Ποιοι «σώζονται» από τα βαρέα και ανθυγιεινά

Ρύθμιση-ανάσα για όσους εργαζόμενους έχουν 3.600 ένσημα στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και συνολικά συμπληρώνουν 4.500 ημέρες εργασίας θα τεθεί σε εφαρμογή από το υπουργείο Εργασίας. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι δεν πρόκειται να επηρεαστούν από τις επερχόμενες αλλαγές στη λίστα με τα βαρέα και ανθυγιεινά, ακόμα και αν το επάγγελμα τους εξαιρεθεί από το ευνοϊκό αυτό ασφαλιστικό καθεστώς.

Σύμφωνα με την πρώτη σελίδα της εφημερίδας «Το Έθνος», η σχετική ρύθμιση, που έχει επεξεργαστεί ο αναπληρωτής υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης, θα συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα που θα κατατεθεί το Μάιο στη Βουλή. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι να μην υπάρξουν βίαιες ανατροπές σε ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα.
Ο πρόεδρος των εργαζομένων στον τουρισμό και στον επισιτισμό Λεωνίδας Καραθανάσης
Ο πρόεδρος των εργαζομένων στον τουρισμό και στον επισιτισμό Λεωνίδας Καραθανάσης

Από την 1η Ιουλίου θα τεθεί σε εφαρμογή η νέα-και σαφώς περιορισμένη-λίστα για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Ενδεικτικό της έκτασης των αλλαγών είναι πως ο αριθμός των εργαζομένων που καλύπτονται από βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα θα «πέσει» από τις 700.000 στις 450.000. Για τη συγκρότηση της νέας λίστας το υπουργείο Εργασίας προχωρά στη σύσταση επιτροπής εμπειρογνωμόνων. Η νέα επιτροπή αμέσως μετά το Πάσχα θα παραδώσει πόρισμα για το ποια επαγγέλματα πρέπει να αποχαρακτηριστούν.

Σύμφωνα με πληροφορίες η επιτροπή δεν πρόκειται να εκπονήσει νέες μελέτες για το ποια επαγγέλματα θα παραμείνουν στα βαρέα και ανθυγιεινά. Θα αξιοποιήσει τα αποτελέσματα των μελετών που έχουν ήδη εκπονηθεί, ενώ για το σκοπό αυτό θα υπάρξει συνεργασία και με το ΕΛΙΝΥΑΕ.

Σημειώνεται πως η λίστα με τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα δεν έχει ανανεωθεί για περισσότερα από 25 χρόνια. Σε όσα επαγγέλματα αποχαρακτηριστούν έρχονται ανατροπές τόσο στα μισθολογικά όσο και στα ασφαλιστικά δικαιώματα.

Ωστόσο οι αλλαγές αυτές θα «τρέξουν» σταδιακά. Για παράδειγμα εξετάζεται το ενδεχόμενο οι αλλαγές να ξεκινήσουν από την 1η Ιανουαρίου 2012 και να εφαρμόζονται σταδιακά. Σε πρώτη φάση στο «στόχαστρο» θα βρεθούν επαγγέλματα, όπου η τεχνολογική πρόοδος έχει οδηγήσει σε βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Επιπλέον?αναζητούνται επαγγέλματα τα οποία αυτή τη στιγμή είναι στη λίστα με τα βαρέα αλλά εκλείπουν σταδιακά (υπολογίζεται πως είναι περίπου 15 μεταξύ των οποίων είναι οι καταμετρητές κερμάτων στις συγκοινωνίες).

Την ίδια στιγμή ειδικοί θέτουν θέμα ένταξης νέων ειδικοτήτων στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, για να αρθούν αδικίες του παρελθόντος.

Αναφερόμενος στις εξελίξεις ο δικηγόρος Δημήτρης Μπούρλος-που έχει διατελέσει μέλος της επιτροπής σοφών για το ασφαλιστικό και της επιτροπής για τα βαρέα και ανθυγιεινά σημειώνει «η νέα λίστα θα πρέπει να συμπεριλάβει και ειδικότητες ή εργασίες που προέκυψαν λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης και όχι μόνο να κρίνει επαγγέλματα και ειδικότητες που είχαν στο παρελθόν ενταχθεί στα βαρέα και ανθυγιεινά. Το βασικό κριτήριο θα πρέπει να είναι η πρόκληση είτε πρώιμης γήρανσης στον οργανισμό είτε η μακροχρόνια βλάβη στην υγεία».

* Σημειώνεται πως με τον τον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο αυξάνονται τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση από τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα για συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων. Η αύξηση ξεκίνησε φέτος και θα γίνεται σταδιακά.

Παράδειγμα
Σύνταξη εντός ή εκτός λίστας

Σήμερα εργαζόμενος στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα με αποδοχές 2.200 ευρώ μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με 35ετία. Η σύνταξη στην περίπτωση αυτή θα είναι περίπου 1.500 ευρώ. Σε περίπτωση που το επάγγελμά του εξαιρεθεί από τη λίστα με τα βαρέα και ανθυγιεινά, θα πρέπει να συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή η σύνταξή του -παρότι θα έχει εργαστεί πέντε επιπλέον χρόνια- θα είναι 1.380 ευρώ.

Για όσους εξαιρεθούν
Αύξηση στα όρια και μείωση μισθών και συντάξεων

Τριπλό είναι το χτύπημα για τους εργαζομένους σε όσα επαγγέλματα εξαιρεθούν από τη λίστα με τα βαρέα και ανθυγιεινά. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι θα δουν τα όρια ηλικίας να αυξάνονται, ενώ την ίδια στιγμή θα υπάρξουν περικοπές τόσο σε μισθούς όσο και σε συντάξεις.

Συγκεκριμένα, σε όσα επαγγέλματα αποχαρακτηριστούν από τα βαρέα θα υπάρξει:

* Αύξηση των ορίων ηλικίας τουλάχιστον κατά μία πενταετία. Οι… πόρτες εξόδου θα κλείσουν για όσους εργαζομένους είναι κάτω των 65 ετών. Η μόνη εναλλακτική λύση είναι η συνταξιοδότηση στο 60ό έτος της ηλικίας, με την προϋπόθεση πως έχουν συμπληρωθεί 40 έτη ασφάλισης.
* Μείωση των αποδοχών από 50 έως και 200 ευρώ τον μήνα, καθώς δεν θα καταβάλλεται το ειδικό επίδομα (εκτός αν υπάρξει ρύθμιση στη συλλογική σύμβαση εργασίας).
* Μείωση των συντάξεων σε δεύτερη φάση έως και 11%, ως αποτέλεσμα της μείωσης των μισθών. Ακόμα μεγαλύτερες απώλειες θα έχουν όσοι συνταξιοδοτούνται με 35ετία από το ειδικό αυτό καθεστώς (και οι οποίοι μέχρι τώρα έπαιρναν «πριμ» βαρέων).

Συνδικάτα
Αντιδράσεις και φόβοι για κύμα ανεργίας

Στενά παρακολουθούν τις εξελίξεις στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, που προειδοποιούν πως δεν θα δεχτούν το «πετσόκομμα» της σχετικής λίστας.

Ο πρόεδρος των εργαζομένων στον τουρισμό και στον επισιτισμό Λεωνίδας Καραθανάσης σημειώνει στο «Έθνος» πως «δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε την εξαίρεση οποιασδήποτε ειδικότητας του κλάδου από τη σχετική λίστα, διότι όλες έχουν ενταχθεί μετά την εκπόνηση των απαιτούμενων αναλογιστικών μελετών. Άλλωστε δεν έχει υπάρξει καμία βελτίωση στις συνθήκες εργασίας».

Συνεχίζει επισημαίνοντας: «Η εξαίρεση συγκεκριμένων ειδικοτήτων από τα βαρέα και ανθυγιεινά θα δημιουργήσει κύμα ανεργίας στους παλαιούς εργαζόμενους. Οι εργοδότες θα προτιμούν τους νέους εργαζόμενους, οι οποίοι δεν θα υπάγονται στα βαρέα και ανθυγιεινά και επομένως θα είναι μικρότερο το ασφαλιστικό τους κόστος. Αλλωστε, σε πολλές ειδικότητες (π.χ. σερβιτόροι, καμαριέρες) δεν είναι εύκολο για τους εργαζόμενους να συνεχίσουν να δουλεύουν μετά το 60ό έτος».