Τουσκ: Είμαστε ακόμα στο πρώτο ημίχρονο του αγώνα

«Αφού σπαταλήσαμε τους περισσότερους από τους 6 μήνες που πέρασαν με την αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της, ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας, που διατελεί σήμερα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έγινε ο πρωταγωνιστής της ελληνικής δραματουργίας κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου που μας πέρασε, όταν η Σύνοδος Κορυφής στην οποία προέδρευε, μετατράπηκε σε ένα 17ωρο μαραθώνιο διαπραγματευτικό θρίλερ συνομιλιών που οδήγησε εντέλει σε συμφωνία την Δευτέρα το πρωί», γράφει ο ανταποκριτής των Βρυξελλών, Πέτερ Σπίγκελ, προλογίζοντας την συνέντευξη που έδωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε 6 εφημερίδες και δημοσιεύεται στο σημερινό φύλλο των FT.

Στη συνέντευξη όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος, ο κ. Τουσκ ομολόγησε τις λεπτομέρειες των παρασκηνίων της συμφωνίας που επετεύχθη με τη διαμεσολάβηση του. Ταυτόχρονα όμως εξέφρασε και φόβους ότι το αδιέξοδο που βιώσαμε ενεργοποίησε ριζοσπαστικές πολιτικές δυνάμεις που κάνουν την Ευρώπη του 2015 να μοιάζει με εκείνη του 1968.

Ερωτηθείς αρχικά ο κ. Τουσκ αν συμφωνεί με όσους ισχυρίζονται πως η Γερμανία ηγήθηκε της διαπραγμάτευσης με την Ευρωζώνη, γεγονός που πλήγωσε την Ευρώπη κι έκανε πολλούς μιλήσουν για byulling της γερμανίδας καγκελάριου που κατάφερε να τρομοκρατήσει τον έλληνα πρωθυπουργό ώστε να πει ναι σε γερμανικούς όρους, διευκρίνισε πως επιτύχαμε μια συμφωνία ίσων όρων κατά τη γνώμη του.

«Αν και δεν ξέρω αν η γερμανική κυβέρνηση βγήκε αποδυναμωμένη μετά τη συμφωνία το σίγουρο είναι πως δεν βγήκε πιο ισχυρή», σχολίασε ο κ. Τουσκ, ενώ συμπλήρωσε πως πρωταρχικό μέλημα του ιδίου στις διαπραγματεύσεις αποτέλεσε το γεγονός να μην υπάρξουν νικητές και ηττημένοι μετά την υπογραφή της. «Η ιστορία μας έχει αποδείξει πως δεν μπορούμε να αγνοούμε τέτοιες ιδέες και συναισθήματα όπως αυτά της αξιοπρέπειας, του εξευτελισμού και της εμπιστοσύνης, ειδικά αν ανατρέξουμε στην γερμανική Ιστορία. Η συζήτηση περί αξιοπρέπειας και εξευτελισμού θα μπορούσε να ανασύρει στη συλλογική μνήμη τις πιο μελανές κι επικίνδυνες στιγμές της ευρωπαϊκής ιστορίας. Νομίζω ότι έχουμε επιτύχει τη μέση μετά την συμφωνία, χωρίς να δημιουργήσουμε νικητές και ηττημένους. Αυτό βέβαια σημαίνει πως η συμφωνία στερείται ενθουσιασμού, αφού κανένας δεν νιώθει απόλυτα ικανοποιημένος από αυτή. Αλλά είμαι 100% βέβαιος, πως η Γερμανία δεν είναι ο νικητής,τουλάχιστον όσον αφορά την πολιτική της δύναμη. Στο τέλος άλλωστε, όταν η κουβέντα στραφεί γύρω από τους αριθμούς, η Γερμανία θα αναγκαστεί να θυσιάσει περισσότερα από ότι άλλες χώρες, κι αυτό ήταν το βασικό ζήτημα της όλης διαδικασίας».

Όσον αφορά την παρουσία και ομιλία του έλληνα πρωθυπουργού στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ο κ. Τουσκ σημείωσε πως ο «ο κ. Τσίπρας απεύθυνε έναν αντι-γερμανικό λόγο, αναφερόμενος στην ιστορία της Γερμανίας και στους δυο Παγκόσμιους Πολέμους και η αποδοχή του κοινοβουλίου – πάνω ίσως κι από τους μισούς υπεραμύνθηκαν του σκεπτικού του με άκρατο ενθουσιασμό- ήταν πρωτοφανής. «Αυτός είναι και ο λόγος που επιμένω πως κανείς και δει η Γερμανία, δεν βγαίνει κερδισμένος από την όλη διαδικασία».

Όταν η συζήτηση κινήθηκε γύρω από τον γερμανό υπουργό Οικονομικών και την πρότασή του για προγραμματισμένο Grexit, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανέφερε αστιευόμενος «πως παρόλο που ο θεσμικός του ρόλος δεν του επιτρέπει την συμμετοχή του στην Σύνοδο Κορυφής, το αίσθημά του ήταν πως βρισκόταν γύρω από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων διαρκώς».

Παρόλα αυτά ο κ. Τουσκ υπογράμμισε πως υπάρχει διαφορά στις απόψεις μεταξύ Μέρκελ και Σόιμπλε κατά τον ίδιο. Όπως είπε χαρακτηριστικά «είμαι σχεδόν βέβαιος πως η πρόταση που παρουσιάστηκε από τον κύριο Σόιμπλε, του ελεγχόμενου Grexit, είναι νόμιμη, δεν είναι κάτι εξωπραγματικό, εφόσον στο σημείο αυτό που είχαν φτάσει τα πράγματα θα μπορούσε να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών θέλησε να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ανοιχτά, πως κατά την γνώμη του θα ήταν καλύτερα η Ελλάδα να έβγαινε από την Ευρωζώνη. Για την κυρία Μέρκελ, όμως, παρόλο που η κίνηση του κ. Σόιμπλε φάνηκε χρήσιμη κατά την διάρκεια της διαπραγμάτευσης, είχε πολιτικό κόστος για την ίδια. Θεωρώ πως για όλους τους ηγέτες της Ευρωζώνης και για την γερμανίδα καγκελάριο ο μόνος πολιτικός στόχος ήταν να αποφύγουν το ρίσκο ενός Grexit. Βέβαια δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε πως σαν διαπραγματευτικό χαρτί η πρόταση του Σόιμπλε φάνηκε ιδιαιτέρως χρήσιμη, αφού έδειξε στον έλληνα πρωθυπουργό πως η δραματική λύση είναι αρκετά ρεαλιστική και επιτεύξιμη».

Ερωτηθείς σχετικά με το κατά πόσο οι ευρωπαίοι πιστεύουν πως η συμφωνία που επετεύχθη έχει πιθανότητες να εφαρμοστεί βγάζοντας ταυτόχρονα το Grexit από το τραπέζι του διαλόγου, ο κ. Τουσκ απάντησε πως δεν αποτελεί εγγύηση χρόνων. «Ήταν κάτι που έπρεπε να αποφευχθεί, την πραγματική πιθανότητα του χάους και της ελληνικής χρεοκοπίας καθώς και του πολιτικού αποτελέσματος ενός Grexit. Αλλά είμαστε ακόμα στο πρώτο ημίχρονο του αγώνα. Το μεγάλο βήμα για μια μακροχρόνια αποτελεσματική δουλειά έχει γίνει, και για την ώρα λειτουργεί».

Για την ψηφοφορία του ελληνικού κοινοβουλίου ο κ. Τουσκ δεν παρέλειψε να σημειώσει πως ήταν γεμάτη συναίσθημα. «Το γεγονός ότι ο έλληνας πρωθυπουργός είναι έτοιμος να στηρίξει μια συμφωνία την οποία δεν πιστεύει, εμπεριέχει ένα αρκετά αντιθετικό μήνυμα και ταυτόχρονα όμως πολύ αυθεντικό. Καθώς παρατηρούσα το πρόσωπό του στις διαπραγματεύσεις ήταν εμφανές ότι δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα και για τον ίδιο ήταν ένα αρκετά σκληρό τεστ. Έδειξε όμως πόσο δύσκολη είναι και θα συνεχίσει να είναι αυτή η διαδικασία αλλά και πως, προς στιγμήν, λειτουργεί».

Συμπλήρωσε μάλιστα πως κατά την γνώμη του «δεν υπάρχουν εγγυήσεις, πρόκειται για μια διαδικασία εν εξελίξει η οποία εμπεριέχει παγίδες. Δική μου επιδίωξη είναι να αποφύγω και σήμερα και αύριο αυτή την επικίνδυνη συζήτηση περί εμπιστοσύνης και οι συζητήσεις να αφορούν σε αριθμούς, νόμους και διαδικασίες. Η συζήτηση περί αξιοπρέπειας, ταπείνωσης και εμπιστοσύνης δεν είναι διαπραγμάτευση αλλά εισαγωγή για μάχη, σύμφωνα με την ιστορία μας. Συναισθήματα υπάρχουν κι από τις δύο πλευρές αλλά αυτή τη στιγμή χρειαζόμαστε περισσότερο πραγματικές συζητήσεις αντί ιδεολογικές και πολιτικές».

Τέλος όσον αφορά για τις γεωπολιτικές του ανησυχίες και για το κατά πόσο ένα Grexit θα έσπρωχνε την Ελλάδα στην αγκαλιά της Ρωσίας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανέφερε πως το ουσιαστικό ζήτημα της διαπραγμάτευσης είναι η βοήθεια προς την Ελλάδα. Αλλά σαν μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη συνέπεια ενός Grexit, ειδικά ενός άτακτου και απρογραμμάτιστου, σίγουρα θα όφειλαν να συζητηθούν και οι πιθανές πολιτικές  και γεωπολιτικές συνέπειες».