Πολιτικοί από την Αθήνα μέχρι τη Μαδρίτη έχουν θέσει ως στόχο τη μεταρρύθμιση των συντάξεων ως τρόπο για να αντισταθμίσουν το δημόσιο χρέος. Δεν αποτελεί έκπληξη. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, οι κρατικές συντάξεις στην Ευρώπη μπορεί να φθάσουν το 95% των αποδοχών προ συνταξιοδότησης, έναντι 39% στις ΗΠΑ από πληρωμές από την Κοινωνική Ασφάλεια (αν και πολλοί Αμερικανοί έχουν αφορολόγητα ιδιωτικά προγράμματα που είναι διαθέσιμα σε λίγους Ευρωπαίους). Η ηλικία συνταξιοδότησης είναι συχνά χαμηλότερη από τις ΗΠΑ: Οι Έλληνες οι οποίοι έχουν εργαστεί 35 χρόνια μπορεί να πάρουν πλήρη σύνταξη στα 58, ενώ η επίσημη ηλικία συνταξιοδότησης είναι στα 65 έτη. Όπως λέει ο David Blake, διευθυντής του Ινστιτούτου Συντάξεων στο Cass Business School στο Λονδίνο: «Η Ευρώπη βρίσκεται σε έναν φανταστικό κόσμο», όταν πρόκειται για τη συνταξιοδότηση.
O Mamadou Doukowu είχε προγραμματίσει να συνταξιοδοτηθεί το 2016 και να αρχίσει να χαίρεται τον ελεύθερο χρόνο του με την κρατική σύνταξη. Τώρα, φαίνεται πως ο πενηντατετράχρονος φύλακας από το Παρίσι μπορεί να χρειαστεί να περιμένει λίγο ακόμα για να κρεμάσει το σήμα του. Ο Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί θέλει να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης στη Γαλλία από τα 60 στα 62, καθώς αντιμετωπίζει ραγδαία αύξηση του ελλείμματος. «Εάν έχετε δουλέψει για 40 χρόνια, το σώμα σας είναι κουρασμένο» λέει ο Doukowu καθώς καθοδηγεί φορτηγά σε ένα εργοτάξιο στο Παρίσι. «Έχω πληρώσει το σύστημα. Μου χρωστούν».
Με σχεδόν όλους στην Ευρώπη να έχουν δικαίωμα στις δημόσιες συντάξεις, οι κυβερνήσεις γνωρίζουν ότι πρέπει να κάνουν τους ανθρώπους να δουλεύουν για περισσότερα έτη. Επί του παρόντος, υπάρχουν τέσσερις εργαζόμενοι για κάθε συνταξιούχο στην Ευρώπη. Ο λόγος αυτός θα μειωθεί κατά το ήμισυ έως τα μέσα του αιώνα, καθώς ο πληθυσμός γερνάει, αναφέρει ο ΟΟΣΑ. Η αλλαγή μπορεί να αφήσει την Ευρώπη χωρίς επαρκή δημοσιονομικά έσοδα για να πληρώσει τις πλουσιοπάροχες συντάξεις. «Η εργασία είναι πλέον η μόνη λύση για την αποφυγή των φτωχών γηρατειών», λέει η Monika Queisser, επικεφαλής του τμήματος κοινωνικής πολιτικής του ΟΟΣΑ.
Ως μέρος ενός σχεδίου λιτότητας που απαιτεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ελλάδα έχει ως στόχο να κάνει τους πολίτες να συνταξιοδοτούνται αργότερα και κόβει τα μπόνους που παίρνουν οι συνταξιούχοι τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η Ισπανία προτίθεται να σταματήσει τις αυξήσεις που συνδέονται με τον πληθωρισμό στις συντάξεις και να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67. Και οι Βρετανοί εργαζόμενοι μπορεί σύντομα να πρέπει να περιμένουν μέχρι να γίνουν 68 για να μπορέσουν να πάρουν πλήρη σύνταξη.
Η μεταρρύθμιση θα μπορούσε να περιορίσει την επιβάρυνση στα δημόσια οικονομικά. Οι αλλαγές στη Γαλλία θα φέρουν τα κυβερνητικά ταμεία 24 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο καθώς τα έξοδα για τις συντάξεις πέφτουν και οι φόροι αυξάνονται, λέει το υπουργείο Εργασίας. Ακόμη και η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης της Βρετανίας κατά ένα έτος θα προσθέτει ετησίως στον κρατικό προϋπολογισμό 19,5 δισεκατομμύρια δολάρια, λέει ο Chris Curry, διευθυντής έρευνας στο Pension Policy Institute του Λονδίνου. «Υπάρχει πραγματική δημοσιονομική πίεση για την αλλαγή του συστήματος», λέει.
Τα συνδικάτα σε όλη την ήπειρο κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τους νέους κανόνες. Στις 23 Ιουνίου, οι Γάλλοι εργαζόμενοι συμμετείχαν σε πάνω από 200 διαδηλώσεις σε εθνικό επίπεδο. Η απεργία στη Μαδρίτη στις 29 Ιουνίου οδήγησε σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Και η Ελλάδα κλυδωνίζεται από πάνω από έξι γενικές απεργίες φέτος, οι οποίες παραλύουν αεροδρόμια, δρομολόγια πλοίων, τράπεζες, και νοσοκομεία. Τα συνδικάτα φοβούνται πως οι εργάτες, και ιδίως εκείνοι στις επικίνδυνες βιομηχανικές θέσεις εργασίας, θα πληγούν περισσότερο από τις αλλαγές των συντάξεων. «Θέλουμε να ανατρέψουμε αυτά τα σκληρά και αντικοινωνικά μέτρα», λέει ο Σπύρος Παπασπύρου, επικεφαλής του συνδικάτου των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα.
Με το ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη να είναι στο 9,6% και να αυξάνεται, η διατήρηση των ηλικιωμένων στην εργασία πλέον θα καταστήσει δυσκολότερη την εύρεση εργασία από τους νέους. Και πολλοί εργαζόμενοι άφησαν τις δουλειές τους για ιατρικούς ή προσωπικούς λόγους πριν την έναρξη των δημόσιων συντάξεων. Αυτό σημαίνει πως οι κυβερνήσεις μπορεί να χρειαστεί να αναλάβουν υγειονομικές δαπάνες ή και κάποιες κοινωνικές παροχές, και έτσι η εξοικονόμηση από την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης θα είναι μικρότερη της αναμενόμενης. «Πολλοί άνθρωποι σταματούν να εργάζονται επειδή δεν μπορούν άλλο», λέει ο Krzysztof Hagemejer, συντονιστής πολιτικής κοινωνικής ασφάλειας στο Διεθνή Οργανισμό Εργασίας στη Γενεύη. «Η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης δεν θα επιλύσει αυτό το πρόβλημα».
Ο Mark Scott είναι ανταποκριτής στο γραφείο του Bloomberg BusinessWeek στο Λονδίνο. Με τη Carol Matlack και τη Natalie Weeks.
Πηγή: capital.gr
