Δύο συγγενικά είδη αφρικάνικων ποντικιών που μπορούν να αναγεννούν χωρίς σημάδια τους κατεστραμμένους ιστούς του δέρματός τους ανακάλυψαν επιστήμονες. Η ανακάλυψη θα μπορούσε μελλοντικά να βοηθήσει στην αποκατάσταση τραυμάτων και στους ανθρώπους.

Οι ερευνητές, μ’ επικεφαλής τον αναπτυξιακό βιολόγο Άσλεϊ Σάιφερτ του πανεπιστημίου της Φλόριδα, αναφέρουν ότι τα ακανθωτά τρωκτικά Acomys kempi και Acomys percivali διαθέτουν ένα εύθραυστο δέρμα που σχίζεται εύκολα, γεγονός που τα βοηθά να ξεφεύγουν από άλλα ζώα. Τα ποντίκια μπορούν να χάσουν χωρίς πρόβλημα έως και το 60% του δέρματος από την πλάτη τους.

Τα εν λόγω τρωκτικά, που έχουν σκληρές τρίχες στην πλάτη τους, όπως οι σκαντζόχοιροι, είναι σε θέση, στη συνέχεια, να αναπλάσουν γρήγορα και πλήρως το χαμένο κομμάτι του σώματός τους που έχει μείνει στα νύχια ή στο στόμα κάποιου αρπακτικού. Οι επιστήμονες μάλιστα άνοιξαν στρογγυλές τρύπες στ’ αυτιά των αφρικανικών τρωκτικών και αυτά κατάφεραν να αναγεννήσουν τα πάντα: Τα θυλάκια των τριχών, την επιδερμίδα, τους ιδρωτοποιούς αδένες, το τρίχωμα, ακόμα και τους χόνδρους των αυτιών.

Τα συγκεκριμένα ζώα χρησιμοποιούν ένα «πυρήνα» αναγέννησης, ένα βλάστημα, που αποτελείται από μια συσσωμάτωση βλαστικών κυττάρων γύρω από τα οποία αναπλάθονται οι διάφοροι ιστοί. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται αναγέννηση ιστών σε θηλαστικό και μάλιστα σ’ αυτή την έκταση και χωρίς να μένει το παραμικρό σημάδι στην αποκατεστημένη επιφάνεια.

Το φαινόμενο είναι κοινό στα μη θλαστικά ζώα, όπως τα οστρακοειδή, τα έντομα, τα ερπετά και τα αμφίβια. Μερικές σαύρες μπορούν να αναπλάσουν μόνο τις ουρές τους, ενώ μερικές σαλαμάνδρες αναγεννούν ολόκληρα κομμένα άκρα, πλήρη με τους μυς και τα οστά, γι’ αυτό, άλλωστε, έχουν συγκεντρώσει την προσοχή πολλών επιστημόνων.

Το επόμενο βήμα, σύμφωνα με τους ερευνητές, θα είναι να ανακαλυφθούν εκείνοι οι μοριακοί μηχανισμοί και τα γενετικά «κυκλώματα» που κατευθύνουν τη διαδικασία της αναγέννησης στα αφρικανικά ποντίκια. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι δεν πρόκειται για μια εντελώς νέα βιολογική μέθοδο, αλλά για ενεργοποίηση στα συγκεκριμένα τρωκτικά των ίδιων γονιδίων που κάνουν «θαύματα» στις σαλαμάνδρες.

Ο Σάιφερτ αισιοδοξεί ότι η ικανότητα αναγέννησης κατεστραμμένων ιστών θα μπορούσε να «ξυπνήσει» ακόμα και στους ίδιους τους ανθρώπους, καθώς «ποντάρει», όπως είπε, στο γεγονός ότι υπάρχει ένα κοινό γενετικό υπόβαθρο σ’ όλα τα σπονδυλωτά. Η ελπίδα αυτή φαντάζει υπερβολική προς το παρόν, πάντως ο τομέας της αναγεννητικής ιατρικής έχει κάνει σημαντική πρόοδο κατά την τελευταία δεκαετία, καταφέρνοντας να αναπλάσει διάφορα όργανα στο εργαστήριο (κύστες, τραχείες κ.α.).