υλοποίησής τους, αναμένεται σε γενικές γραμμές να περάσουν στο νέο πρόγραμμα.

Αυτό το έγγραφο περιλαμβάνει προτεινόμενες βελτιώσεις προς πιθανή ενσωμάτωση στο νέο πρόγραμμα: 1) προγενέστερες κινήσεις που θα χρειαστεί να ολοκληρωθούν προτού μπορέσει να εξεταστεί το πρόγραμμα, 2) προσθήκες και τροποποιήσεις στο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των εξελισσόμενων περιστάσεων ή για τον καλύτερο προσδιορισμό των πολιτικών».

Στο «νέο μνημόνιο» προτείνονται νέα φορολογικά μέτρα (ήδη υπήρξαν αντιδράσεις, όπως για την πρόταση για αύξηση των αντικειμενικών αξιών κατά 25%), απολύσεις από το Δημόσιο, περικοπή των επικουρικών συντάξεων, μειώσεις αποδοχών στα ειδικά μισθολόγια, προώθηση μεγάλων αποκρατικοποιήσεων, μείωση των δαπανών για την υγεία, περαιτέρω απελευθέρωση των επαγγελμάτων, έκδοση προνομιούχων μετοχών για τις τράπεζες που θα ενισχυθούν κεφαλαιακά μετά το «κούρεμα» των ομολόγων, κ.λπ.

Αναλυτικότερα, το «νέο μνημόνιο» αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Ι. Δημοσιονομική Πολιτική

Πλήρης εφαρμογή όλων των μέτρων της Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής (MTFS) που εκκρεμούν.

Θέσπιση των απαραιτήτων μέτρων προκειμένου να επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος για το έλλειμμα του 2012. Oλα τα μέτρα θα αφορούν μόνο στην πλευρά των δαπανών και θα έπρεπε να είναι λίγα και μεγάλα, αλλά αποτελεσματικά.

Υιοθέτηση ενός πλαισίου νόμου για τις επικουρικές συντάξεις, που θα προχωρά στην ίδρυση μόνο ενός επικουρικού ταμείου και ενός συστήματος υποθετικής προσδιοριζόμενης εισφοράς και που θα περιλαμβάνει περικοπές στα επιδόματα των επικουρικών συντάξεων για την περίοδο 2013- 2014, σύμφωνες με τους στόχους της MTFS.

Καθιέρωση ενός περισσότερο αποτελεσματικού ελέγχου στις προσλήψεις (ο οποίος θα πρέπει να συμφωνεί με τα σχέδια προσλήψεων και με την αναλογία 1 προς 5), μαζί με ελέγχους στους αριθμούς των εισαχθέντων στις αστυνομικές και στρατιωτικές ακαδημίες.

Προσθήκες- Τροποποιήσεις στο Πρόγραμμα

Φορολογική μεταρρύθμιση. Ολόκληρο το πρόγραμμα των ενδιάμεσων βημάτων πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί, έτσι ώστε να υπάρξει χρόνος για την προετοιμασία προτάσεων (συμπεριλαμβανομένης μιας ολοκληρωμένης ανάλυσης των επιπτώσεων), για δημόσιες διαβουλεύσεις και για πλήρη επισκόπηση από την τρόικα, καθώς και αρκετός χρόνος για αναθεωρήσεις. Το χρονοδιάγραμμα μένει να καθοριστεί, η ημερομηνία για τέλη Μαρτίου για τις υπάρχουσες διαρθρωτικές αλλαγές ίσως να είναι πολύ πρόωρη.

Ο προσδιορισμός των μέτρων που θα ληφθούν για τη κάλυψη των κενών την περίοδο 2013- 14 πρέπει να επεκταθεί, έτσι ώστε να καλύψει και άλλες μεταρρυθμίσεις στον χώρο των δαπανών, απαραίτητες προκειμένου να κλείσει κάθε πρόσθετο κενό. Ο υπολογισμός των εν λόγω κενών εκκρεμεί.

Εφαρμογή ενός προγράμματος στοχευμένων μειώσεων προσωπικού, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των 150.000 έως το 2015 (μέσω απολύσεων και φυσικής μείωσης του προσωπικού από συνταξιοδοτήσεις- παραιτήσεις).

Μεταρρυθμίσεις στον χώρο της υγείας:

Καθιέρωση στόχων για τις φαρμακευτικές δαπάνες και για τη συνταγογράφηση γενόσημων φαρμάκων: το 50% των φαρμάκων που συνταγογραφούνται και καλύπτονται οικονομικά είναι γενόσημα.

ΙΙ. Θεσμικές Δημοσιονομικές Μεταρρυθμίσεις

Διαχείριση των εσόδων. Επίτευξη των στόχων της διαχείρισης εσόδων για τα τέλη του 2011 αναφορικά με τον αριθμό των γενικών και φορολογικών ελέγχων των υψηλών εισοδημάτων.

Ψήφιση νομοθεσίας και έκδοση εγκυκλίων για την ενδυνάμωση της φορολογικής διοίκησης:

Τροποποίηση του πρόσφατου «πολυνομοσχεδίου» και ανάκληση των άρθρων 3- 21 (ώστε να καταργηθεί η επέκταση των όρων πληρωμής των φορολογικών χρεών και των εκπρόθεσμων εισφορών στο ΙΚΑ, και ώστε να καταργηθεί η παύση της ποινικής δίωξης και του παγώματος των περιουσιακών στοιχείων).

Προσθήκες- Τροποποιήσεις στο Πρόγραμμα

Διαχείριση των εσόδων. Μόνιμο κριτήριο: η μη χορήγηση φορολογικών αμνηστιών.

Αντικατάσταση διευθυντών που δεν έχουν επιτύχει τους στόχους.

Μεταρρύθμιση του οργανισμού οικονομικής επιθεώρησης (π.χ. επικέντρωση στη διαχείριση εσόδων, εισαγωγή ενός προγράμματος επαναπρόσληψης- αξιολόγησης του προσωπικού)

Εισαγωγή της κυλιόμενης εναλλαγής διευθυντών σε περιοδική βάση (κάθε 1- 2 χρόνια).

Υιοθέτηση νέων και περισσότερο φιλόδοξων στόχων από τη διοίκηση εσόδων στα μέσα- τέλη του 2012. Η λίστα με τους δείκτες θα επεκταθεί.

Μέτρα για την εκδίκαση των υποθέσεων που αφορούν σε εκπρόθεσμες οφειλές (π.χ. ορισμός δικάσιμου για τις υποθέσεις: 50% έως τα τέλη Ιουνίου 2012, 85% έως τα τέλη του 2012, και πλήρης εκκαθάριση έως τον Μάρτιο 2013, με την προτεραιότητα να δίνεται στις υποθέσεις που αφορούν σε μεγάλα ποσά, άνω του ενός εκατ. ευρώ).

ΙΙΙ. Χρηματοπιστωτικός Τομέας

Η Τράπεζα της Ελλάδος πρέπει να ολοκληρώσει της αξιολόγηση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών.

Η Τράπεζα της Ελλάδος και το Υπουργείο Οικονομικών θα παραδώσουν ένα σχέδιο για την Αγροτική Τράπεζα ATE Bank (πρόκειται να συζητηθεί).

Θέσπιση ενός πακέτου μεταρρυθμίσεων στο σύστημα χρηματοοικονομικής επίβλεψης: Τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας (συμπεριλαμβανομένου του εμπορικού δικαίου και του νόμου για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), ώστε να επιτραπεί- απαιτηθεί η χρήση εργαλείων με κοινές άνευ ψήφου μετοχές για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών σε βιώσιμες τράπεζες,

Τροποποίηση του τραπεζικού δικαίου, ώστε να μπορέσει η Τράπεζα της Ελλάδος να θέσει κριτήρια μέσω κανονισμών για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα εισαγάγει κανονισμό, με τον οποίο οι απαιτήσεις για την κεφαλαιακή επάρκεια (core tier) των τραπεζών θα διαμορφωθούν στο 9% από τις αρχές του 2012 και στο 10% από τον Ιούλιο του 2013.

Οι αρχές προσδιορίζουν τα νομοθετικά εμπόδια στα οποία σκοντάφτουν οι περικοπές των μισθών και οι μειώσεις προσωπικού, προκειμένου να συμβάλουν στην εξυγίανση των τραπεζών και στην υιοθέτηση όλων των νομοθετικών αλλαγών για την απομάκρυνση των εν λόγω εμποδίων.

Προσθήκες- Τροποποιήσεις στο Πρόγραμμα

Η Τράπεζα της Ελλάδος πρέπει να σχεδιάσει το στρατηγικό πλάνο δράσης για τον τραπεζικό τομέα έως τα μέσα Μαρτίου 2012, λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα του PSI2 και τη διαγνωστική μελέτη της BlackRock.

IV. Ιδιωτικοποιήσεις

Σε συμφωνία με τους στόχους ιδιωτικοποιήσεων (πρέπει να προσδιοριστούν), πρέπει να δοθούν δύο με τρεις μεγάλες επιχειρήσεις για ιδιωτικοποίηση το δεύτερο τρίμηνο του 2012.

Προετοιμασία περιουσιακών στοιχείων για ιδιωτικοποίηση. Αυτή η προετοιμασία απαιτεί: έναν περισσότερο ταχύ διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων, αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο, έγκαιρο ξεκαθάρισμα των ζητημάτων με τις κρατικές ενισχύσεις, σεβασμό στους κανόνες των δημοσίων συμβάσεων, μια περισσότερο ολοκληρωμένη απογραφή- καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων, συστηματική δουλειά στην ανακατανομή των χρήσεων γης.

V. Διαρθρωτικές Πολιτικές

Θέσπιση νομοθεσίας που θα βελτιώνει την ευελιξία στους μισθούς.

Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τουλάχιστον 5% μέσα και από τη μείωση των non-priority ασφαλιστικών δαπανών.

Ψήφιση νομοθεσίας που θα απελευθερώνει περαιτέρω τις αγορές υπηρεσιών και προϊόντων:

Ψήφιση του νόμου που θα δίνει τέλος στη μεταβατική περίοδο για την απελευθέρωση των οδικών μεταφορών εμπορευμάτων και δημοσιοποίηση της υπουργικής απόφασης που θα καθιερώνει την αξία της αδείας σύμφωνα με τις διοικητικές δαπάνες.

Περαιτέρω βήματα για την απελευθέρωση των βασικών επαγγελμάτων (εξασφάλιση της ελευθερίας εισόδου δικηγορικών γραφείων στην Ελλάδα, κατάργηση της σχετικής με την εθνικότητα απαγόρευσης εισόδου στο επάγγελμα του συμβολαιογράφου και εξάλειψη τού ενδεχομένου το ΤΕΕ να κινηθεί ενάντια σε όσους μηχανικούς συναινούν σε «ασυνήθιστα χαμηλές» αμοιβές). Επιπλέον, απομάκρυνση των απαγορεύσεων για το επάγγελμα του δικηγόρου μέσα από την τροποποίηση του Κώδικα Περί Δικηγόρων ώστε: i) να καταργηθεί η απαίτηση της απαραίτητης παρουσίας δικηγόρου σε ποικίλες πράξεις στις οποίες χρειάζεται και η παρουσία συμβολαιογράφου και ii) να καταργηθούν οι κατώτατες αμοιβές για τους μισθωτούς δικηγόρους.

Ψήφιση νομοθεσίας η οποία θα καταργεί τους περιορισμούς σε 20 υψηλά αμειβόμενα ή ιδιαιτέρως κλειστά επαγγέλματα σε συμφωνία με τον νόμο 3919/2011 (η λίστα θα μπορούσε να περιλαμβάνει: ορκωτούς εκτιμητές, λογιστές και φοροτεχνικούς, ασφαλιστές, ιδιωτικά σχολεία- κέντρα εκπαίδευσης- φροντιστήρια, φορτοεκφορτωτές, τουριστικούς οδηγούς, εταιρείες παροχής προσωρινά απασχολούμενου προσωπικού, κτηματομεσίτες, και ιδιώτες παρόχους πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας).

Κατάργηση της απαίτησης για εγγραφή στο Μητρώο Εξαγωγέων και απλοποίηση της νομοθεσίας εξαγωγών.

Γενίκευση και μείωση των τελών για τις fast- track επενδύσεις και τροποποίηση του σχετικού πλαισίου, ώστε να χαλαρώσουν οι χρηματοδοτικές απαιτήσεις του αντίστοιχου νόμου.

Ψήφιση νομοθεσίας, η οποία θα καταργεί την απαίτηση να δημοσιεύονται στις εφημερίδες οι ισολογισμοί όσων εταιριών έχουν δική τους ιστοσελίδα και είναι εγγεγραμμένες στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο και κατάργηση της υποχρεωτικής εγγραφής των εταιριών στο Εμπορικό Επιμελητήριο.

Προσθήκες- Τροποποιήσεις στο Πρόγραμμα

Οι αρχές πρέπει να επιβάλουν την απαραίτητη χρήση της κάρτας εργασίας χωρίς καμία έκπτωση στα ποσοστά εισφορών.

Καθορισμός ενός τριμηνιαίου χρονοδιαγράμματος για το ξεκαθάρισμα της νομοθεσίας των κλειστών επαγγελμάτων (σε ομάδες των 20) για το 2012.

Προετοιμασία ενός σχεδίου δράσης για τη διευκόλυνση της ευελιξίας των τιμών στις αγορές προϊόντων (κυρίως λιανικής πώλησης, χονδρικής πώλησης και διανομής), στο οποίο θα περιλαμβάνεται η κατάργηση των μη ανταποδοτικών χρεώσεων.

Μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικού.

Μεταρρυθμίσεις του επιχειρηματικού περιβάλλοντος

Μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος

Παράρτημα 1: Μέτρα της Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής (MTFS) που εκκρεμούν

Έκδοση υπουργικών αποφάσεων για την εφαρμογή της φορολογίας των επιχειρήσεων (‘Αρθρο 36 του Νόμου 3986). Έκδοση υπουργικής απόφασης για την αύξηση της νόμιμης αξίας των ακινήτων κατά 25% (αναδρομικά από 1η Ιανουαρίου).

Έκδοση των τεσσάρων υπουργικών αποφάσεων που εκκρεμούν για την πλήρη εφαρμογή της νέας μισθολογικής κλίμακας.

Έκδοση των υπουργικών αποφάσεων που εκκρεμούν για το κλείσιμο ή τη συγχώνευση των ταμείων που είναι εκτός προϋπολογισμού. Εκσυγχρονισμός του μηχανισμού ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της εξοικονόμησης 250 εκατ. ευρώ για το 2012.

Παράρτημα 2: Μέτρα για την επίτευξη του στόχου του ελλείμματος για το 2012 (προκαταρκτικά)

Προτάσεις για αρκετές μεγάλες περικοπές δαπανών: δαπάνες για την άμυνα, δαπάνες για την υγεία, κλείσιμο φορέων και μειώσεις προσωπικού.