Με απώτερο στόχο την μετατροπή του σε Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ολοκλήρωσε η Νομαρχία Πειραιά τις σημαντικές εργασίες προστασίας και ανάδειξης ενός από τους πιο σημαντικούς υδροβιότοπους της χώρας, του υδροβιότοπου της Ψήφτας, που βρίσκεται στο μυχό του κόλπου της Επιδαύρου στην επαρχία Τροιζηνίας.

Άγνωστη ενδεχομένως στους πολλούς, η Ψήφτα ανήκει στον υγροτοπικό τύπο των «παράκτιων υγροτόπων», οι οποίοι είναι πλέον από τους πιο απειλούμενους τόσο στον ελλαδικό όσο και στον διεθνή χώρο.

Ουσιαστικά πρόκειται για μια ρηχή λιμνοθάλασσα με πλούσιους καλαμιώνες και βάλτους, σε μια περιοχή που περιλαμβάνει ημιορεινά φαράγγια με ρέματα και πυκνή βλάστηση.

Για την σπάνια ομορφιά της έχει κηρυχθεί όπως και ολόκληρη η περιοχή ως «εξαίρετου φυσικού κάλλους» από το υπουργείο Πολιτισμού (ΦΕΚ 849/Β/79).

Συνήθως το χειμώνα πλημμυρίζει, ενώ το καλοκαίρι η υδατική επιφάνεια κατεβαίνει, δημιουργώντας αλίπεδα και χαμηλή αλοφυτική βλάστηση.

Λόγω της γεωγραφικής του θέσης και σε συνάρτηση με το γεγονός πως είναι ένας από τους λιγοστούς υγροτόπους της νότιας Ελλάδας, ο υδροβιότοπος της Ψήφτας έχει τεράστια σημασία για τα μεταναστευτικά πουλιά, σαν σταθμός ξεκούρασης και ανεφοδιασμού.

Ιδιαίτερα την άνοιξη, όπου τα μεταναστευτικά πουλιά καταφθάνουν εξαντλημένα από την πτήση τους πάνω από την άγονη έρημο και τη Μεσόγειο θάλασσα, η ύπαρξη ενός τέτοιου υγροτόπου είναι σωτήρια για την επιβίωση τους. Τα πουλιά βρίσκουν τροφή και ασφαλή χώρο να κουρνιάσουν.

Επίσης, αποτελεί σημαντικό καταφύγιο για διαχειμάζοντα πουλιά, κυρίως κύκνους, ερωδιούς και πάπιες. Σε περιπτώσεις βαρυχειμωνιάς οι αριθμοί των πουλιών αυξάνονται καθώς και η ποικιλία των ειδών. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι αριθμοί διαφόρων ερωδιών όλο το καλοκαίρι, φτάνουν τουλάχιστον τους πενταπλάσιους συγκριτικά με παλαιότερα.

Σύμφωνα με μελέτες ειδικών ορνιθολόγων έχει εκτιμηθεί ότι 89 είδη πουλιών από 34 διαφορετικές οικογένειες μεταναστεύουν ή διαχειμάζουν σε αυτόν τον τόσο σημαντικό υδροβιότοπο.

Πριν ωστόσο μερικά χρόνια ο πανέμορφος υγρότοπος παρουσίαζε σημάδια ταχείας υποβάθμισης με επιπτώσεις στο ευαίσθητο οικοσύστημά του.

Οι συντονισμένες προσπάθειες της Νομαρχίας Πειραιά και του Οργανισμού Περιβάλλοντος, που διεκδίκησε και εξασφάλισε τη χρηματοδότηση έργων από το Γ’ ΚΠΣ με κονδύλια ύψους 1 εκ. € (χρηματοδότηση κατά 80% από ΕΤΠΑ και 20 % από Εθνικούς Πόρους), σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία έφεραν αποτέλεσμα, βελτίωσαν την αξία του περιβάλλοντος χώρου και άλλαξαν την εικόνα του.

Συγκεκριμένα, για την προστασία του υγροτόπου από τον κίνδυνο της αλατότητας έγιναν εργασίες κατασκευών θυροφραγμάτων στο δίαυλο επικοινωνίας με τη θάλασσα, ενώ για την εξυγίανση του ύδατος πραγματοποιούνται συχνοί καθαρισμοί και εκβαθύνσεις.

Ο υγρότοπος και η γύρω περιοχή αναδείχθηκαν και αναβαθμίστηκαν αισθητικά και λειτουργικά με τις κατασκευές δύο παρατηρητηρίων πουλιών, χωμάτινων και πλακόστρωτων μονοπατιών και διαδρόμων, ξύλινου γεφυριού και μονοπατιού, που σε συνδυασμό με τις διακριτικές ξύλινες ενημερωτικές πινακίδες διευκολύνουν την διέλευση και την παρατήρηση του φυσικού τοπίου.

Επίσης για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος οι αρμόδιοι της Νομαρχίας προχώρησαν στην φύτευση 2.550 δέντρων και θάμνων, κατάλληλων ειδών που ευδοκιμούν στην περιοχή.

Έτσι σήμερα ο υγρότοπος της Ψήφτας αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιοχή, καθώς έχει κατορθώσει να αναδειχθεί διατηρώντας ταυτόχρονα αναλλοίωτη την ιδιαίτερη φυσιογνωμία και μοναδικότητά του.

Σε δηλώσεις του ο Νομάρχης Πειραιά Γιάννης Μίχας επεσήμανε ότι:

«Ο σπάνιος υδροβιότοπος της Ψήφτας είναι ένας πραγματικά από τους μοναδικούς χώρους σπάνιας φυσικής ομορφιάς που βρίσκονται εντός της γεωγραφικής περιφέρειας της Νομαρχίας Πειραιά. Η περιβαλλοντική ανάδειξη και αξιοποίησή του, με σεβασμό στην ευαισθησία του οικοσυστήματος υπήρξε από την αρχή της θητείας μας ένα στοίχημα και μια υψηλή πρόκληση που τελικά καταφέραμε να κερδίσουμε με σκληρή δουλειά σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία» και πρόσθεσε «Οι προσπάθειες μας δεν εξαντλούνται στις εργασίες προστασίας και ανάδειξης του χώρου, αλλά πάνε ένα βήμα πιο πέρα. Στόχος μας είναι η για εκπαιδευτικούς λόγους αξιοποίηση της περιοχής, διότι είμαστε πεπεισμένοι ότι η ίδρυση του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τον Οικολογικό Βιολογικό Σταθμό, τα δύο παρατηρητήρια πτηνών και το περίπτερο Πληροφόρησης επισκεπτών στην είσοδο του υγροτόπου θα συμβάλλουν στην προώθηση της προστασίας του υγροτόπου, καθώς και στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μικρών και μεγάλων πολιτών για τις λειτουργίες και τις αξίες του».

Δείτε τις φωτογραφίες