Μπορεί οι προβλέψεις για το πρωτογενές πλεόνασμα, όπως αποτυπώθηκαν στο προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2025, να είναι αισιόδοξες αλλά στο μέτωπο των επενδύσεων και της ανάπτυξης παρατηρείται μία συντηρητική προσέγγιση, εξαιτίας των εξωτερικών κινδύνων, όπως η γεωπολιτική αβεβαιότητα και οι οικονομικές εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, που διαχρονικά αποτελούν παράγοντες αβεβαιότητας.

Πέρα από τις δημοσιονομικές προβλέψεις, όμως, για την πορεία του ΑΕΠ υπάρχει ανάγκη ενός νέου τρόπου προσέλκυσης επενδύσεων που δεν θα αφορά μόνο σε ακίνητα, κατασκευές και μηχανολογικό εξοπλισμό αλλά θα στραφεί σε πιο παραγωγικούς κλάδους που θα μπορούν να προσφέρουν νέες μόνιμες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα, όπως η ενέργεια, η τεχνολογία, τα φάρμακα και τα τρόφιμα.

Εξάλλου όπως πρόσφατα δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, «η Ελλάδα σημείωσε άλματα στον τομέα των επενδύσεων με βασική συνεισφορά από την εισροή Άμεσων Ξένων Επενδύσεων ωστόσο έχουμε ακόμη σοβαρή δουλειά μπροστά μας. Διότι, παρά τη σημαντική πρόοδο, δεν έχουμε καλύψει το επενδυτικό κενό των τελευταίων δεκαετιών».

Ο μαγνήτης των ακινήτων

Τα στοιχεία της περασμένης χρονιάς στον τομέα των ξένων επενδύσεων στην ελληνική αγορά δείχνουν μία ανησυχητική τάση. Η πρωτοκαθεδρία της αγοράς ακινήτων το 2023, με σχεδόν 1 στα 2 ευρώ που επενδύθηκαν στην Ελλάδα να προέρχεται από τη συγκεκριμένη αγορά αναδεικνύει αφενός την ένταση του φαινομένου της στεγαστικής κρίσης με τη συνεχιζόμενη άνοδο των τιμών τόσο στις ενοικιάσεις όσο και στις αγορές ακινήτων, αλλά και τη δυσκολία προσέλκυσης άλλων επενδύσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2023 η συνεισφορά του κλάδου ακινήτων στις ξένες επενδύσεις στη χώρα ανήλθε σε 47% επί του συνόλου των 4,48 δισ. ευρώ, που επενδύθηκαν στην ελληνική οικονομία.

Golden Visa

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ξένων κεφαλαίων που επενδύθηκαν στην αγορά ακινήτων αποδίδεται στην αξιοποίηση του προγράμματος «χρυσή βίζα». Το 2023, οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν με τα υψηλότερα όρια προκάλεσαν εκτόξευση των αγοραπωλησιών, καθώς οι ενδιαφερόμενοι θέλησαν να εξασφαλίσουν ακίνητα με το χαμηλό όριο των 250.000 ευρώ.

Με τις νέες αλλαγές που ανακοινώθηκαν για το πρόγραμμα Golden Visa στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ακινήτων, αναμένεται και φέτος να συμβεί κάτι αντίστοιχο ενώ η κρίση στη Μέση Ανατολή αναμένεται να προκαλέσει σημαντική αύξηση και εκείνων που θα θελήσουν να επωφεληθούν από το πρόγραμμα. Οι χώρες από τις οποίες αναμένεται να υπάρξει σημαντική αύξηση αιτήσεων για την απόκτηση «χρυσής βίζας» περιλαμβάνουν το Ισραήλ, τον Λίβανο, την Αίγυπτο και το Ιράν.

Οι προβλέψεις

Το οικονομικό επιτελείο υιοθέτησε τις προβλέψεις της Κομισιόν για τον ρυθμό ανάπτυξης φέτος αλλά και για το επόμενο έτος. Έτσι, στο προσχέδιο προβλέπεται ανάπτυξη 2,2% το 2024, αντί για 2,5% και 2,3% το 2025, αντί για 2,6%. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 6,7% το 2024 και 8,4% το 2025 κάτι που οφείλεται και στη συνέχιση της έλευσης των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αντίστοιχα, υπάρχει πρόβλεψη για άνοδο του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων από τα 14,8 δισ. ευρώ στα 18,9 δισ. ευρώ.