Ταυτόχρονα, επιτρέπουν στους πελάτες τους να παραλείψουν την πληρωμή κάποιων δόσεων, τους δίνουν τη δυνατότητα να παγώσουν τις οφειλές τους έως και για 24 μήνες, ή τους ασφαλίζουν στην περίπτωση ατυχήματος, ασθένειας ακόμα και απώλειας εργασίας…
Ωστόσο, τα νέα δάνεια που έχουν διαθέσει το τελευταίο διάστημα οι τράπεζες κρύβουν μία σειρά από παγίδες, δηλαδή είτε περισσότερους τόκους είτε αυξημένο κίνδυνο να χάσουν οι δανειολήπτες περιουσιακά τους στοιχεία, αν δεν είναι συνεπείς στις πληρωμές τους.
Μείωση δόσης
Το ψαλίδι στο επιτόκιο είναι κλασικός και ο πιο διαδεδομένος τρόπος για να μειώσει κάποιος τη δόση του, είτε πρόκειται για καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες είτε για στεγαστικά δάνεια. Στην καταναλωτική πίστη, η κίνηση αυτή συνδυάζεται κατά κανόνα με συγκέντρωση πολλών οφειλών από δάνεια και κάρτες σε ενιαίο χρέος.
Ανάλογα με το ποσό της οφειλής και την ύπαρξη ή όχι κάποιου περιουσιακού στοιχείου, στην καταναλωτική πίστη το τελικό επιτόκιο μπορεί να πέσει ακόμα και στο 6%-7%, έναντι περίπου 12% για τα «απλά» καταναλωτικά δάνεια και 16%-18% για τις πιστωτικές κάρτες. Αντίστοιχα, στα στεγαστικά το σταθερό επιτόκιο πενταετίας μπορεί να πέσει ακόμα και κάτω από 4,5%, δηλαδή τουλάχιστον 1-1,5 μονάδες σε σχέση με τα δεδομένα που ίσχυαν πριν από μια διετία.
Η κίνηση αυτή μειώνει τη δόση κατά 10%20%, ανάλογα με το δάνειο, αλλά στην περίπτωση που οι οφειλές είναι υπέρογκες συνδυάζεται κατά κανόνα και με αύξηση της διάρκειας. Στα στεγαστικά δάνεια, ανάλογα με την ηλικία του δανειολήπτη, η επιμήκυνση της διάρκειας φτάνει τα 10 χρόνια, με μέγιστη διάρκεια δανείου τα 40 έτη, κάτι που σημαίνει μείωση της δόσης έως και κατά 30%. Στα καταναλωτικά δάνεια, μια ανάλογη αύξηση της διάρκειας μπορεί να αποφέρει μείωση στη δόση ακόμα και άνω του 50%.
Παράλληλα, η ύπαρξη στεγαστικού δανείου μπορεί να ευνοήσει δανειολήπτες με χρέη σε κάρτες ή καταναλωτικά δάνεια. Και αυτό γιατί οι τράπεζες μεταφέρουν οφειλές καταναλωτικής πίστης (από δάνεια και κάρτες) στο στεγαστικό, εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο και χαμηλότερα επιτόκια αλλά και μεγαλύτερη διάρκεια αποπληρωμής.
Περίοδοι χάριτος και πάγωμα οφειλών
Εκτός από τα μειωμένα επιτόκια και την αυξημένη διάρκεια στα δάνεια, οι τράπεζες επιτρέπουν μία σειρά από επιπλέον διευκολύνσεις στους πελάτες που φλερτάρουν με την υπερχρέωση. Η παράλειψη μίας ή δύο δόσεων τον χρόνο είναι αντίδοτο στην περίπτωση που οι δανειολήπτες βρεθούν αντιμέτωποι με κάποιο έκτακτο έξοδο, καθώς αν το δάνειο δεν εξυπηρετηθεί για τρεις συνεχόμενους μήνες θεωρείται επισφαλές και η τράπεζα μπορεί να κινηθεί εις βάρος του δανειολήπτη.
Στην περίπτωση που το πρόβλημα είναι σοβαρότερο και έχει μεγαλύτερη διάρκεια, η τράπεζα μπορεί να παγώσει έως και για 24 μήνες την καταβολή των δόσεων, μεταφέροντας το διάστημα αυτό στη λήξη του δανείου. Ανάλογα με το δάνειο και την τράπεζα, το πάγωμα μπορεί να είναι είτε έντοκο είτε άτοκο, σε άλλες περιπτώσεις ο δανειολήπτης πληρώνει μόνο τόκους και το κεφάλαιο του δανείου μεταφέρεται αυτούσιο στην περίοδο που απομένει για την αποπληρωμή.
Παράλληλα με τις δανειακές διευκολύνσεις, ειδικά στα στεγαστικά δάνεια οι τράπεζες πλέον δίνουν ολοκληρωμένα πακέτα, τα οποία συνδυάζονται με μία σειρά από ασφαλιστικές καλύψεις. Ετσι, εκτός από τις κλασικές ασφάλειες ζωής και πυρός, περιλαμβάνουν ασφάλεια σε περίπτωση απώλειας εργασίας, ασθένειας, ακόμα και ασφάλεια για κλοπή.
Προσοχή στις παγίδες!
Τα νέα δάνεια αλλά και τα προγράμματα αναχρηματοδότησης των τραπεζών μπορεί να αποτελούν σωσίβιο για μεγάλη μερίδα υπερχρεωμένων πελατών, κρύβουν όμως δύο βασικές παγίδες. Η πρώτη αφορά τους επιπλέον τόκους και η δεύτερη, τον κίνδυνο να χάσει ο δανειολήπτης τα περιουσιακά του στοιχεία.
Το χαράτσι μέσω των τόκων του δανείου προκύπτει με την επιμήκυνση της διάρκειας της οφειλής. Αν ο δανειολήπτης προσθέσει 5 ή και 10 χρόνια στον χρόνο αποπληρωμής ενός στεγαστικού δανείου, βλέπει τη δόση του να μειώνεται κάθετα.
Συχνά όμως δεν συνειδητοποιεί ότι μέχρι να αποπληρώσει τα χρέη του θα έχει καταβάλει συνολικά περισσότερους τόκους στην τράπεζα.
Αντίδοτο στην περίπτωση αυτή είναι είτε να ψαλιδίσει ξανά τη διάρκεια του δανείου του, όταν αποκτήσει την οικονομική άνεση, είτε να προβεί σε πρόωρη αποπληρωμή μέρους ή και όλων των οφειλών ώστε να γλιτώσει χρήματα από τους τόκους.
Αντίστοιχα, η συγκέντρωση των οφειλών από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες σε ένα δάνειο με προσημείωση περιουσιακού στοιχείου μειώνει κάθετα το επιτόκιο και τη δόση, αυξάνει όμως τον κίνδυνο ο δανειολήπτης να χάσει την περιουσία του. Και αυτό γιατί, αν καθυστερήσει έστω και μία δόση, κινδυνεύει άμεσα να βρεθεί αντιμέτωπος με τον εφιάλτη του πλειστηριασμού, χάνοντας ακόμα και το σπίτι του για αγορές καταναλωτικών ειδών.
Του Δημήτρη Πεφάνη (από ΤΑ ΝΕΑ)
