Τελικά υπάρχει ένας δεύτερος ποταμός κάτω από τον Αμαζόνιο; Οι Βραζιλιάνοι ερευνητές που ανακοίνωσαν τα περί ύπαρξής του προχωρούν τώρα σε διευκρινίσεις αφού η ανακοίνωσή τους πυροδότησε πλήθος σεναρίων που μάλλον απέχουν από την πραγματικότητα.

Οι επιστήμονες εξήγησαν, μιλώντας στο BBC, ότι το νερό κινείται μέσα από πορώδεις βράχους με ταχύτητες που δεν ξεπερνούν τα λίγα εκατοστά το χρόνο, συνεπώς δεν ρέει όπως συμβαίνει στα ποτάμια. Μάλιστα ο καθηγητής
Βαλίγια Χάμζα, ο οποίος «δάνεισε» το επώνυμό του στο υπόγειο ποτάμι εξήγησε πως χρησιμοποίησαν τον όρο ποτάμι «με τη γενική έννοια, όχι με την επικρατούσα», καθώς στον Αμαζόνιο το νερό μεταφέρεται μέσω τριών ειδών «ποταμών»: του ίδιου του Αμαζονίου, ως υδρατμοί στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία και ως υπόγεια ρέοντα ύδατα.

«Σύμφωνα με τις λιθολογικές ακολουθίες που είναι αντιπροσωπευτικές των λεκανών του Αμαζονίου, το μέσο είναι διαπερατό και η ροή γίνεται μέσω πόρων… συμπεραίνουμε ότι το μέσο είναι τόσο διαπερατό ώστε να επιτρέπει την υπόγεια ροή σημαντικής ποσότητας», είπε ο Χάμζα προσπαθώντας να εξηγήσει για ποιο λόγο ο ίδιος και η ομάδα του άφησαν υποσχέσεις για ένα… υπόγειο «αντίγραφο» του Αμαζονίου, κάνοντας ανοιχτά λόγο σε πρόσφατο συνέδριο για «υπόγειο ποτάμι κάτω από τον Αμαζόνιο».

Ο Χάμζα και οι συνάδελφοί του από το Εθνικό Παρατηρητήριο της Βραζιλίας συμπέραναν την ύπαρξη του ποταμού, κατά τη διάρκεια μελετών γύρω από τις διακυμάνσεις στη θερμοκρασία 241 ανενεργών γεωτρήσεων πετρελαίου, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τις δεκαετίες του 1970 και 1980 από τον κρατικό πετρελαϊκό όμιλο Petrobras. Με βάση τις «θερμικές πληροφορίες» που τους δόθηκαν, διαπίστωσαν την κυκλοφορία νερού σε βάθος έως και 4 χλμ. κάτω από τον Αμαζόνιο. Κατέληξαν μάλιστα στο συμπέρασμα ότι η κίνηση αυτή γίνεται από τα δυτικά προς τα ανατολικά, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα ύδατα του ίδιου του Αμαζονίου.

Αντίθετη άποψη έχει πάντως ο γεωλόγος της Petrobras Χόρχε Φιγουερέδο, που λέει χαρακτηριστικά πως η λέξη «ποταμός» θα πρέπει να σβηστεί από την εργασία των ερευνητών γιατί δεν πρόκειται για ποταμό σε καμία περίπτωση.
Νερό και άλλα υγρά θα μπορούσαν να περάσουν από πορώδεις βράχους, όμως δεν θα μπορούσαν να φθάσουν στον Ατλαντικό Ωκεανό, όπως λέει ο Χάμζα, τονίζει ο Φιγουερέδο και καταλήγει πως το βασικό πρόβλημα είναι ότι σε βάθη 4.000 μέτρων, δεν μπορεί να υπάρχει γλυκό νερό – και τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι αυτό το νερό είναι αλμυρό.