Πριν ο Neil Armstrong και το «Apollo 11» κατακτήσουν το διάστημα για λογαριασμό των ΗΠΑ, οι πραγματικοί σταρ της NASA είχαν «αρχηγό» τον Ham και τους φίλους του αστρο-χιμπαντζήδες, τους πρώτους Αμερικανούς που ταξίδεψαν στο διάστημα.
Ο Ham, ένας από τους τουλάχιστον δέκα χιμπαντζήδες που εκπαιδεύτηκαν από τις ΗΠΑ για να «κερδίσουν» τη Σοβιετική Ένωση στην κούρσα του διαστήματος, έγραψε ιστορία πριν από μισό αιώνα κι ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν σε… τροχιά.
Καθώς οι Ρώσοι πλησίαζαν στην επιτυχία μιας αποστολής στο διάστημα, οι Αμερικανοί αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τον 3χρονο Ham- όπως τα καναρίνια χρησιμοποιούνται στα ορυχεία…- για να διαπιστώσει εάν ο άνθρωπος θα μπορούσε να επιβιώσει στο διάστημα.
Ο Ham πήρε το όνομά του μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της πτήσης του τον Ιανουάριο του 1961. Αυτό έγινε επειδή η NASA ήθελε να αποφύγει την αρνητική διαφήμιση, εάν ένα ζώο που είχε ονομαστεί και με έναν τρόπο «εξανθρωπιστεί» σκοτωνόταν στη διάρκεια της αποστολής.
Ο φωτογράφος Ralph Morse του περιοδικού LIFE—που φωτογράφιζε τους αστροναύτες της NASA για περισσότερο από μία δεκαετία, δήλωσε πως θυμάται με τρυφερότητα τους αστρο-χιμπαντζήδες.
«Ειδικά ο Ham ήταν πολύ φιλικός», λέει.
Η Σοβιετική Ένωση είχε στείλει σκύλους στο διάστημα το 1957 αλλά οι ΗΠΑ κατέληξαν στους χιμπαντζήδες λόγω των γενετικών ομοιοτήτων τους με τον άνθρωπο.
Ο Ham είχε ξεκινήσει από το Καμερούν της Αφρικής και για ένα διάστημα ήταν η σούπερ ατραξιόν στον ζωολογικό κήπο της Φλόριντα.
Ο ίδιος και οι «συνάδελφοί» του προετοιμάζονταν για τρία χρόνια για την πτήση και είχαν διδαχθεί να εκτελούν απλές ενέργειες ανταποκρινόμενοι σε ήχους και φώτα.
Η άμεση ανταπόκριση σε ένα ερέθισμα που του «ζητούσε» να τραβήξει έναν μοχλό του χάριζε μία μπανάνα, η αποτυχία σήμαινε «τιμωρία» με ένα ήπιο ηλεκτροσοκ στις πατούσες.
Οι χιμπαντζήδες περνούσαν πολλές δοκιμασίες σε μηχανήματα που εξέταζαν τις δυνατότητές τους σε σχέση με τη βαρύτητα, την ταχύτητα και τη θερμότητα.
Στις 31 Ιανουαρίου 1961, ο Ham εκτοξεύτηκε αλλά με την απογείωσή του υπήρξε ήδη ένα «λάθος»: η πορεία της πτήσης είχε μία μοίρα απόκλιση με αποτέλεσμα το σκάφος να φτάσει σε ύψος 157 μιλίων από τη Γη αντί για 115, με αποτέλεσμα τα επίπεδα οξυγόνου να πέφτουν.
Δεκαέξι λεπτά και 39 δεύτερα αργότερα ο Ham έπεφτε στον Ατλαντικό Ωκεανό. Όταν ανοίχτηκε η κάψουλά του, δέχθηκε με ευγνωμοσύνη ένα μήλο και μισό πορτοκάλι.
Βγήκε αλώβητος από την αστρο-περιπέτειά του και έζησε για 17 χρόνια στον Ζωολογικό Κήπο της Ουάσινγκτον.
Πέθανε σε ηλικία 25 ετών στο ζωολογικό κήπο της Βόρειας Καρολίνα και τάφηκε στο Μουσείο Διαστημικής Ιστορίας στο New Mexico.
Δείτε τις φωτογραφίες και το βίντεο
