«Φέσια» δισεκατομμυρίων ευρώ έχει βάλει το δημόσιο στην αγορά. Παρά τις επισημάνσεις των Θεσμών τα ληξιπρόθεσμα χρέη του δημοσίου εξακολουθούν να κινούνται σε υψηλά επίπεδα καθώς υπερβαίνουν τα 2 δις ευρώ στερώντας πολύτιμη ρευστότητα από την αγορά.

Το θέμα μάλιστα αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της τρίτης μετα-προγραμματικής αξιολόγησης με τους δανειστές η οποία ξεκινάει την επόμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι η αρχική συμφωνία με τους θεσμούς προβλέπει ότι τα φέσια του Δημοσίου δεν θα πρέπει να ξεπερνούν σε ετήσια βάση το 0,2% του ΑΕΠ ή σε απόλυτα ποσά τα 350 εκατ. ευρώ, αλλά λόγω της υγειονομικής κρίσης είχε δοθεί πίστωση χρόνου για την επίτευξη του στόχου.

Τον περασμένο Ιούλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής καταγράφηκε αύξηση των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου κατά 115 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2022. Ειδικότερα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξήθηκαν κατά 318 εκατ. ευρώ φτάνοντας τα 2,099 δις ευρώ ενώ οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων μειώθηκαν κατά 203 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκαν στα 494 εκατ. ευρώ.

Τα νοσοκομεία έχουν πάνω από τα μισά κρατικά φέσια. Τον Ιούλιο του 2023 έφθασαν 1,114 δις. ευρώ, σχεδόν τέσσερις φορές πάνω σε σχέση με το χαμηλό των 294 εκατ. ευρώ που είχε σημειωθεί τον Δεκέμβριο του 2018.

Σε ανοδική τροχιά βρίσκονται και  τα ληξιπρόθεσμα χρέη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης που έφθασαν στα 521 εκατ. ευρώ τον  Ιούλιο 2023 από 505 εκατ. ευρώ τον περασμένο Δεκέμβριο. Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στα χρέη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που υπερβαίνουν τα 150 εκατ. ευρώ όταν τον Ιανουάριο του 2023 ήταν 97 εκατ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι τα χρέη των νοσοκομείων. Η έκρηξή τους είχε ως αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποστείλει το περασμένο Απρίλιο προειδοποιητική επιστολή και αιτιολογημένη γνώμη λόγω πλημμελούς εφαρμογής των κανόνων που θεσπίζονται στην οδηγία για τις καθυστερήσεις πληρωμών.   Η επιστολή αφορά «την εφαρμογή του εθνικού κανόνα που προβλέπει την άμεση πληρωμή μακροχρόνιων οφειλών των δημόσιων νοσοκομείων προς τους ιδιώτες προμηθευτές τους υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω προμηθευτές παραιτούνται από τα δικαιώματά τους σε τόκους, αποζημιώσεις και ένδικα μέσα. Η πρακτική αυτή συνιστά παράβαση των ενωσιακών κανόνων για τις καθυστερήσεις πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές, όπως έχουν ερμηνευθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης να αποστείλει στην Ελλάδα αιτιολογημένη γνώμη, επειδή δεν σημειώθηκε βελτίωση στις υπερβολικές καθυστερήσεις πληρωμών από δημόσια και στρατιωτικά νοσοκομεία».

Πάντως η καθυστέρηση στις πληρωμές δείχνει ότι το Δημόσιο ακολουθεί μια εντελώς διαφορετική πρακτική όταν είναι να πληρώσει, σε αντίθεση με τους Έλληνες φορολογούμενους, οι οποίοι εάν δεν πληρώσουν στην ώρα τους φόρους, τέλη, εισφορές κ.λπ. επιβαρύνονται αφενός με επιτόκια και πρόστιμα ενώ κινδυνεύουν και με κατασχέσεις.