Τον Σεπτέμβριο αναμένεται να ενεργοποιηθεί η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων απ’ όσους ενδιαφέρονται να εξαγοράσουν τις καταπατημένες εκτάσεις. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, πάνω από 90.000 ακίνητα δυνητικά μπορούν να αποδοθούν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που για δεκαετίες ολόκληρες βρίσκονταν σε καθεστώς ομηρίας, με τις περιουσίες τους να είναι υπό αμφισβήτηση.

Οι δικαιούχοι θα μπορούν με την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας να υποβάλουν τη σχετική αίτηση προκειμένου να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους. Από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα δημιουργηθεί ειδικό πληροφοριακό σύστημα «Αιτήσεων Εξαγοράς Δημοσίων Ακινήτων». Για την υποβολή αίτησης εξαγοράς καταβάλλεται παράβολο 300 ευρώ, το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί, καθώς εντάσσεται στα εξαιρούμενα ακίνητα.

Μετά τις αλλαγές που έγιναν στο πλαίσιο για τα καταπατημένα ακίνητα εκτιμάται ότι η διαδικασία για την εξαγορά τους θα κινηθεί με ταχύτερους ρυθμούς. Με τις νέες ρυθμίσεις καταργήθηκε η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα ενώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τα πέντε τουλάχιστον χρόνια που προηγούνται της αίτησης.

Σημειώνεται ότι δυνατότητα εξαγοράς έχουν όσοι κατέχουν καταπατημένα κτήματα ή κτίσματα για πάνω από 30 έτη αλλά με ειδικούς περιορισμούς ενώ το ύψος του τιμήματος καθορίζεται με βάση την αντικειμενική τιμή και μειώνεται έως κι 80% ανάλογα με την χρόνο κατοχής, την «κοινωνική ταυτότητα», το ύψος του εισοδήματος και το είδος του ακινήτου. Η εξόφληση μπορεί να γίνει σε έως 60 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ.

Τι άλλαξε

Οι νέες ρυθμίσεις που ενεργοποιούνται με τη λειτουργία της πλατφόρμας προβλέπουν τα εξής:

  1. Δεν απαιτείται πλέον να υπάρχει κτίσμα εντός του γηπέδου (οικοπέδου ή αγροτεμαχίου) πριν την υποβολή της αίτησης για εξαγορά του ακινήτου.
  2. Δεν απαιτείται, πλέον η προσκόμιση αεροφωτογραφιών ως αποδεικτικού μέσου, αφού δεν θα εξετάζεται η ύπαρξη ή μη κτίσματος στο ακίνητο.
  3. Για ένταξη στη ρύθμιση τίθεται το Ε9 ως τεκμήριο ύπαρξης ιδιοκτησιακού δικαιώματος επί του ακινήτου. Προστίθεται ως απαραίτητη προϋπόθεση, ότι για να προβεί σε άσκηση του δικαιώματος εξαγοράς του ακινήτου κάποιος ενδιαφερόμενος, απαιτείται να το έχει περιλάβει στο έντυπο Ε9 για τα πέντε τελευταία χρόνια τουλάχιστον πριν την αίτηση, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.
  4. Επεκτείνεται η δυνατότητα του Δημοσίου να αποφασίσει εξαίρεση από το δικαίωμα εξαγοράς ενός ακινήτου, για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Εντός εξαμήνου τα συναρμόδια Υπουργεία (πχ Ναυτιλίας, Άμυνας κλπ) θα ορίσουν αιτιολογημένα τις περιοχές ή τα ακίνητα ενδιαφέροντος τους, προκειμένου αυτά να εξαιρεθούν της διαδικασίας εξαγοράς. Αυτό σημαίνει ότι de facto αποκλείονται από τη ρύθμιση, οι εν δυνάμει ιδιοκτήτες που περιλαμβάνονται στις συγκεκριμένες περιοχές.
  5. Επισπεύδεται η προθεσμία απάντησης (συναίνεσης) από την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου σε 2 μήνες (αντί 3 μήνες που προβλεπόταν αρχικά) εντός των οποίων πρέπει να τελειώνει η εξέταση του αιτήματος.
  6. Τίθεται δεκαήμερη προθεσμία για την ενημέρωση του αιτούντος σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά. Ωστόσο, αν και δίνεται σαν δικαίωμα για διόρθωση σφαλμάτων στον ιδιώτη, μετά την αποκλειστική διορία των 10 ημερών αυτός θα χάνει ουσιαστικά την δυνατότητα διεκδίκησης του ακινήτου.

Υποθέσεις στα δικαστήρια

  1. Προσφέρεται έκπτωση στο τίμημα εξαγοράς για τον ιδιώτη, προκειμένου να αρθεί η αμφισβήτηση της κυριότητας του δημοσίου. Συγκεκριμένα παρέχεται:
  • έκπτωση 50% αν ο ιδιώτης έχει αναγνωρισθεί από πρωτόδικα ως κύριος του ακινήτου
  • έκπτωση 50% αν ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
  • έκπτωση 70% αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31η Δεκεμβρίου 2022. 8. Παρέχεται ειδική έκπτωση 80% επί της αντικειμενικής αξίας, για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα (ή του αρχικού δικαιοπαρόχου) ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Η διαδικασία και το τίμημα

Σημειώνεται ότι μετά την υποβολή της αίτησης, στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή, εντός πέντε ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής, το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα.

Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες, άτοκες, μηνιαίες δόσεις. Το ποσό της κάθε δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 100 ευρώ. Σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής, παρέχεται έκπτωση 10% επί του τιμήματος εξαγοράς.