Με ποιο τρόπο θα μπει ένα φρένο στην ασυδωσία των servicers; «Είναι φοβερό αυτό που συμβαίνει στη χώρα μας. Μέσα στην επόμενη πενταετία αναμένεται να πραγματοποιηθούν 250.000 πλειστηριασμοί ακινήτων» δηλώνει με έκδηλη ανησυχία στο Newsbeast η δικηγόρος κα Αριάδνη Νούκα που εδώ και χρόνια ασχολείται εκτενώς με τις αυθαιρεσίες και τους εκβιασμούς δανειοληπτών από τις εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όπως τονίζει η ίδια, η νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία που θα ενσωματωθεί εντός των επομένων εβδομάδων στο εγχώριο δίκαιο, υπό μορφή νομοσχεδίου που θα φέρει προς ψήφιση στη Βουλή ο αρμόδιος υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, θα εμπεριέχει τρεις σημαντικές αλλαγές που αναμένεται εν πολλοίς να ανακουφίσουν όσους απειλείται με πλειστηριασμό η κατοικία τους από τα «κοράκια», όπως τα αποκαλεί ο λαός μας.
Πώς λειτουργούν τα ξένα funds στην Ελλάδα
Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά για να καταλάβουμε τι συμβαίνει και τι αλλαγές θα επέλθουν προσεχώς. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που οι καταναλωτές αδυνατούν να αποπληρώσουν, μεταβιβάζονται από τις τράπεζες σε εταιρείες του εξωτερικού, τα ξένα funds, που δέχονται να τα αγοράσουν σε πολύ πιο χαμηλή τιμή από την πραγματική τους αξία. Τα ξένα funds όμως θα πρέπει να έχουν υποχρεωτικά κάποιους εκπροσώπους στη χώρα μας, που στην πράξη είναι μια σειρά από εγχώριες εταιρείες ειδικού σκοπού, που διαχειρίζονται τα δάνεια αυτά. Οι εγχώριες εταιρείες (οι λεγόμενοι servicers) είναι που κάνουν τις ρυθμίσεις, επικοινωνούν με τους δανειολήπτες και προχωρούν στις εισπράξεις και τους πλειστηριασμούς. Άρα αντιλαμβάνεται κανείς ότι τον πραγματικό ιδιοκτήτη που έχει πάρει το δάνειό μας είναι δύσκολο να τον μάθουμε, γιατί δεν μιλάμε απευθείας μαζί του, αλλά με τους servicers που τα τελευταία χρόνια η συμπεριφορά τους έχει εκτραχυνθεί.
Στο παρά πέντε ενσωματώνεται στο εθνικό Δίκαιο η Ευρωπαϊκή Οδηγία
Τώρα λοιπόν επιχειρείται μέσω νόμου ο εξορθολογισμός του τρόπου λειτουργίας των servicers. Όπως μας λέει η κ. Νούκα το νέο νομοσχέδιο που έρχεται, αποτελεί επί της ουσίας μια υποχρεωτική ενσωμάτωση στο εθνικό Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας η οποία έχει θεσπιστεί από το Νοέμβριο του 2021 και έχει καταληκτική ημερομηνία για να γίνει νόμος του κράτους την 30ή Δεκεμβρίου 2023. Δηλαδή είμαστε από τις τελευταίες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ενσωματώνουμε την Οδηγία, στο παρά πέντε. «Δεν έχουμε πάρει στα χέρια μας το νομοσχέδιο, αλλά γνωρίζουμε καλά τι προβλέπει η Ευρωπαϊκή Οδηγία στο αγγλικό της κείμενο» συνεχίζει η πολύπειρη δικηγόρος.
Θα γνωστοποιείται επακριβώς το ποσό της οφειλής
«Καταρχάς θα μπουν κάποιοι κανόνες στην συμπεριφορά των servicers όσον αφορά την ενημέρωση των δανειοληπτών η οποία θα πρέπει από ‘δω και πέρα να είναι διαφανής και ενδελεχής, χωρίς παραπλανητικές και αθέμιτες αναφορές» υπογραμμίζει. Για παράδειγμα, όταν ζητάμε να μάθουμε το υπόλοιπο ενός δανείου, δεν θα μας αναφέρουν απλώς ένα ποσό, «δεν θα μας πουν απλώς χρωστάμε π.χ. 150.000 ευρώ», αλλά θα πρέπει να μας διευκρινίζουν ποιο είναι το ποσό οφειλής, ποιο είναι το ύψος των τόκων ποια είναι τα τυχόν επιπρόσθετα έξοδα, πόσες είναι οι προμήθειες, όλα θα πρέπει να γνωστοποιούνται αναλυτικά».
Πρόστιμο έως και 500.000 ευρώ για αθέμιτες πρακτικές
Δεύτερον, σε περίπτωση που οι εταιρείες αυτές χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές ή προσβλητικές συμπεριφορές, θα απειλούνται με σοβαρότατες κυρώσεις οι οποίες μπορεί να φτάνουν έως και στην επιβολή διοικητικού προστίμου ύψους 500.000 ευρώ. «Αυτό που δεν γνωρίζουμε ακόμη, περιμένουμε κι εμείς να δούμε το νομοσχέδιο, είναι αν θα θεσπιστεί και κάποια ποινική αξιολόγηση κατά των servicers που χρησιμοποιούν ακραίες συμπεριφορές, δηλαδή εάν θα θεωρούνται ποινικά αδικήματα οι παράνομες τακτικές τους. Βέβαια ήδη σήμερα που μιλάμε, υπάρχει στον Νόμο περί Προστασίας του Καταναλωτή, πρόβλεψη για την τιμωρία των προμηθευτών (τραπεζών, servicers, κ.α.) έναντι των δανειοληπτών εάν διαπιστώνονται παραπλανητικές πρακτικές. Μένει να δούμε εάν θα υπάρχει και κάποια εξειδικευμένη διάταξη στο νέο νομοσχέδιο».
Εξάντληση όλων των περιθωρίων για ρύθμιση του δανείου
«Από κει και πέρα, προσθέτει η κα Νούκα στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, υπάρχει μία ακόμη πολύ σημαντική διάταξη, στην Ευρωπαϊκή Οδηγία, η 16Α, η οποία αναφέρει πως έχει το δικαίωμα το κράτος – μέλος να προβλέψει, ότι για να φτάσει ένας δανειστής στην αναγκαστική εκτέλεση, δηλαδή στην κατάσχεση ή στον πλειστηριασμό, θα πρέπει πρώτα να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για ρύθμιση. Παραθέτει μάλιστα και τρόπους ρύθμισης όπως είναι η μείωση της δόσης, η μείωση του επιτοκίου, η επιμήκυνση του δανείου ή η διαγραφή μέρους της οφειλής. Προβλέπεται επίσης και η αναχρηματοδότηση της οφειλής. Βέβαια οι servicers σήμερα στην Ελλάδα δεν κάνουν αναχρηματοδοτήσεις, θα υπάρξουν άλλα Νομικά Πρόσωπα που θα το κάνουν αυτό. Αυτή η διάταξη όπως καταλαβαίνετε έρχεται να βάλει ένα πολύ σοβαρό φρένο στις συμπεριφορές των servicers τύπου «βγάζω στον πλειστηριασμό το ακίνητο του οφειλέτη χωρίς να προσπαθήσω να κάνω μία ρύθμιση» ή «καταθέτω μία πρόταση για ρύθμιση απαιτώντας μια τεράστια προκαταβολή που μπορεί να φθάνει σε ύψος έως και το 30% ή 40% της οφειλής για να μην εκπλειστηριαστεί το σπίτι, βάζοντας τη «θηλειά στο λαιμό» του δανειολήπτη που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε τόσο μεγάλα ποσά. Με τη νέα διάταξη, αυτές οι συμπεριφορές θα σταματήσουν».
