Σε διαδικασία επεξεργασίας δύο εναλλακτικών προτάσεων για την άμβλυνση των περικοπών στις συντάξεις χηρείας βρίσκεται το Υπουργείο Εργασίας, που ετοιμάζει παράλληλα ευρύτερες αλλαγές οι οποίες και θα ενσωματωθούν στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή εντός του φθινοπώρου.
Οι περικοπές στις συντάξεις χηρείας, οι οποίες ήδη εφαρμόζονται στους συνταξιούχους του Δημοσίου και του ΟΓΑ, παραμένουν ένα «καυτό» θέμα που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, και η κυβέρνηση προσπαθεί τώρα να βρει λύσεις που θα μειώσουν το κοινωνικό και πολιτικό κόστος. Οι δύο προτάσεις που εξετάζονται αυτή τη στιγμή από το Υπουργείο Εργασίας αποσκοπούν στο να προσφέρουν περισσότερες επιλογές στους δικαιούχους των συντάξεων χηρείας, προκειμένου να μειώσουν τις επιπτώσεις των περικοπών.
Το πρώτο σενάριο προβλέπει τη δυνατότητα επιλογής από τον δικαιούχο της σύνταξης που θα υποστεί τη μείωση κατά 50% μετά την τριετία, δίνοντάς του την ευκαιρία να περιορίσει τη μείωση, στη σύνταξη που είναι μικρότερη. Το δεύτερο σενάριο προτείνει οι περικοπές να εφαρμοστούν αποκλειστικά στην εθνική σύνταξη, διατηρώντας την αναλογική σύνταξη στο αρχικό της ποσό.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η νομοθεσία που διέπει τις συντάξεις χηρείας προβλέπει ότι μετά την τριετία, οι δικαιούχοι θα πρέπει να αποδεχθούν μείωση της σύνταξής τους στο 35% της αρχικής παροχής σε περίπτωση που εργάζονται ή λαμβάνουν και άλλη σύνταξη. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται ήδη στους συνταξιούχους του Δημοσίου, ενώ δεν έχει επεκταθεί ακόμα στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα, γεγονός που έχει προκαλέσει ανησυχία στην κυβέρνηση. Η τελευταία φοβάται ότι τυχόν καθυστερήσεις στην εφαρμογή του μέτρου θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δικαστικές προσφυγές από τους συνταξιούχους του Δημοσίου και του ΟΓΑ, οι οποίες θα μπορούσαν να απαιτήσουν την επιστροφή των παρακρατηθέντων ποσών αναδρομικά.
Επικείμενες Αλλαγές στο Ασφαλιστικό Σύστημα
Εκτός από τις αλλαγές στις συντάξεις χηρείας, το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που προετοιμάζεται για το φθινόπωρο περιλαμβάνει μια σειρά από σημαντικές αλλαγές που θα επηρεάσουν ευρύτερα το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Αυτές οι αλλαγές έχουν σχεδιαστεί με στόχο να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του συστήματος, ενώ παράλληλα ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.
Υπολογισμός συντάξεων για το 2025: Από την επόμενη χρονιά, ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων αναμένεται να αλλάξει. Συγκεκριμένα, οι συντάξιμες αποδοχές, οι οποίες αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, δεν θα αυξάνονται πλέον με βάση τον πληθωρισμό, αλλά θα προσαρμόζονται σύμφωνα με το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Αυτό σημαίνει ότι, εάν το 2024 ο δείκτης μισθών αυξηθεί κατά 3,5%, το ίδιο ποσοστό θα εφαρμοστεί και στις συντάξιμες αποδοχές όσων αποχωρήσουν από την εργασία τους το 2025.
Νέος Ενιαίος Κανονισμός Παροχών ΕΦΚΑ: Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία του νέου νομοσχεδίου είναι η εισαγωγή αυστηρότερων προϋποθέσεων για τη χορήγηση παροχών. Οι αλλαγές αυτές αναμένεται να οδηγήσουν σε περικοπές για ορισμένους δικαιούχους, ιδιαίτερα για εκείνους που προέρχονται από τα πρώην «ευγενή Ταμεία» όπως αυτά του ΟΤΕ, της ΔΕΗ και των τραπεζών.
Βελτιώσεις στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ): Περισσότεροι από 400.000 δικαιούχοι συντάξεων αναμένεται να συνεχίσουν να καταβάλλουν την ΕΑΣ, αλλά με αλλαγές στη βάση υπολογισμού της. Η εισφορά αυτή θα εφαρμόζεται πλέον μόνο για ποσά που υπερβαίνουν τα 1.400 ευρώ μηνιαίως, ενώ θα υπάρξει αναμόρφωση των κλιμακίων επιβάρυνσης. Η αλλαγή αυτή στοχεύει στην ανακούφιση των συνταξιούχων με χαμηλότερα εισοδήματα, ενώ το μέτρο θα παραμείνει δημοσιονομικά ουδέτερο.
Νέες διατάξεις για την επικουρική σύνταξη: Το νέο νομοσχέδιο θα προσφέρει τη δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών ασφάλισης σε ασφαλισμένους που δεν πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις για την λήψη επικουρικής σύνταξης. Με βάση τις διατάξεις του νόμου 5078/2023, οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να εξαγοράσουν έως και 15 πλασματικά έτη, προκειμένου να συμπληρώσουν το απαραίτητο όριο και να λάβουν την επικουρική σύνταξη.
Με τις προτεινόμενες αλλαγές, η κυβέρνηση επιχειρεί σύμφωνα με πληροφορίες να βρει μια ισορροπία μεταξύ της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοσιονομικής σταθερότητας, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει να ενισχύσει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος σε μια περίοδο έντονων δημογραφικών και οικονομικών προκλήσεων. Οι επερχόμενες αλλαγές πάντως, αναμένεται να προκαλέσουν ευρείες συζητήσεις και να επηρεάσουν χιλιάδες συνταξιούχους και ασφαλισμένους, καθιστώντας το ασφαλιστικό νομοσχέδιο έναν από τους πιο κρίσιμους νόμους της τρέχουσας κοινοβουλευτικής συνόδου.
