«Η πόλη ή πώς να κοιμηθείτε ήσυχα» είναι η πολιτική κωμωδία του Παναγιώτη Γκιζώτη, μια πρωτότυπη δραματουργία, σε συνομιλία με το «Υπό Έλεγχο» του Γάλλου Φρεντερίκ Σόνταγκ, που παίρνει ως αφορμή τη σύγχρονη πόλη και αναδεικνύει στιγμές του καθημερινού της βίου.
Πολίτες που ανησυχούν, εφησυχάζουν, επιτηρούν, ερωτεύονται αλλά και ακροβατούν στα όρια μεταξύ τρέλας και πλήρους διαύγειας ξεπροβάλλουν από τα στενά της και επιχειρούν να αρθρώσουν μια φωνή μέσα από τους αποπνικτικούς μηχανισμούς της. Ο Παναγιώτης Γκιζώτης εξερευνά, για μια ακόμα φορά, τη λεπτομερή αφήγηση του μικρόκοσμου.
Μέσα από τη διεισδυτική ματιά της κάμερας βλέπουμε πώς εκτυλίσσεται μια γιορτινή μέρα σε μια σύγχρονη πόλη. Η διαδραστική φύση της κατασκευής σε συνδυασμό με την κινηματογράφηση και τη δημιουργία ηχοτοπίων θα αναδείξει το αποστειρωμένο και καθαρό αστικό τοπίο που, με την πάροδο της μέρας, θα ευτελίζεται παρουσιάζοντας μας τον πραγματικό, βρώμικο και καταπιεστικό του χαρακτήρα.
Με αφορμή την παράσταση, ο δημιουργός και σκηνοθέτης, Παναγιώτης Γκιζώτης μίλησε στο Newsbeast.
– Η παράστασή σας «Η πόλη ή πώς να κοιμηθείτε ήσυχα» πήρε και νέα παράταση. Τι είναι αυτό που πιστεύετε εσείς, ως δημιουργός, ότι την έκανε να ξεχωρίσει;
Μια πληθώρα παραγόντων. Αρχικά είναι μια σύγχρονη δραματουργία που -ειδικά έτσι όπως έχει εξελιχθεί η επικαιρότητα τους τελευταίους μήνες- είναι άκρως επίκαιρη. Δυστυχώς, μια απόλυτη σύνοψη του παραλόγου και της καταπίεσης που βιώνουμε καθημερινά και που μας έχει κάνει να αμφισβητούμε την ίδια μας τη λογική.
Δεύτερον, πιστεύω ότι η παράσταση έχει πετύχει μια εναρμόνιση των multimedia στοιχείων που την απαρτίζουν. Η εξαιρετικά κατασκευασμένη μακέτα της πόλης από τη Μαίρη Βασιλάκη και η live κινηματογράφηση της, τα βίντεο του Γιάννη Παπαγεωργίου και τα ηχοτοπία του Δημήτρη Ροΐδη δημιουργούν ένα συνεπές σύμπαν που ρουφά το θεατή μέσα του και τον κάνουν να νιώθει κομμάτι αυτής της πόλης.
Τέλος, και εξίσου σημαντικό, οι ερμηνείες των ηθοποιών που έχουν δουλέψει τόσο σκληρά για ένα αποτέλεσμα που δένει όλα τα παραπάνω και τα εξυψώνει σε ένα συνεπές και καλοκουρδισμένο αποτέλεσμα.
– Πόσο ήσυχα μπορεί να κοιμηθεί κανείς σήμερα, μ’ όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας;
Ανάλογα πόσο καλή «μόνωση» έχει στα «παράθυρά» του. Η κοινωνία είναι σε αναβρασμό, δεν θέλει πολύ για να το καταλάβεις, και όλοι μας καλούμαστε να πάρουμε θέση απέναντι σε αυτά που συμβαίνουν. Θα μπορούσα να γράψω μια μικρή πραγματεία κάνοντας μια πολιτική ανάλυση με τις τωρινές εξελίξεις αλλά θα μείνω στο ότι χρειάζονται υπερβολικά μεγάλες και σκοτεινές παρωπίδες για να μπορέσει κανείς να κοιμηθεί πραγματικά ήσυχος. Το δυστυχές είναι ότι υπάρχουν κάποιοι που παλεύουν αδιάκοπα, με νύχια και με δόντια για να μας τις φορέσουν.
– Το έργο σας είναι μια μία πρωτότυπη δραματουργία, σε συνομιλία με το «Υπό Έλεγχο» του γάλλου Φρεντερίκ Σόνταγκ. Τι σας γοήτευσε στο συγκεκριμένο κείμενο και εμπνευστήκατε να συνομιλήσετε καλλιτεχνικά;
Το γεγονός ότι μιλούσε για μια μελλοντική δυστοπία όπου στοιχεία της είναι πλέον δεδομένα και καθημερινότητα για εμάς. Διαβάζεις παραδείγματος χάρη για μια Πόλη όπου τα πάντα παρακολουθούνται ενώ, μόλις λίγους μήνες πριν, έρχεται στην επικαιρότητα το Predator και ένα ολόκληρο σύστημα παρακολουθήσεων και εκβιασμών. Διαβάζεις για ανθρώπους που προσπαθούν να σε πείσουν ότι όλα είναι εντάξει, όλα είναι καλά και το πρώτο πράγμα που αντικρίζεις στα δελτία ειδήσεων είναι το πόσο καλά πάει η Ελλάδα μας, πόσο αξιοζήλευτη χώρα είμαστε. Διαβάζεις για ανθρώπους ψυχικά ασταθής, που παλεύουν να βρούνε μια αλήθεια μέσα στον Καιάδα και βλέπεις τόσους άστεγους, παραγκωνισμένους, στην αφάνεια, πρακτικά αόρατους για τους υπολοίπους.
Τέτοια και άλλα πολλά στοιχεία που ταυτίζουν αυτή τη μελλοντική δυστοπία με τη δική μας με έκαναν να ενδιαφερθώ για το έργο αυτό. Ήθελα όμως να το φέρω πιο κοντά σε μας, να το κάνω πιο ουσιώδες, πιο «δικό μας». Με ένα δυστοπικό έργο ο θεατής μπορεί να συνδεθεί μόνο ηθικά, όχι μέσα από τα δικά του βιώματα. Γι’ αυτό και επέλεξα να βασιστώ σε αυτό και να γράψω κάτι εκ νέου από να το ακολουθήσω καθολικά.
– Ποια είναι η δική σας σχέση με την πόλη; Είστε παιδί της πόλης;
Σίγουρα, αλλά θέλω να πιστεύω ότι είμαι και παιδί του χωριού συνάμα. Πιστεύω ότι η πόλη έχει κάποιες ιδιότητες που θέλοντας ή μη οι κάτοικοί της τις αποκτούν. Χαρακτηριστικά όπως η αποξένωση (από το συνάνθρωπο αλλά και από τον ίδιο τον εαυτό), η έλλειψη χρόνου και το άγχος που αυτό προκαλεί, η τρομερά μεγάλη ποικιλομορφία των επιλογών σε ερεθίσματα που σου δίνεται και αυτό, πολλές φορές, πιότερο μας περιορίζει παρά μας απελευθερώνει κλπ. Νιώθω τυχερός και καταραμένος που βρίσκομαι στην Αθήνα, μια μεγαλούπολη που όλες τις παραπάνω παθογένειες τις τρέφει τόσο έντονα μέσα μας, σε σημείο που σε κάνει πραγματικά άλλο άνθρωπο.
– Και η παράσταση «Πάντοτε ζήλευα τα αποδημητικά πουλιά», επιστρέφει για δεύτερη χρονιά στο H.ug, καλλιτεχνικά είναι ένα στοίχημα για εσάς να δουλεύετε ξανά πάνω σε μια παράσταση, κάποιους μήνες αργότερα;
Δεν θα το έλεγα στοίχημα, όσο ευχή. Δεν είναι σύνηθες στο επάγγελμά μας να έχουμε την ευχέρεια του χρόνου, οπότε όταν ξαφνικά σου δοθεί χρόνος να κάτσει κάτι μέσα σου και να επιτρέψεις στον εαυτό σου να το επισκεφτείς από μια άλλη οπτική ανακαλύπτεις πολλά ακόμη για αυτό και σου επιτρέπεται να πας ακόμη παραπέρα τη δουλειά σου.
– Η παράσταση «Πάντοτε ζήλευα τα αποδημητικά πουλιά» αντλεί έμπνευση από τα ημερολόγια και τις επιστολές της Ρέιτσελ Κόρι, της νεαρής Αμερικανίδας ακτιβίστριας που το 2003 βρέθηκε στην Παλαιστίνη, στον απόηχο της δεύτερης Ιντιφάντα. Πιστεύετε ότι και το ζήτημα της Παλαιστίνης έχει χαθεί μέσα στην επικαιρότητα;
Απόλυτα. Δυστυχώς το σύστημα έχει βρει έναν τρόπο να εργαλειοποιεί πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και να τα φέρνει στο προσκήνιο μόνο αυτά το εξυπηρετούν (είτε ως damage control, είτε λόγω μια αλλαγής της κύριας ατζέντας κλπ). Το παλαιστινιακό είναι μια ανοιχτή πληγή για πάνω από 40 χρόνια οπού δεν της επιτρέπεται να επουλωθεί. Ιδιαίτερα τα τελευταία 25 έχει πάρει τρομερά άλλες διαστάσεις. Σε συντονισμό με τη συνολική επέλαση της Δύσης στη Μέση Ανατολή έχει γίνει μια μεθοδευμένη προσπάθεια να εκτοπιστούν πλήρως (δυστυχώς με οποιοδήποτε τρόπο) οι Παλαιστίνιοι της περιοχής. Νεότερες εξελίξεις όπως η καταπάτηση της κατάπαυσης του πυρός όπως και το απαράδεκτο βίντεο που κοινοποίησε ο Τραμπ παρουσιάζοντας τη Λωρίδα της Γάζας ως ένα πλουσιοπάροχο παραθαλάσσιο θέρετρο μάς δείχνουν καθαρά τα σχέδια της Δύσης για τον τόπο αυτό. Όλα δείχνουν προς μια κατεύθυνση, γενοκτονία. Το στενάχωρο είναι πως, 22 χρόνια μετά, τα κείμενα της Ρέιτσελ αποτυπώνουν μια εικόνα παρόμοια με αυτή που βλέπουμε σήμερα, βλέπουμε τα θεμέλια αυτού του τέρατος και πως εξελίχθηκε. 22 χρόνια πριν, σαν σήμερα.
– «Όταν όμως το πρόσωπο του τέρατος πάψει να μας τρομάζει, τότε πρέπει να φοβόμαστε… γιατί αυτό σημαίνει ότι έχουμε αρχίσει να του μοιάζουμε». Είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, η φράση του Μάνου Χατζιδάκι;
Είναι σίγουρα και θα τολμήσω να την πάω ένα βήμα παρακάτω. Δεν με τρομάζει τόσο ο συνάνθρωπος που μοιάζει με το έξω τέρας, που δεν τρομάζει στην όψη του γιατί του μοιάζει. Με τρομάζει περισσότερο ο συνάνθρωπος που δεν μοιάζει με τίποτα, αυτός που βάφτηκε με το απαθές γκρι και κοιτάζει τα πάντα ως ίσα και όμοια. Που τίποτα δεν τον μετακινεί, ούτε μια σφαγή 1300 χιλιόμετρα μακριά, ούτε ο πόνος του επαίτη που παλεύει να επιβιώσει, ούτε όμως και μια ηλιόλουστη μέρα στο πάρκο, ένα φιλί. Κυνισμός και μισαλλοδοξία κυριαρχούν. Αυτά φοβάμαι.
Λίγα λόγια για την υπόθεση
Μια πόλη με τα όμορφα και καθαρά σοκάκια της, τα ζεστά διαμερίσματα με τους ήσυχους κατοίκους, τις πολυσύχναστες λεωφόρους της. Όλα αυτά, από την ταράτσα μιας πολυκατοικίας, φαντάζουν τόσο απλά και μακρινά. Ήσυχα. Ένας άνθρωπος κρατά στα χέρια μια κάμερα, μέσα από το φακό της το άλλοτε μακρινό έρχεται κοντά -εδώ, οι καθημερινές δράσεις παίρνουν πλέον άλλη υπόσταση, η ιδιωτικότητα καταλύεται. Τι συμβαίνει σε μια πόλη όταν τα πάντα βλέπονται και ακούγονται;
Σύλληψη, σκηνοθεσία: Παναγιώτης Γκιζώτης
Δραματουργία: Παναγιώτης Γκιζώτης, Μαρίνος Ευτυχίου
Μουσική: Δημήτρης Ροΐδης
Βίντεο, φωτογραφίες: Γιάννης Παπαγεωργίου
Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη
Εμφανίζονται στο βίντεο: Μανώλης Μαυροματάκης, Άρης Μπαλής, Γκαλ Ρομπίσα, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Αγγελίνα Τερσενίδου, Αγγελική Τόμπρου
Παίζουν: Μαρία Καραγκιοζίδου, Δημήτρης Ροΐδης, Γιώργος Χιώτης
Παραστάσεις: Νέα παράταση μέχρι 6 Απριλίου
Σάββατο και Κυριακή στις 20:00
Τιμές εισιτηρίων: 14 ευρώ (γενική είσοδος), 10 ευρώ (μειωμένο)
Διάρκεια: 90 λεπτά
Προπώληση: More.com
Πού: Θέατρο 104 – Ευμολπιδών 41, Αθήνα
