Το καυτό θέμα της στέγης είναι ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα και είναι δεδομένο ότι ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ θα παρουσιάσει τη στρατηγική της κυβέρνησης για την ενίσχυση της προσφοράς κατοικίας. Στόχος είναι να καλυφθεί το μεγάλο έλλειμμα που παρατηρείται και να υποχωρήσουν οι τιμές των ενοικίων, οι οποίες έχουν φτάσει στα ύψη, φέρνοντας σε απόγνωση πολλά νοικοκυριά.
Τα σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι είναι πολλά, με ένα από αυτά να περιλαμβάνει συνδυασμό κινήτρων και αντικινήτρων για τα κλειστά διαμερίσματα. Το πρώτο βήμα θα γίνει με την άμεση καταγραφή όλων των κλειστών ακινήτων από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ.
Βασική επιδίωξη είναι να διαπιστωθεί ποια από αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν και να εισαχθούν στην αγορά για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Αν και οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 200.000 διαμερίσματα, δεν υπάρχει σαφής εικόνα για τον ακριβή αριθμό των κλειστών ακινήτων, ούτε για ποια από αυτά είναι προς άμεση αξιοποίηση, χωρίς να χρειάζονται μερική ή ολική ανακαίνιση για να δοθούν προς μακροχρόνια μίσθωση.
Βασική επιδίωξη μέσω της καταγραφής είναι να αποσαφηνιστεί ο αριθμός των ακινήτων, ώστε στη συνέχεια να προχωρήσουν στον σχεδιασμό της στεγαστικής στρατηγικής μέσω σειράς μέτρων και κινήτρων. Μάλιστα, οι τιμές αναμένεται να συνεχίσουν την ανοδική πορεία, σύμφωνα με την πρόβλεψη του διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος έχει κρούσει το καμπανάκι για το οξύ στεγαστικό πρόβλημα, κρίνοντας αναγκαία τη λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση της απόκτησης κατοικίας και την ενίσχυση της προσφοράς προσιτής κατοικίας, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα με υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση.
Αντίθετα, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), απαντώντας σε σενάρια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας για αύξηση του ΕΝΦΙΑ στα κλειστά διαμερίσματα, επιμένει σε τριετή απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος. Αυτό προτείνεται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η στεγαστική κρίση και να «ανοίξουν» όλα τα διαθέσιμα κλειστά σπίτια, χωρίς αποκλεισμούς ή κριτήρια εισοδήματος, και όχι με ημίμετρα ή με «τιμωρητικό» ΕΝΦΙΑ στους ιδιοκτήτες των παλαιών κλειστών διαμερισμάτων.
Με επιστολή της προς τον πρωθυπουργό, ενόψει των εξαγγελιών στη ΔΕΘ, η ΠΟΜΙΔΑ αναφέρεται στην αναγκαία νομοθετική ρύθμιση και τα πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν για όλους τους εμπλεκόμενους, κυρίως για τους νέους που αναζητούν κατοικία αλλά και για τους πυρόπληκτους της Αττικής.
Σε σχέση με τις κενές κατοικίες, επισημαίνεται ότι η αύξηση του αριθμού τους οφείλεται κατά κύριο λόγο στην παλαίωση του κτιριακού δυναμικού και στην οικονομική αδυναμία των ιδιοκτητών τους να ανακαινίσουν τα διαμερίσματα των προηγούμενων δεκαετιών, ώστε να προσφερθούν αξιοπρεπώς στην αγορά για νέες μισθώσεις κύριας κατοικίας.
Η επιβολή τιμωρητικά αυξημένου ΕΝΦΙΑ ως μέτρο για τη διάθεση κενών διαμερισμάτων σε αυτήν τη μεγάλη κατηγορία οικονομικά αδύνατων ιδιοκτητών, επειδή δεν μπορούν να ανακαινίσουν τις κατοικίες τους, θα τους φέρει σε απόγνωση και θα τους αναγκάσει ακόμη και να τις εκποιήσουν πριν τις χάσουν στις κατασχέσεις που θα ακολουθήσουν. Αυτό που θα αυξηθεί κατακόρυφα δεν θα είναι η προσφορά τους για εκμίσθωση, αλλά «η οργή και η αγανάκτησή τους εναντίον ενός τέτοιου απάνθρωπου μέτρου φορολογικής βαρβαρότητας», προειδοποιεί η ΠΟΜΙΔΑ.
«Σπίτι μου ΙΙ»
Το μόνο μέτρο που φαίνεται να έχει κλειδώσει είναι το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», στο οποίο αναμένεται να αναφερθεί ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της ΔΕΘ. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από τα δάνεια που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης και μπορεί να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ, είτε με τη μόχλευση που θα υπάρξει από τις εμπορικές τράπεζες είτε ακόμα και με μια νέα φάση του ίδιου προγράμματος. Πρόκειται για αλλαγή της χρήσης των κονδυλίων που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και ταυτόχρονη ακύρωση άλλων συμφωνημένων δράσεων.
Για το «Σπίτι μου ΙΙ» θα υπάρξει διεύρυνση των δικαιούχων, καθώς εξετάζονται αλλαγές στα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια:
- Ηλικιακή διεύρυνση: Στο προηγούμενο πρόγραμμα, δικαιούχοι ήταν πολίτες έως 39 ετών, ενώ στο νέο αναμένεται να ενταχθούν άτομα έως 50 ετών.
- Διεύρυνση του εισοδηματικού κριτηρίου: Εξετάζεται η διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων. Η χρηματοδότηση θα διαμορφώνεται έως το 90%. Σήμερα το εισοδηματικό όριο είναι 24.000 ευρώ για το ζευγάρι και αυξάνεται κατά 3.000 ευρώ ανά τέκνο, ενώ για μονογονεϊκή οικογένεια το εισοδηματικό κριτήριο αυξάνεται στα 27.000 ευρώ και κατά 3.000 ευρώ ανά τέκνο.
- Προνόμια για τρίτεκνους και πολύτεκνους: Θα υπάρχει ειδική πρόνοια μηδενικού επιτοκίου και πλήρους κάλυψης από το κράτος για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους.
- Έτος άδειας κατασκευής: Η παλαιότητα των ακινήτων μπορεί να είναι μικρότερη από τα 15 έτη.
Υπενθυμίζεται ότι για το πρόγραμμα «Σπίτι μου» που υλοποιήθηκε στην πρώτη φάση, το εισοδηματικό όριο ήταν 24.000 ευρώ για το ζευγάρι με προσαύξηση κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Για τη μονογονεϊκή οικογένεια το εισοδηματικό όριο αυξανόταν στα 27.000 ευρώ με προσαύξηση 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Ο μέσος όρος ηλικίας των δανειοληπτών ήταν 34 έτη και το μέσο εισόδημα περίπου 16.000 ευρώ. Το ακίνητο έπρεπε να έχει αξία έως 200.000 ευρώ, μέγεθος έως 150 τ.μ. και παλαιότητα τουλάχιστον 15 έτη. Το πρόγραμμα έδωσε μια ανάσα στο πρόβλημα στέγης των νέων, οι οποίοι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι. Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του νέου προγράμματος θα παίξει η εμπειρία που έχει αποκομίσει πλέον ο φορέας υλοποίησης, δηλαδή η ΔΥΠΑ, ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις και γραφειοκρατικά κωλύματα.
