Επιστολή στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν στην οποία αφήνει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να υπάρξει σύσφιγξη των εμπορικών σχέσεων ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια διακρατική εμπορική ένωση της οποίας ηγείται η Ρωσία εφόσον εφαρμοστεί πλήρως η εκεχειρία στην Ουκρανία, έστειλε αυτή την εβδομάδα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Στην επιστολή αυτή, η οποία συντάχθηκε μετά τη σύνοδο της Ομάδας των Είκοσι (G20) πιο βιομηχανικά ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών του πλανήτη και περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς, ο Γιούνκερ υπογραμμίζει τη σημασία που δίνει στις καλές σχέσεις ανάμεσα στην ΕΕ και στη Μόσχα, οι οποίες «προς λύπη μου δεν μπόρεσαν να αναπτυχθούν την περασμένη χρονιά».
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ επισήμανε πως ζήτησε από τις υπηρεσίες της Κομισιόν να εξετάσουν επιλογές προκειμένου η ΕΕ και η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση—ένας διεθνής οικονομικός οργανισμός στον οποίο κυριαρχεί η Ρωσία—να αποκτήσουν στενότερη σχέση.
«Η απόφαση για το πώς θα προχωρήσουμε σε αυτόν τον δρόμο επαφίεται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρέπει να συγχρονιστεί ιδιαίτερα με την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ», σημειώνει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η πρωτοβουλία του Γιούνκερ μοιάζει να έχει στόχο να δοθεί στο Κρεμλίνο κίνητρο για να επιδιώξει την ειρήνευση στην Ουκρανία, την ώρα που η Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες μοιάζουν να επιθυμούν την επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, με τον διττό στόχο να υπάρξει στενότερη συνεργασία στην αντιμετώπιση της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) και να εξευρεθεί μια λύση στις προσπάθειες διευθέτησης της κρίσης στη Συρία.
Όμως ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Λίνας Λινκέβιτσους δήλωσε ότι η επιστολή Γιούνκερ του προκάλεσε κατάπληξη, καθώς, όπως σημείωσε, δεν αντανακλά τις απόψεις και των 28 κρατών μελών της ΕΕ, ενώ δεν περιέχει καμιά αναφορά στις ευρωπαϊκές κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας από την Ουκρανία στη Ρωσία αλλά και την αποσταθεροποίηση της ανατολικής Ουκρανίας, η ευθύνη για την οποία προσάπτεται από πολλούς Ευρωπαίους πολιτικούς στο Κρεμλίνο.
Κυβερνήσεις χωρών της Βαλτικής και της κεντρικής Ευρώπης εκδηλώνουν ανησυχία για το ενδεχόμενο η Κομισιόν και ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να άρουν τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία λόγω της Ουκρανίας σε αντάλλαγμα για τη ρωσική συνεργασία στη Μέση Ανατολή.
Μια εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαίωσε σήμερα ότι ο Γιούνκερ έγραψε στον Πούτιν και ότι οι δύο άνδρες είχαν μια σύντομη συνομιλία κατά τη διάρκεια της G20 στην Τουρκία, σημείωσε όμως πως δεν έγινε καμιά νέα δέσμευση στην επιστολή.
Ο Γιούνκερ είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τον περασμένο μήνα, όταν είχε πει κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης στη Γερμανία ότι η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει τη σχέση της με τη Ρωσία και δεν πρέπει να επιτρέψει οι αποφάσεις για τη διμερή αυτή σχέση να λαμβάνονται από την Ουάσινγκτον.
«Πρέπει να κάνουμε προσπάθειες για να αποκαταστήσουμε μια χρήσιμη σχέση με τη Ρωσία», είχε πει ο Γιούνκερ την 8η Οκτωβρίου. «Δεν είναι πολύ ελκυστικό αυτό, αλλά πρέπει να γίνει, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι».
Στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση συμμετέχουν, πέραν της Ρωσίας, η Αρμενία, η Λευκορωσία, το Καζακστάν και το Κιργιστάν.
Αξιωματούχοι της ΕΕ επισήμαναν πάντως ότι η επιστολή του Γιούνκερ επ’ ουδενί θέτει υπό αμφισβήτηση τη—θεωρούμενη ως σχεδόν βέβαιη—παράταση των οικονομικών κυρώσεων σε βάρος προσώπων, εταιρειών και θεσμών στη Ρωσία όταν η ισχύς τους εκπνεύσει τον Ιανουάριο.
Ο Λινκέβιτσους δήλωσε ότι είναι πεπεισμένος ότι θα υπάρξει συμφωνία για την παράταση των κυρώσεων.
«Θα προτιμούσα μια βελτίωση της κατάστασης στην Ουκρανία, αλλά όλες οι ενδείξεις αυτή τη στιγμή κατατείνουν στο ότι οι συμφωνίες του Μινσκ δεν τηρούνται. Και έχουμε καταλήξει σε συμφωνία πως σε αυτήν την περίπτωση, θα παρατείνουμε τις κυρώσεις», επέμεινε ο Λινκέβιτσους μιλώντας στο Ρόιτερς.
Κλείνοντας την επιστολή του ο Γιούνκερ ανέφερε ότι ζήτησε από τον σύμβουλό του για διπλωματικά θέματα Ρίτσαρντ Σόστακ να ασχοληθεί εκτενώς με το ζήτημα της σύσφιγξης των εμπορικών σχέσεων.
«Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποτελέσει έναν χρήσιμο εταίρο στη διαδικασία αυτή», ανέφερε απευθυνόμενος στον Πούτιν.
Η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία πέρυσι, μετά την αποπομπή του φιλορώσου πρώην προέδρου της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς, έπειτα από τη λαϊκή εξέγερση εναντίον του και υπέρ της σύναψης στενότερων οικονομικών και πολιτικών σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ΕΕ έχει επιβάλει αλλεπάλληλους γύρους κυρώσεων στη Ρωσία λόγω της προσάρτησης της χερσονήσου της Κριμαίας και της υποστήριξης που προσάπτει στη Μόσχα ότι προσφέρει στους αυτονομιστές αντάρτες στην ανατολική Ουκρανία.
